Πήγα στην πρόβα του Αλέξανδρου Κοέν για το έργο «Η επίσκεψη της Γηραίας κυρίας» που θα ανέβει μετά το Πάσχα. Περίπλοκο έργο, γεμάτος παγίδες…Ο Αλέξανδρος όμως είναι μαθημένος στα δύσκολα. Βασικά, όπως μου λέει, λατρεύει τα κλασικά έργα, γιατί εκεί βρίσκεται κάτι βαθύ, πάντα επίκαιρο και καθόλου επικαιρικό.
Φτάνω στο χώρο που γίνονται οι πρόβες και βλέπω όλο το θίασο συγκεντρωμένο και ήρεμο. Πιστεύουν σε αυτό που κάνουν. Η Τζούλη Σούμα μού λέει πόσο σπουδαίο έργο είναι αυτό και πόσο τυχεροί είναι που σε τέτοιες εποχές μπορούν να παίξουν τέτοια κείμενα.
Μια δισεκατομμυριούχος κυρία επιστρέφει στην πόλη της, το Γκύλλεν. Η σκηνή γεμάτη αντικείμενα παλιά, μια εικόνα εγκατάλειψης και παρακμής, μιας και η πόλη έχει πλέον χάσει σχεδόν τα πάντα.
Και πάνω από την πόλη στέκεται σαν δαμόκλειος σπάθη μια μισοκαταστραμμένη οθόνη κινηματογράφου που θα προβάλλει σκηνές από μια ασπρόμαυρη ερωτική ταινία αγάπης. Αυτή η παλιά αγάπη που έγινε πια μίσος θα τιμωρήσει το Γκύλλεν, εκτός αν η Κλαιρ, το κορίτσι που κάποτε έχασε την αθωότητά του σε ένα δάσος, αποφασίσει να το σώσει.
Ο θίασος παίρνει θέσεις και τραγουδάει σαν ύμνο και προσευχή το τραγούδι του Δημήτρη Μαραμή για χάρη της Κλαιρ Ζαχανασσιάν , της Μίρκας Παπακωνσταντίνου δηλαδή. Η σπουδαία αυτή θεατρίνα που δεν ξέρει μόνο να ερμηνεύει καλά, αλλά να κάνει και καίριες υποκριτικές επιλογές μπαίνει στη σκηνή, αλύγιστη, αμείλικτη, ήρεμη και άκαμπτη. Έτσι μοιάζει η απόλυτη εξουσία, χωρίς εξάρσεις, χωρίς καμία ένταση. Η κυρία Μίρκα Παπακωνσταντίνου αποφεύγει τους συναισθηματισμούς καθ’ όλη τη διάρκεια της πρόβας και εκπέμπει μια δύναμη και μια παγερή αίσθηση θανάτου. «Έγινα η κόλαση», λέει η ηρωίδα της κι όντως αν η κόλαση είχε πρόσωπο – κι έχει πολλά σήμερα- κάπως έτσι θα έμοιαζε.
Ο Δημήτρης Πιατάς προτείνει συνεχώς και ψάχνει με αγωνία να βρει το μέτρο για τον ήρωα του, τον Ιλ, τον καταστροφέα της Κλαιρ, που τώρα πρέπει να θυσιαστεί για την πόλη του. Γιατί το αντίτιμο της προσφοράς της κυρίας είναι το κεφάλι του. Δοκιμάζει δύο αντίθετα άκρα- άλλοτε απόλυτα φοβισμένος και άλλοτε ήρεμος, σαν σοφός που αποδέχεται τη Μοίρα- με τη χαρά μικρού παιδιού.
Η σκηνή που οι συμπολίτες του τον ακολουθούν στο σταθμό ενώ αυτός είναι έτοιμος να το σκάσει για να γλιτώσει σου κόβει την ανάσα. Ένα πλήθος απειλητικό και ανάμεσά τους ένα όπλο που αλλάζει χέρια και στρέφεται εναντίον του.
Έρχεται η σκηνή της Υβόννης Μαλτέζου, της δασκάλας που ακόμα πιστεύει σε ανθρωπιστικές αξίες, με τον Ιλ. Θέλει να τον βοηθήσει , γιατί ξέρει πως αν δεν το κάνει θα έρθει η μέρα που μια άλλη Κυρία θα ζητήσει το δικό της κεφάλι. Ο Αλέξανδρος τής προτείνει να οδηγήσει τη σκηνή σε μια επίθεση προς τον Ιλ, γιατί δεν αντέχει στην πραγματικότητα ότι θα πρέπει να υποκύψει και να προσυπογράψει τη θανατική του καταδίκη, που όπως της λέει, είναι και η δική της καταδίκη. Η κυρία Μαλτέζου δοκιμάζει τη σκηνή ξανά με σπαραγμό και η Μίρκα Παπακωσταντίνου τής φωνάζει « Μπράβο».
Ο Αλέξανδρος δείχνει ήρεμος και ευχαριστημένος. Τα νέα παιδιά, μαθητές του οι περισσότεροι, δίνονται ολόψυχα μαζί με τους παλιότερους σε κάθε σκηνή. Την επόμενη μέρα έχουν ρεπό, τους λέει, άλλα όλοι σχεδόν δυσαρεστούνται, δε θέλουν να φύγουν…
«Είναι ωραίο να θες να πας στη δουλειά σου», σκέφτομαι βγαίνοντας στο δρόμο. Και αρχίζω να αναλογίζομαι πόσες τέτοιες κυρίες άραγε δημιουργούμε και πώς τους επιτρέπουμε να μας καταργούν. Και τότε καταλαβαίνω ότι ο φίλος μου ο Αλέξανδρος θα κάνει μια καλή παράσταση… Είναι ωραίο να σε ακολουθούν τόσες σκέψεις μετά από μια πρόβα, ενώ περπατάς αμέριμνος σε ένα φωτεινό δρόμο κάποιο ανοιξιάτικο βράδυ.
Παρασκευή 3 Απριλίου 2015
Α.Κ.