Το ποιητικό θέατρο και η θεατροποιημένη ποίηση
ανθούν στο περιθώριο της κυριαρχούσης νεοελληνικής δραματουργίας. «Εθνος ποιητικόν και ανάδελφον», έθνος ατόμων που μετατρέπονται σε αστέρες ή βεγγαλικά, αυτοπυρπολούνται ή καίγονται με μια ήσυχη φλόγα οινοπνεύματος. Εθνος που κέρδισε δύο βραβεία Νόμπελ Λογοτεχνίας χάρη στην αδιάλειπτη ποιητική παραγωγή από τον Ομηρο μέχρι σήμερα.
Επειδή η χυδαιολογία των δήθεν «ρεαλιστικών» θεατρικών γραφών περίσσεψε στις κρίσιμες μέρες μας, διάλεξα δύο απογειωτικές στιγμές, βασισμένες στο λόγο των ποιητών.
Η Μάτση Χατζηλαζάρου, ελάσσων ποιήτρια και πρώην σύζυγος του ψυχαναλυτή της, Ανδρέα Εμπειρίκου, αναβίωσε στη σκηνή της «Knot Gallery» χάρη στο μεράκι, στην αισθητική συνέπεια και στη γνώση μιας ομάδας θεατρανθρώπων που αναζητούν το διαφορετικό. Η σκηνοθεσία της Δήμητρας Κονδυλάκη που είχε και τη δραματουργική επιμέλεια ανέδειξε το μοντερνισμό της ποιήτριας στο εστετίστικα φωτισμένο θέαμα «Μάτση Χατζηλαζάρου, σβήσε το πρόσωπό μου και ξαναρχίζουμε».
Τα σκηνικά και τα κοστούμια που σχεδίασε η Φωτεινή Γεωργίου ανέδειξαν την αστική κουλτούρα και το ιδεολογικό υπόβαθρο μιας ευαίσθητης γυναίκας που έζησε σε δύσκολες εποχές, όμως βίωσε τις κοσμογονικές αλλαγές της ιστορίας μέσα από το φίλτρο της αισθησιακής ηδονής των αργόσχολων, που ναι μεν τρέφονταν με το δελτίο στους κατοχικούς δρόμους του Παρισιού, δεν έπαψαν όμως ούτε στιγμή να κολυμπούν στους ατομικιστικούς παραδείσους τους (επιβοηθούμενοι από το αψέντι ή τον έρωτα που αποσκοπεί -ίσως- στο πνεύμα).
Η ερμηνεία της Δέσποινας Παπάζογλου τόνισε τη νωχέλεια και τη συστολή της ποιήτριας, άφησε περιθώρια για το παράλογο, τόνισε τον υπερ-ρεαλισμό της διαμεσολαβημένης εμπειρίας, ανέδειξε τα θέματα και τις αισθητικές επιλογές της Μάτσης Χατζηλαζάρου. Ισως η προσωπικότητά της να ήταν σημαντικότερη από την ποίησή της, όμως η επιβίωση του μύθου της μέσα στο χρόνο υποδηλώνει ότι ήταν ένα πρόσωπο αυθεντικό, μοναδικό και ανεπανάληπτο, όπως όλοι οι πνευματικοί άνθρωποι είναι (ή οφείλουν να είναι).
Οταν κυκλοφόρησαν τα «Μαύρα τακούνια» του Γιώργου Χρονά, λίγο μετά την πτώση της χούντας των συνταγματαρχών, όλοι μίλησαν για μια προκλητική, καινοτόμα και ρηξικέλευθη ποιητική ματιά πάνω στα παραμελημένα μέχρι τότε πρόσωπα του λούμπεν προλεταριάτου. Η αισθαντική και εκλεκτική Βαλεντίνη Λουρμπά έστησε στο μαγικό θεατράκι της Κυψέλης (με το συμβολικό όνομα «Εκάτη») μια παράσταση με τίτλο «Τα μαύρα τακούνια», απολύτως πιστή στο πνεύμα του ερωτικού ποιητή. Οι πόρνες συνομιλούν και μονολογούν, μετράνε την αγάπη με το χρήμα και οι άντρες μετατρέπουν την ορμή των σωθικών τους σε σολδία.
Μηδενισμός και επικούρεια στάση ζωής, πιο κοντά στα μεσογειακά δεδομένα από το έρεβος των βορειοευρωπαϊκών πολιτιστικών προϊόντων. Ο Μιχάλης Σαριμανώλης έντυσε μουσικά το θέαμα με μελοποιημένους στίχους του Γιώργου Χρονά. Αξιοι διονυσιακοί τεχνίτες οι ηθοποιοί: Ειρήνη Γεωργίου, Γιάννης Κωσταράς, Ελένη Μπέη και Ολγα Στέφου.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ