Ο καπετάν Μιχάλης είναι
μυθιστόρημα του συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη. Είναι ένα από τα τελευταία του συγγραφέα και θεωρείται από τα κορυφαία της νεοελληνικής λογοτεχνίας.
Στον πρόλογό του, ο ίδιος ο Καζαντζάκης το προσδιόρισε με τα λόγια:
Όταν άρχισα τώρα στα γεράματα να γράφω τον Καπετάν Μιχάλη, ο κρυφός μου σκοπός ήταν τούτος: να σώσω, ντύνοντας το με λέξεις, τ' όραμα του κόσμου όπως το πρωταντίκρισαν και το δημιούργησαν τα παιδικά μου μάτια. Κι όταν λεω τ' όραμα του κόσμου, θέλω να πω το όραμα της Κρήτης. Δεν ξέρω τι γίνουνταν, την εποχή εκείνη, στ' άλλα παιδιά της λευτερωμένης Ελλάδας· μα τα παιδιά της Κρήτης ανάπνεαν έναν αέρα τραγικό στα ηρωικά και μαρτυρικά χρόνια του Καπετάν Μιχάλη, όταν οι Τούρκοι πατούσαν ακόμα τα χώματα μας και συνάμα άρχιζαν ν' ακούγονται να ζυγώνουν τα αιματωμένα φτερά της Ελευτερίας. Στην κρίσιμη αυτή μεταβατική στιγμή, τη γεμάτη πυρετό κι ελπίδες, τα παιδιά της Κρήτης γίνουνταν γρήγορα άντρες· οι ανύπνωτες έγνοιες των μεγάλων γύρα τους για την πατρίδα, για τη λευτεριά, για το Θεό που προστατεύει τους Χριστιανούς, για το Θεό που σηκώνει το σπαθί του να διώξει τους Τούρκους, κατασκέπαζαν τις συνηθισμένες χαρές και στεναχώριες του παιδιού.
Με βάση το βιβλίο έχουν ανεβεί ι αρκετές θεατρικές παραστάσεις στην Ελλάδα από διάφορους σκηνοθέτες, με πρώτη το 1959 από τον θίασο Νίκου Χατζίσκου, ενώ στη δεύτερη (από τον Μάνο Κατράκη το 1966) ντύθηκε μουσικά από τον Μάνο Χατζιδάκι, ο οποίος έγραψε και το τραγούδι Δεν ήταν νησί, τα λόγια του οποίου ήταν προσαρμοσμένα από αυτούσιες φράσεις του βιβλίου.
Μια μουσική και θεατρική παράσταση της Ορχήστρας Φιλαρμονικής Δήμου Σητείας, σε συμπαραγωγή του Συλλόγου Φίλων Μουσικής Σητείας, του ΔΟΚΑΣ του Δήμου Σητείας και της Περιφέρειας Κρήτης.
Η σκηνοθεσία είναι του Νάσου Ζαγκότη και η δραματοποίηση (βασισμένη στη διασκευή του Κώστα Κολώτα) των Ρένας Λαντζανάκη, Βέρας Περράκη, Νάσου Ζαγκότη. Η παράσταση παίζεται τη Δευτέρα 19/8 στον Αγιο Νικόλαο, την Τρίτη στη Συκιά, στο Χαμέζι στις 22 και στον Αποκόρωνα στις 25/8.
