Από τη Λητώ Τριανταφυλλίδου
Μια ανοιχτή συζήτηση με μαθητές και καθηγητές του New School for Drama της Νέας Υόρκης άνοιξε ο Jeremy Irons.
Πρώτη ερώτηση: Πως σπάει ο πάγος; Πως αρχίζει κανείς να μιλά; Πως αποκτά οικειότητα;
Και οι ιστορίες αρχίζουν: Ο Jeremy Irons να μας λέει ότι το θέμα της οικειότητας ήταν ένα από τα προβλήματα που κλήθηκε να λύσει όταν έπαιξε τον ρόλο ενός γυναικολόγου. Οι ηθοποιοί που υποδύονταν τις ασθενείς του, έρχονταν μόνο μια μέρα για γύρισμα και έπρεπε να εξεταστούν από έναν άγνωστο, ηθοποιό-που-έπαιζε-τον γυναικολόγο. “Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, αυτός ο ηθοποιός ήταν και ο Jeremy Irons!” μας λέει και γελάει αυτοσαρκαζόμενος. “Προσπαθούσα να τις κάνω να νιώσουν όσο το δυνατόν πια άνετα, ένοιωθα υπεύθυνος γι' αυτές.”
Όπως είχε κάνει και για τον ίδιο η Meryl Streep στην πρώτη ταινία που συμπρωταγωνίστησαν, The French Lieutenant's Woman (1981), όταν γύρισε μαζί της την πρώτη κινηματογραφική ερωτική του σκηνή.
"Τα καμαρίνια μας ήταν γειτονικά και οι πόρτες τους ήταν πάντα ανοιχτές. Είχαμε αποκτήσει κάποια οικειότητα μεταξύ μας. Τη μέρα που θα γυρίζαμε την ερωτική σκηνή, η Meryl συμπεριφερόταν από το πρωί σαν την ερωμένη μου. Γυρίσαμε την σκηνή το απόγευμα. Το βράδυ βγήκαμε για φαγητό με τα παιδιά και τον άντρα της. Ήταν ξανά η φίλη και συνεργάτης μου”.
Υποστηρίζει ότι διδάσκεται πολλά από τους ηθοποιούς με τους οποίους συνεργάζεται. Συγκεκριμένα, λέει ότι από την "απίστευτα δουλευταρού και ακούραστα ανανεωτική" Meryl Streep, "μαθαίνει κανείς πόσο καλός ηθοποιός μπορεί να είναι, καθώς αντιλαμβάνεται ότι τα όρια της υποκριτικής είναι πιο μακριά απ' όσο φαντάζεται".
Κάποια στιγμή συμπυκνώνει κάποιες γνώσεις του σε δυο φράσεις. Γελάει. "Αcting is like fucking in so many ways. If it’s not working, take a minute look the other person in the eyes and try again..."
Στην ερώτηση γιατί έγινε ηθοποιός απαντά μ' έναν ακόμη αυθόρμητο μονόλογο. "Ήμουν πολύ κακός μαθητής, δεν είχα κανένα ενδιαφέρον. Όμως, στο σχολείο μου υπήρχε μια θεατρική ομάδα στην οποία συμμετείχα μόνο για μια παράσταση και γοητεύτηκα. Οι δουλειές που έκανα πριν καταξιωθώ, πολλές: μεταξύ τον οποίων κοινωνικός λειτουργός, σύμβουλος ζευγαριων και φροντιστής σε θέατρο. Όσο δούλευα ως φροντιστής, με γοήτευσε ακόμη περισσότερο η θεατρική κοινότητα, η αίσθηση ότι οι άνθρωποι του θεάτρου ζούσαν την ζωή τους ανάμεσα στις ζωές των άλλων, με διαφορετικό ωράριο, με διαφορετικούς κανόνες. Έτσι, αποφάσισα να σπουδάσω υποκριτική. Απορρίφθηκα από όλες τις σχολές, εκτός από το Bristol Old Vic Theatre School. Η απάντηση ότι προτιμώ να δουλεύω το βράδυ παρά την ημέρα, μάλλον δεν ήταν αυτό που ήθελαν να ακούσουν όταν με ρωτούσαν γιατί θέλω να γίνω ηθοποιός! Όταν τελείωσα τη σχολή, άρχισα να δουλεύω ως ηθοποιός σε μικρούς ρόλους. Από την μια ήμουν ευτυχισμένος με τη ζωή αυτή, από την άλλη αναζητούσα μια κανονικότητα. Μετακόμισα στο Λονδίνο και δούλεψα ως κηπουρός. Πολύ κακός.. Έιχα δώσει περιθώριο στον εαυτό μου μέχρι τα 30 μου χρόνια. Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από έναν αποτυχημένο ηθοποιό!". Κοιτάει το κοινό του και λέει “Για αυτό, λοιπόν, να μην αποτύχετε!”
Και οι ιστορίες συνεχίζονται. Κάποιες ακόμη πιο προσωπικές, κάποιες άλλες θα έκαναν παλιούς του συνεργάτες να φύγουν θυμωμένοι από την αίθουσα. Δεν θυμάται ονόματα έργων, συναδέλφων του, σκηνοθετών, χρονολογίες... Οι φοιτητές του θυμίζουν δουλειές που έχει κάνει. Θεωρεί ότι όταν ήταν μικρότερος ήταν καλύτερος ηθοποιός: "οι άλλοι ηθοποιοί μου έκαναν παρατηρήσεις και μπορούσα να διορθωθώ". Πλέον, λέει, κανείς δεν τον διορθώνει και για αυτό ξεχνάει πόσο κακός είναι... Εκτός από την γυναίκα του, Sinéad Cusack, την οποία αναφέρει συνεχώς. “Η γυναίκα μου δεν θέλει να δουλεύουμε μαζί, γιατί λέει ότι είμαι ανυπόφορος!”
Αγαπάει να δουλεύει με θεατρικούς συγγραφείς μέσα στην πρόβα. Θεωρεί ότι ο ιδανικός σκηνοθέτης είναι αυτός που δεν του επιτρέπει καμία από τις ευκολίες του. "Ένας καλός σκηνοθέτης είναι σαν έναν καλό σεφ. Πρώτα αποφασίζει τι θέλει να φτιάξει. Βρίσκει τα καλύτερα υλικά που μπορεί και στη συνέχεια τα μαγειρεύει. Η αλήθεια είναι ότι κανείς ποτέ δεν ξέρει τι ακριβώς γεύση θα προκύψει. Με την ολοκλήρωση του πιάτου το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να το σερβίρει και στην συνέχεια να ρωτήσει τους κριτικούς 'Πέτυχε;'"
Στο τέλος κάθε διήγησης μας εκμυστηρευόταν τι είχε μάθει και δε δίσταζε να χαρακτηρίζει τον εαυτό του άλλοτε ως κακό κι άλλοτε ως καλό ηθοποιό. “Κανείς ηθοποιός δεν είναι μόνο καλός.”
H Katie, φοιτήτρια της σχολής, του λέει ότι έχουν ξανασυναντηθεί σε ένα workshop πριν ένα χρόνο στο Λονδίνο, όταν είχε φτάσει αργοπορημένος με μια μηχανή που την πάρκαρε θεαματικά μπροστά στην πόρτα του κολλεγίου που γινόταν το σεμινάριο. Γελάει. “See, sometimes I am not only bad actor, but also a douchebag (=μεγάλος κόπανος)"!
O Leif έχει μια ακόμα ερώτηση: “Είμαι δευτεροετής φοιτητής. Μέχρι στιγμής έχοντας να αντιμετωπίσω μόνο δραματικούς ρόλους, χαρακτηρίστηκα ως δραματικός ηθοποιός. Εφέτος, όμως, έχω κληθεί να παίξω έναν κωμικό ρόλο. Έχετε κάποια συμβουλή ή κάποιο μυστικό που θα μπορούσατε να μου πείτε;”
Κι ο Irons του απαντάει: ”Δεν μου φαίνεται ότι χρειάζεσαι βοήθεια, Leif. Δεν θα μπορούσα να παίξω καλύτερα από αυτό που μόλις έκανες. Οι κωμικοί ρόλοι απαιτούν να παίρνεις πολύ σοβαρά τον εαυτό σου. Μην πιστέψεις ποτέ πως εισαι αστείος. Παράδειγμα, όπως τώρα!”