Print

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΕΤΑ ΤΟ ΞΗΜΕΡΩΜΑ ΤΗΣ 21ης ΑΠΡΙΛΗ

Written by OnlyTheater. Category: REWIND

Το μεγάλο μας τσίρκο

Το ξημέρωμα της 21ης Απριλίου του 1967 με στρατιωτικό πραξικόπημα καταλύεται το δημοκρατικό πολίτευμα στην Ελλάδα και επιβάλλεται μια στυγνή δικτατορία. Έκτοτε και για τα επόμενα εφτά χρόνια, τρεις μήνες και τρεις ημέρες, «η Ελλάδα μπαίνει σε γύψο».

Από τις πρώτες ενέργειες της νέας άρχουσας τάξης που έπληξε το ελληνικό θέατρο, ήταν η διάλυση του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών που μέχρι τότε μαχόταν υπέρ των ηθοποιών με επιτυχία. Τον ίδιο χρόνο ιδρύεται και η Επιτροπή Ελέγχου Θεατρικών Παραστάσεων στόχος της οποίας ήταν η προληπτική λογοκρισία των έργων που πρόκειται να ανέβουν, ζητώντας από όλους τους θιάσους να παραδίδουν εκ των προτέρων όλες τις πληροφορίες των μελλοντικών τους παραστάσεων.

Όσα από τα έργα καταφέρουν να ξεπεράσουν τη λογοκρισία και τελικώς να ανέβουν στη σκηνή, γίνονται μικρές επαναστατικές εστίες και όσοι θεατές τα παρακολουθούν φυσικά και φακελώνονται στη μαύρη λίστα της αστυνομίας.

Την περίοδο εκείνη έργα όπως ο "Βόυτσεκ" του Μπύχνερ,  "To Παιχνίδι της Σφαγής" του Ιονέσκο και "Το τέλος του παιχνιδιού" αλλά και το "Περιμένοντας τον Γκοντό", του Μπέκετ ανεβαίνουν από το Θέατρο Τέχνης.

Και σαν να να μην έφταναν όλα τα άλλα, είναι το 1970 που προκειμένου να υπάρχει ο απόλυτος έλεγχος του Εθνικού, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος αλλά και της Λυρικής Σκηνής, θεσμοθετείται ο Οργανισμός Κρατικών Θεάτρων. Η χούντα ορίζει πια τους διευθυντές των κρατικών σκηνών και εκείνοι λειτουργούν σύμφωνα με το θέλημά της.

Τη χρονιά αυτή, ο Σταύρος Παράβας θα οδηγηθεί στην εξορία λόγω του επιθεωρησιακού νούμερου "Ντιρλαντά" που θα ανέβει από τον θίασο της Ρένας Βλαχοπούλου.

Πάρα τις πολλές γενικές δυσκολίες, το έργο του Γιώργου Σκούρτη," Οι Νταντάδες" θα καταφέρει να βρει το δρόμο του προς τη σκηνή και η αναπαράστασή του θα αποτελέσει αληθινή ανιστασιακή πράξη. Την παράσταση σκηνοθέτησε στο Θέατρο Τέχνης ο Γιώργος Λαζάνης με τους ηθοποιούς Γιάννη Μόρτζο, Θύμιο Καρακατσάνη, Νίκο Μπουσδούκο και σκηνικά του Γιώργου Βακαλό.

Ανάσα στη θεατρική και πολιτική ζωή της χώρας έδωσε στις αρχές της δεκαετίας και η συγκρότηση του Ελεύθερου Θεάτρου. Ο θίασος τράβηξε γρήγορα το ενδιαφέρον του κοινού και όπως ήταν αναμενόμενο και της Ασφάλειας. Έτσι λίγα χρόνια αργότερα, ένας από τους ιδρυτές του, ο Κώστας Αρζόγλου θα κατηγορηθεί και θα συλληφθεί για τους σκοπούς της ομάδας.

Ένας ακόμη θίασος της εποχής, προέκυψε όταν η Κατίνα Παξινού και ο Αλέξης Μινωτής εκδιώχθηκαν από το Εθνικό Θέατρο. Μετά τη σύσταση δικού τους πια θεάτρου, ανέβασαν έργα όπως "Ο ματωμένος γάμος" του Λόρκα και "Η Ήρα και το παγόνι" του Ο΄Κέισυ.

Το 1973 οι λογοκριτές της χούντας παρακολουθούν τη γενική δοκιμή του "Μεγάλου μας Τσίρκου" με πρωταγωνιστές τον Κώστα Καζάκο και τη Τζένη Καρέζη και τους προειδοποιούν ότι το έργο δε θα έχει επιτυχία. Είχαν δίκιο αφού παρακολούθησαν το έργο χωρίς τα απαραίτητα «κοψίματα» και όταν αργότερα πια, κατάλαβαν πως κάτι ύποπτο συμβαίνει με το έργο, συνέλαβαν τους δύο πρωταγωνιστές.

Γενικώς το θέατρο κατά τη διάρκεια της επταετίας πέρασε από πολλά κύματα και άπειρες φουρτούνες. Είχε όμως τη συναίνεση και την απόλυτη υποστήριξη του κοινού με το οποίο συνομιλούσε ανοιχτά και ουσιαστικά. Κατάφερε να επιβιώσει και να μας αποκαλύψει ότι σπουδαίοι θεατράνθρωποι ήταν όντως και υπέροχοι άνθρωποι.

 

Σέβη Ματσακίδου

Τρίτη 21 Απριλίου 2015