"Θα κατεβώ την αλέα των φλεγόμενων κορμιών
Θα πω «δέχομαι» κάτω από κομφετί τούβλων και σπασμένων γυαλιών
Θα ανεβάσεις το ποτισμένο με αίμα βέλο
Και θα βρεις το φάντασμα της Αντιγόνης"
Ashley Scott-Layton
Αυτή είναι μια νέα εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή από τον Ashley Scott-Layton. Στην εκδοχή της "Αντιγόνης" του Πανεπιστημίου του Leeds αναδύονται θέματα ατομικής ταυτότητας, πολιτικής ελευθερίας, αλλά και ενός καταδικασμένου γάμου, με τη δράση να τοποθετείται μέσα σε ένα οίκο νυφικών. Η παράσταση διασκευάζει το πρωτότυπο κείμενο μέσα από μια ζωντανή και σύγχρονη σωματική προσέγγιση.
Κύριος στόχος της παράστασης είναι η δημιουργία μιας σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης. Οι συντελεστές δημιουργούν και παρουσιάζουν ένα Χορό αποτελούμενο από διακριτές και ξεχωριστές οντότητες (υπάλληλοι ενός οίκου νυφικών). Κατά τη διάρκεια των προβών, η ομάδα εστίασε την προσοχή της στην σχέση Αίμoνα-Αντιγόνης και στις ετοιμασίες του γάμου τους, ο οποίος μοιάζει να είναι καταδικασμένος εξαρχής. Επίσης, τονίστηκε η σχέση πατέρα-γιου με την καταστροφική της δύναμη και τις τραγικές συνέπειές της.
Πρόθεση της ομάδας αποτελεί και η ανάδειξη της σωματικότητας όπως και εκείνης της σειράς των γεγονότων, που στην Αρχαία Τραγωδία συνέβαιναν εκτός σκηνής (θάνατοι) και παραδοσιακά περιγράφονταν από τους αγγελιοφόρους, ως βασικό κομμάτι του έργου με την παρουσίασής τους επί σκηνής. Επιπρόσθετα, στην έναρξη της παράστασης υπάρχει μια έμμεση αναφορά στην σύγχρονη Βρετανική πραγματικότητα των διαδηλώσεων του 2011.
Η εξηντάπεντάλεπτη εκδοχή της Αντιγόνης, σε κείμενο του Ashley Scott-Layton, σκηνοθετήθηκε από τον Δρ Γιώργο Ροδοσθένους, με βοηθό σκηνοθέτη τον Tom Colley. Τους φωτισμούς επιμελήθηκε ο Matthew Baker.
Παίζουν 10 επαγγελματίες Βρετανοί ηθοποιοί που είναι όλοι απόφοιτοι της Σχολής Παραστατικών Τεχνών και Πολιτιστικών Βιομηχανιών (School of Performance and Cultural Industries) του Πανεπιστημίου του Leeds και παίζουν σε μεγάλες σκηνές του Λονδίνου όπως: Tom Colley (The Judas Kiss, London West End) ο οποίος θα ερμηνεύσει τον Κρέοντα, η Lauren Garnham (The Sea Plays, London Old Vic) που θα ερμηνεύσει τον ρόλο της Αντιγόνης, ο Johnny Gould (Enjoy, London West End) θα είναι ο Αίμων και η Louisa Roberts (Steel Pier, London West End) θα εμφανιστεί ως Ευρυδίκη, κ.α.
Συντελεστές
Συγγραφέας: Ashley Scott-Layton
Σκηνοθέτης: Δρ Γιώργος Ροδοσθένους
Βοηθός Σκηνοθέτη: Τom Colley
Φωτισμοί: Matthew Baker
Αντιγόνη: Lauren Garnham
Ισμήνη: Lauren Jackson
Κρέων: Tom Colley
Αίμων: Johnny Gould
Ευρυδίκη: Louisa Roberts
Τειρεσίας: Jordan Fox
Φρουρός: Charlie Woollhead
Υπάλληλοι: Lizzie Carter, Moya McGinn & Amy Jackson
Η παράσταση ανεβαίνει στα αγγλικά με ελληνικούς υπέρτιτλους.
Σημείωμα του δραματουργού Ashley Scott-Layton
Δυο αδελφοί πεθαίνουν.
Το Κράτος ανακηρύσσει τον ένα ήρωα, τον άλλο τρομοκράτη.
Ένας αυθαίρετος διαχωρισμός που διχάζει την πόλη στα δύο.
Στο επίκεντρο, δύο εραστές που βλέπουν το γάμο τους να χάνεται, εξαιτίας της εθελοτυφλίας ενός γελοίου άρχοντα.
Τιμή, αγάπη και πίστη δηλητηριάζονται από την απληστία και την αγνωμοσύνη του διεφθαρμένου συστήματος.
Η Αντιγόνη του Σοφοκλή θεωρείται από πολλούς ως ένα από τα σπουδαιότερα θεατρικά έργα που γράφτηκαν ποτέ. Η επιρροή του ηχεί μέσα στον χρόνο. Αυτή η εκδοχή είναι μια ηχώ: Η κραυγή της Αντιγόνης για δικαιοσύνη μέσα στους βρυχηθμούς των διαδηλώσεων του φλεγόμενου Λονδίνου.
Σημείωμα του Σκηνοθέτη Καθηγητή Δόκτορα Γιώργου Ροδοσθένους
Μια πρώτη εκδοχή της παράστασης παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2013 στο χώρο stage@leeds, του Πανεπιστημίου του Leeds από 20μελή θίασο και γνώρισε μεγάλη επιτυχία στο αγγλικό κοινό. Η παράσταση που έρχεται στην Αθήνα περιέχει στοιχεία της εκδοχής του Μαΐου 2013, αλλά έχει δουλευτεί από την αρχή, ώστε να προσαρμοστεί σε ένα νέο 10μελή θίασο, τον οποίο αποτελούν ηθοποιοί που παίζουν σε διάφορες επαγγελματικές σκηνές της Αγγλίας, κάποιοι από αυτούς σε θέατρα του West End και το Old Vic, με κοινό συνδετικό τους κρίκο τις σπουδές και την αποφοίτησή τους από το Πανεπιστήμιο του Ληντς.
Μία συζήτηση με τον σκηνοθέτη Δόκτορα Γιώργο Ροδοσθένους για την παράσταση
- Ποια σημεία του έργου του Σοφοκλή αναδεικνύει η διασκευή σας και πως συνδέετε την ιστορία με τη σημερινή πραγματικότητα;
- Βασικά επικεντρωνόμαστε στις ανθρώπινες σχέσεις όπως στην αδελφική αγάπη αλλά και την αδελφική αντιζηλία ανάμεσα στον Ετεοκλή και τον Πολυνίκη, και στις σχέσεις πατέρα-γιού. Επίσης ρίχνουμε βάρος στους δευτερεύοντες χαρακτήρες εστιάζοντας στο ρόλο π.χ. της Ισμήνης. Αλλά και η σχέση Αντιγόνης - Αίμονα παίρνει στοιχεία από την ιστορία αγάπης του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας. Τέλος χρησιμοποιούμε τις αγγλικές διαδηλώσεις στις αρχές του 2011 (London Riots) που αποτελούν το σημείο έναρξης της παράστασης μας.
- Τι σημαίνει για σας προσαρμογή του αρχαίου δράματος στο σήμερα και πως γίνεται αυτή η προσαρμογή;
- Παίρνοντας υπόψη τα πέντε στοιχεία του Μichael Etherton για την προσαρμογή, που είναι:
Η επιφανειακή (όταν γίνονται μικρές διακοσμητικές αλλαγές),η αλλαγή περιόδου και χώρου, η προσαρμογή του περιεχομένου, η αλλαγή της ιστορίας και η αλλαγή του θέματος. Στη δική μας προσαρμογή έχουμε καλύψει και τα πέντε αυτά στοιχεία.
- Σε ποια κατεύθυνση κινείται η σκηνοθετική σας γραμμή και τι εννοείτε όταν μιλάτε για «δημιουργία μιας σωματικής και ακουστικής ερμηνείας της αφήγησης»;
- Μας ενδιέφεραν ιδιαίτερα οι συμμετρίες και ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε την ιδέα του κύκλου σε όλες τις κινήσεις του έργου. Μετά από αρκετούς επιτυχημένους αυτοσχεδιασμούς, αποφασίσαμε να στηρίξουμε τα πρώτα ¾ του έργου στο κείμενο και το τελευταίο ¼ στην κίνηση. Σ’ αυτό το τελευταίο μέρος η αφήγηση ξεδιπλώνεται μέσω της κίνησης μόνον, χωρίς καθόλου λόγια. Έτσι τα λόγια (του αρχικού κειμένου του ποιητή) σίγασαν (θάνατος του συγγραφέα) και το νέο όραμα του έργου (σκηνοθέτης – συγγραφέας) πήραν τα ηνία και άλλαξαν την ιστορία: με νέες στιγμές και στοιχεία έκπληξης και διαφοροποίησης από το αρχικό. Έτσι, για παράδειγμα, όλοι οι θάνατοι πραγματοποιούνται ΕΠΑΝΩ στη σκηνή, ο Αίμων δεν απειλεί τον πατέρα του ενώ αντίθετα η Ευρυδίκη το κάνει, ο Κρέων και η Ισμήνη – οι μόνοι επιζήσαντες της τραγωδίας – ενώνονται στην τελευταία εικόνα. Έτσι αλλάζει η σχέση του κοινού με το θέαμα. Εμπλέκεται περισσότερο το κοινό και μάλιστα όταν αυτό συμβαίνει σε ένα περιβάλλον χαράς και ομορφιάς -όπως είναι ένα κατάστημα νυφικών (ο χώρος της παράστασης) η τραγωδία γίνεται πιο έντονη.
- Γιατί αποφασίσατε να τοποθετήσετε την ιστορία σε ένα κατάστημα νυφικών;
- Έχοντας διαβάσει και παρακολουθήσει την τραγωδία πολλές φορές, μου γεννήθηκε η ιδέα ότι η ιστορία αναφερόταν σε «γάμους που ποτέ δεν έγιναν» και έτσι θα ήταν ένα ακόμη στοιχείο τραγικής ειρωνείας να διαλέξουμε ως χώρο του έργου το εσωτερικό ενός καταστήματος νυφικών (σε αντίθεση με το χώρο έξω από τα τείχη του Παλατιού). Το γεγονός ότι υπάρχουν πέντε γάμοι που δεν πραγματοποιούνται (Πολυνίκης, Ετεοκλής, Ισμήνη, Αντιγόνη, Αίμων) με ενθάρρυνε να τραβήξω ακόμη περισσότερο την αφήγηση και να δείξω ΕΠΑΝΩ στη σκηνή το γάμο ανάμεσα στην Αντιγόνη και τον Αίμoνα αλλά και να υπαινιχθώ έναν ακόμη γάμο ανάμεσα στον Κρέοντα και την Ισμήνη.
- Πως αποφασίσατε να παρουσιάσετε το χορό;
- Στις έρευνες μου για το Αρχαίο Ελληνικό δράμα και σε όλες τις παραστάσεις που έχω σκηνοθετήσει τα τελευταία 10 χρόνια (Αίας, Άλκηστις, Η γυναίκα του Ηρακλή, Ελένη, Ορέστης, Ιππόλυτος) με απασχολεί ιδιαίτερα η παρουσίαση του Χορού όχι ως μία ολότητα, αλλά ως ένα σύνολο ανεξάρτητων οντοτήτων. Έτσι, προσπαθώ πάντα να προσδώσω ξεχωριστές διακριτές προσωπικότητες στο χορό και να τις παρουσιάσω ως καθημερινούς απλούς πολίτες.
- Πως συνδέετε τη μουσική με την σκηνοθετική σας διδασκαλία. Σε τι συνίσταται η «πρακτική σύνθεσης στην ερμηνεία»;
- Η όλη προσέγγιση της παράστασης με μουσικό τρόπο, στηρίζεται στη μουσικότητα της γλώσσας και τη μουσικότητα ερμηνείας του λόγου. Στις σκηνικές εικόνες και τα διάφορα κινησιολογικά θέματα τα οποία επανέρχονται στην παράσταση σαν μουσικά μοτίβα και επαναλαμβάνονται με παραλλαγές (theme and variations). Οι φωτισμοί, το ηχητικό τοπίο, ο σκηνικός χώρος όλα δένονται μεταξύ τους με μία συμμετρία και μία αρμονία, υπογραμμίζοντας δυνατά την αντίθεση ομορφιάς/αγριότητας (εγκληματικό και άγριο).
-----
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Δρ Γιώργος Ροδοσθένους είναι λέκτορας Μουσικού Θεάτρου στη Σχολή Παραστατικών Τεχνών και Πολιτιστικών Βιομηχανιών (School of Performance and Cultural Industries) του Πανεπιστημίου του Leeds, όπου διδάσκει 11 χρόνια. Είναι βραβευμένος θεατρικός σκηνοθέτης και συνθέτης όπως και Καλλιτεχνικός Διευθυντής της θεατρικής εταιρείας «Altitude North». Εργάζεται και ως συνθέτης για το θέατρο. Δουλειές του έχουν παρουσιαστεί στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Κύπρο. Ερευνητικά του ενδιαφέροντα αποτελούν: ο εκσυγχρονισμός και οι νέες προσεγγίσεις της Αρχαίας Ελληνικής Τραγωδίας, η σκηνοθεσία, το σώμα στην ερμηνεία, η τελειοποίηση των αυτοσχεδιαστικών τεχνικών και των πρακτικών σύνθεσης στην ερμηνεία, η σύνθεση ζωντανών μουσικών ηχοτοπίων ως διεπιστημονική διαδικασία και το Βρετανικό Μιούζικαλ. Σήμερα, δουλεύει πάνω στο βιβλίο του: «Theatre as Voyeurism: The Pleasure(s) of Watching».
Ο Ashley Scott-Layton είναι συγγραφέας, σκηνοθέτης και ιδρυτής του Ravenrock Theatre Company. Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει: Meri; The Nymph; A Love Affair (Ravenrock/ Lyric Hammersmith) Jamie Blake; Charlie Cumcup (Edinburgh Fringe) A/Girl (Oval House Theatre) Can’t Stop Me Now (Squint Theatre). Υπήρξε μόνιμος βοηθός σκηνοθέτης στο Lyric Hammersmith. Σήμερα, είναι μόνιμος βοηθός σκηνοθέτης στο Εθνικό Βρετανικό Θέατρο. Παράλληλα, επισκέπτεται θεατρικές ομάδες σε όλη την Ευρώπη και γράφει τις εμπειρίες του στο περιοδικό Exeunt.
Λίγα λόγια για τη Σχολή Παραστατικών Τεχνών και Πολιτιστικών Βιομηχανιών του Πανεπιστημίου του Leeds
Η Σχολή Παραστατικών Τεχνών και Πολιτιστικών Βιομηχανιών (School of Performance and Cultural Industries) του Πανεπιστημίου του Leeds προσφέρει ένα μοναδικό συνδυασμό από αλληλένδετα επιστημονικά πεδία, μέσα σε ένα δυναμικό ερευνητικό πανεπιστημιακό περιβάλλον. Η υψηλή ποιότητα διδασκαλίας μυεί τους φοιτητές στη γνώση και τεχνογνωσία αιχμής.
Η Σχολή δεν επικεντρώνει μόνο στην υποκριτική και την ερμηνεία, αλλά και στο ρόλο που η υποκριτική παίζει στο ευρύτερο πλαίσιο της πολιτιστικής και δημιουργικής ζωής της κοινωνίας. Η ερμηνεία τιθασεύει τα συναισθήματα, εμπλέκει τη νοημοσύνη και αναπτύσσει τη δημιουργικότητα, όπου και αν λαμβάνει χώρα: σε θέατρα, δρόμους, Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας ή στην τοπική κοινωνία.
Θεωρεί ότι στις σύγχρονες κοινωνίες όλοι είναι ηθοποιοί, κριτικοί, καταναλωτές και θεατές και ότι οι πτυχιούχοι της Σχολής είναι ταγοί και καταλύτες στα επιλεγμένα πεδία δραστηριοποίησής τους. Η έρευνα που συντελείται στη Σχολή έχει σημαντική και κρίσιμη επιρροή στον επαγγελματικό κόσμο των παραστατικών τεχνών και στην επιλογή πολιτικής των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών. Η Σχολή έχει ένα ευρύ δίκτυο συνεργασιών με περιφερειακούς, εθνικούς και διεθνείς πολιτιστικούς οργανισμούς υψηλού κύρους και προωθεί την επιχειρηματικότητα ως μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Διάρκεια: 65 λεπτά
Leeds University, School of Performance and Cultural Industries
Παράσταση: «Αντιγόνη»
(μια εκδοχή της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή)
Διασκευή: Ashley Scott - Layton,
Σκηνοθεσία: Δρ Γιώργος Ροδοσθένους
Πέμπτη 12, Παρασκευή 13 & Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2013, στις 21:00
