Είναι σε διαρκή κίνηση αυτός ο άνθρωπος. Οπότε κάθε κουβέντα με αεικίνητους ανθρώπους έχει ενδιαφέρον. "Ο κόσμος έχει ανάγκη σ’ αυτή τη δύσκολη περίοδο που ζούμε την έξοδο για θέατρο, τη συνύπαρξη με άλλους ανθρώπους σε χώρους τέχνης.." Συνύπαρξη. Ομάδα. Έννοιες που ο Β. Θ. συναρμολόγησε από την αρχή.
Θέλω να ξεκινήσουμε με το ξεκίνημά σας σ' αυτή τη δουλειά. Πότε, πού, πώς.
Εργάστηκα κάμια δεκαπενταριά χρόνια ως ηθοποιός. Την πρώτη μου σκηνοθεσία την έκανα το 1992, στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καλαμάτας, με τον "Ήχο του όπλου" της Λούλας Αναγνωστάκη. Γρήγορα με κέρδισε ολοκληρωτικά η σκηνοθεσία. Εργάστηκα σε ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ, στο ελεύθερο θέατρο, στο Κ.Θ.Β.Ε. και στο Εθνικό Θέατρο, έμαθα πολλά, πάντα όμως με έτρωγε να κάνω μια παράσταση με τους δικούς μου, αποκλειστικά, όρους, επιλογή έργου, συνεργατών και ηθοποιών, διαδικασίες ανεβάσματος, ανθρώπινες σχέσεις κλπ. Από την εποχή της δραματικής σχολής με απασχολούσε η έννοια της ομάδας, κι εξάλλου τα χρόνια που ήμουν ηθοποιός με ομάδες δούλευα, κατά βάση. Ήταν η εποχή της μεταπολίτευσης και η ανάγκη για συλλογικές διαδικασίες σε όλους τους χώρους ήταν μεγάλη. Βέβαια, στην καλλιτεχνική εργασία υπάρχουν ιδιαιτερότητες και με τα χρόνια ξεκαθάρισα στο μυαλό μου ότι δεν έχει τόσο σημασία η ταμπέλα της ομάδας όσο η ουσία της συλλογικότητας, ο σεβασμός στον άλλο και τις διαφορετικές απόψεις. Δύσκολα πράγματα, στα οποία δοκιμαζόμαστε καθημερινά, σε όλη μας τη ζωή.
Η πρώτη σας εμπειρία στη σκηνή και η πρώτη σας σκηνοθετική απόπειρα.
Έχω ξεχάσει τι γεύση είχε η πρώτη μου σκηνική εμπειρία ως ηθοποιός. Εκείνο που θυμάμαι πολύ καλά είναι πως αν δεν ήμουνα σε κλίμα ελευθερίας και συναδελφικότητας, κλεινόμουνα σαν στρείδι και πέρναγα μαύρα. Το αντίθετο μου συμβαίνει με τη σκηνοθεσία. Ανεξάρτητα, αν είμαι καλός ή όχι σ’ αυτή τη δουλειά, κι ενώ πάντα όταν προετοιμάζομαι στο σπίτι με πιάνει τρόμος τι θα κάνω στις πρόβες, τι έχω να πω, περιέργως, με το που θα βρεθώ στην ατμόσφαιρα της πρόβας είμαι ήρεμος και χαλαρός, κι αυτό ίσως οφείλεται στο ότι με απασχολεί λιγότερο το αποτέλεσμα και περισσότερο η διαδικασία, η καθημερινή σχέση με τους ηθοποιούς, που είναι για μένα το παν. Οι μικρές εκπλήξεις που κρύβει η κάθε στιγμή.
Τι προηγήθηκε της δημιουργίας του Θεάτρου του Νέου Κόσμου; Ενός θεάτρου που έχει έντονο το στίγμα της συνεχούς δημιουργίας.
Δουλεύοντας κάποια χρόνια ως σκηνοθέτης, ήθελα, όπως είπα πριν, να κάνω μια προσωπική δουλειά. Έτσι ανέβασα τη "Φιλονικία" του Μαριβώ, στον Τεχνοχώρο υπό σκιάν που τότε έφτιαχνε ο Κακλέας στη Μαυρομιχάλη. Επειδή πήγε πολύ καλά, και από κόσμο και από κριτικές, και γενικά η εμπειρία αυτής της παράστασης ήταν πολύ θετική, θέλησα να συνεχίσω. Άρχισα να ψάχνω για χώρους, μέχρι που βρήκα αυτή την αποθήκη του ΦΙΞ και με την υποστήριξη της γυναίκας μου, της Κοραλίας Σωτηριάδου, που όλα τα χρόνια μοιραζόμαστε θεατρικά τα πάντα, φτιάχτηκε το Θέατρο του Νέου Κόσμου. Από την πρώτη στιγμή που ανεβάσαμε τον "Κοινό Λόγο" με σκηνικό τα χαλάσματα ενός παράσπιτου, που υπήρχε στην αυλή της αποθήκης, αλλά και από τη δεύτερη παράστασή μας, τη "Βρομιά" του του Ρόμπερτ Σνάιντερ μέσα στην αδιαμόρφωτη αποθήκη, απόλυτα ταιριαστό σκηνικό για έναν μετανάστη που κρύβεται από το φόβο των φασιστών που εκείνη την εποχή (1997) αλώνιζαν στη Γερμανία (όπως τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα), νομίζω φάνηκε το στίγμα του θεάτρου, που θέλουμε να κάνουμε. Ήταν μια καλή αρχή κι αυτό είναι σημαντικό για την παραπέρα πορεία του θεάτρου, που δεν μπορεί να έχει μόνο επιτυχίες.
Οι δουλειές σας, σε μια σεζόν, που είναι παραπάνω από μία, δείχνουν έναν άνθρωπο που απέχει πολύ από την κούραση και το βόλεμα. Εσείς τι λέτε;
Από την αρχή, αφού επισκευάστηκε η αποθήκη και με τις κτιριακές προσθήκες, το θέατρο είχε πια τις 3 σκηνές του, ήταν καθαρό στο μυαλό μου ότι με ενδιαφέρει όχι μόνο να ανεβάζω εγώ παραστάσεις αλλά να μοιράζομαι το χώρο με άλλες ομάδες, κυρίως άστεγες νεανικές, ή ανεξάρτητους δημιουργούς. Πιστεύω πως αυτό είναι καθοριστικό για την ταυτότητα του χώρου, η συνύπαρξη με άλλους είναι ένα πολύ ζωντανό και γόνιμο στοιχείο. Εμένα δεν με κουράζει, και μακάρι να μην κουράζει και το κοινό. Ποιο βόλεμα; Έχω την ίδια όρεξη για θέατρο, τις ίδιες αμφιβολίες αν μπορώ να κάνω αυτή τη δουλειά, το ίδιο στενοχωριέμαι για τα λάθη μου, που κι αν ακόμα πάω να τα προσπεράσω, βρίσκω μπροστά μου την Κοραλία και τον γιο μου τον Μίλτο, που δε μου χαρίζονται. Τρώμε πολύ χρόνο, συζητώντας οι τρεις μας, για έργα και για συνεργασίες. Έχει έναν οικογενειακό χαρακτήρα αυτό το θέατρο και το χαίρομαι. Πολλά θέατρα είχαν αυτό το χαρακτήρα μέσα στους αιώνες και νιώθω τρυφερά στη σκέψη ότι ανήκουμε κι εμείς σ’ αυτή την παράδοση. Η Κοραλία διαβάζει έργα και μου προτείνει, συχνά μεταφράζει κιόλας. Είμαστε πολλά χρόνια μαζί, οι απόψεις μας για το θέατρο και τη ζωή, ακόμα κι αν δεν ταυτίζονται, έχουν πολλά κοινά. Κι αυτό είναι σημαντικό για τη συνέπεια των επιλογών μας. Κι ο Μίλτος πάλι, 27 χρονών, ακούει για θέατρο απ’ τα γεννοφάσκια του και μετά τη δραματική σχολή πήγε στην Αγγλία και σπούδασε θεατρική παραγωγή. Είναι πολύ ικανός κι εδώ και δύο χρόνια έχει αναλάβει το Θέατρο του Νέου Κόσμου. Εννοείται πως οι συγκρούσεις και οι εντάσεις μεταξύ μας είναι καθημερινές, αλλά πάντα με εκτίμηση και σεβασμό ο ένας για τον άλλο. Και κάπως έτσι αντιστεκόμαστε στη συνήθεια και το θέατρο συνεχίζει να είναι ζωντανός οργανισμός.
Υπάρχουν κάποια σίγουρα σχέδιά σας που θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας;
Είμαστε στη φάση που φτιάχνουμε το πρόγραμμα για τον επόμενο χειμώνα. Θα ξαναπαιχτεί η "Σταματία, το γένος Αργυροπούλο"υ και για λίγες ακόμα παραστάσεις τα "Παράσιτα". Θα σκηνοθετήσω κι ένα ακόμη έργο, μια ωραία πολιτική κωμωδία του Καταλανού Tζόρντι Γκαλθεράν, το "Δάνειο", ενώ μιλάμε με τον Ευγένιο Τριβιζά για το καινούριο έργο που θα ανεβάσουμε στην κινητή μονάδα θεάτρου για παιδιά, που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία και ιδρύματα, που τα τελευταία χρόνια έχει πάρει χαρακτήρα θεάτρου αλληλεγγύης. Ακόμα, συζητάμε με παλιούς φίλους και νέους συνεργάτες για τα έργα που θα παιχτούν στις σκηνές του θεάτρου σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Και βέβαια προετοιμάζομαι για τον "Αίαντα" που θα ανεβάσω το καλοκαίρι στην Επίδαυρο.
Γιατί επιλέξατε τον "Αίαντα" ;
Ο Δ.Ν. Μαρωνίτης μου έχει δώσει εδώ και κάποια χρόνια μια εξαιρετική άπαιχτη μετάφραση του "Αίαντα", ενός χαρακτήρα που πάντα με συγκινούσε η πτώση του και η επιλογή της αυτοκτονίας και ο Παντελής Μπουκάλας έχει γράψει ένα ποίημα πολύ κοντά στις σκέψεις που κάνω για το έργο και θα ήθελα να το βάλω στην παράσταση.
Πώς θα αποτιμούσατε τη φετινή θεατρική σεζόν;
Για μας ήταν από τις καλύτερες των τελευταίων χρόνων. Νιώθω, και από συζητήσεις που κάνω με θεατές και φίλους από άλλα θέατρα, ότι ο κόσμος έχει ανάγκη σ’ αυτή τη δύσκολη περίοδο που ζούμε την έξοδο για θέατρο, τη συνύπαρξη με άλλους ανθρώπους σε χώρους τέχνης και γι’ αυτό πρέπει να είμαστε ακόμα πιο προσεκτικοί στις επιλογές των έργων που ανεβάζουμε και στην ποιότητα των παραστάσεων.
Τρίτη, 24 Μάρτη 2015
Χρύσα Φωτοπούλου