Το παλιό αργεί να φύγει
Και το νέο αργεί να γεννηθεί
Ζούμε στην εποχή των τεράτων
Α. Γκράμσι
Κατά τον δαίμονα εαυτού
Επιγραφή από τον τάφο του Τζιμ Μόρισον
Ο ΦΙΟΝΤΟΡ Μ. ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ το 1872 αντλεί , σαν ευαίσθητος παρατηρητής αλλά και μετέχων στις ιδέες, που τότε ανθούν, του ένοπλου πολιτικού αγώνα και εκφράζονται, από μικρές ομάδες, με απανωτές τρομοκρατικές ενέργειες για να γράψει το πολιτικό του μυθιστόρημα ΟΙ ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΕΝΟΙ.
Προσπαθεί ν' ανιχνεύσει τα αίτια αλλά κυρίως τον ψυχισμό του ανθρώπου που επιλέγει για τον εαυτό του τον ρόλο του «λαϊκού εκφραστή - κοινωνικού τιμωρού» και ευαγγελίζεται την αλλαγή του κόσμου σε μια «δικαιότερη» κοινωνία των «πολλών».
Ο «Δαίμονας» που εγκαθίσταται στο μυαλό του τρομοκράτη του δίνει το δικαίωμα να διαχειρίζεται την ανθρώπινη ζωή σαν ένας μικρός Θεός που τα θύματα κρίνονται και επιλέγονται μόνο από την ιδεολογία τους.
Τα ψυχικά αίτια που τον οδηγούν είναι μόνο το υπόστρωμα, οι κοινωνικές συνθήκες είναι μόνον αφορμές , αυτό που οδηγεί τις πράξεις του είναι η τυφλή εμπιστοσύνη στις επιλογές του που καθοδηγούνται από ένα υπερδιογκωμένο «εγώ».
Η ΥΠΟΘΕΣΗ
Σε μια μικρή Πόλη, μια παρέα νεαρών συγκεντρώνεται γύρω από τον διανοούμενο δάσκαλό τους κι ονειρεύονται ν' αλλάξουν τον κόσμο. Μόνο η καταστροφή του παλιού κόσμου μπορεί να σημάνει μια ελπίδα για την αποπροσανατολισμένη τους γενιά. Ο παλιός κόσμος βουτηγμένος στη διαφθορά και την ακολασία στέκεται παθητικός.
Οι επικεφαλείς γρήγορα αναζητούν ένα αρχηγό - Μεσσία για να τον κάνουν σημαία του αγώνα τους. Ο «Σωτήρας» αλλά και κάθε «μεσσιανικό» κατασκεύασμα είναι μια πλάνη που εκμεταλλεύεται τις ελπίδες των οπαδών ή στέκεται μετέωρος περιτρυγιρισμένος από τα δικά του «Δαιμόνια», (φαντάσματα και ενοχές).
Η ανανεωτική ορμή της ομάδας γρήγορα παρασύρει στην καταστροφή ή τον θάνατο τους πιο αθώους που χωρίς αντίσταση αφέθηκαν με εμπιστοσύνη στα οράματα για μια «καλύτερη ζωή».
Ο κόσμος δεν άλλαξε γιατί η κάθε αλλαγή θέλει όραμα, σχέδιο, συναίνεση και εργασία αλλά πάνω απ' όλα αγάπη για τους ανθρώπους κι αυτό ως αυτοσκοπός, κι ως μοναδικός προορισμός.
Αν η εποχή μας χαρακτηρίζεται ως η εποχή που θα σημάνει το τέλος της «αυθεντίας», τότε μια νέα ανάγνωση του Ντοστογιεφσκικού αριστουργήματος δεν είναι ανώφελη.
Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Σ' έναν άδειο χώρο. Χώρος συγκρούσεων; Εργοστάσιο; Σφαγείο; Αίθουσα μπιλιάρδου, Θέατρο;
Δώδεκα άνθρωποι παλεύουν για την εξουσία αλλά και τη σωτηρία του μυαλού τους.
Τα αισθήματα έχουν χαθεί. Η απελπισία έχει επικρατήσει. Σκοτάδι, σιωπή, λόγια οργισμένα, κοφτά. Και μια κίτρινη βροχή που δεν λέει να σταματήσει. Ο υπόκοσμος και οι ζηλωτές της πολιτικής εξουσίας είναι «συγκοινωνούντα δοχεία». Τα 'Όπλα δίνουν τη λύση. Κάποιες ξεχαρβαλωμένες καρέκλες και πολλά βιβλία ο διάκοσμος. Κι ένα παλιό μπιλιάρδο.
Ατμόσφαιρα αποπνικτική και ασθματικός ρυθμός. Καμιά διαφυγή. Μόνο ο χρόνος περνά αμείλικτος πάνω τους.
Τα κοστούμια παραπέμπουν στην εποχή του μεγάλου κραχ.
ΟΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΡΟΛΟΙ
Η ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ στο ρόλο της Βαρβάρας Σταυρόγκινα, μητέρας του Νικολάι Σταυρόγκιν (ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ ) που με την αγάπη της αλλά και τα ματαιόδοξα σχέδιά της τον έχει οδηγήσει στην απαξίωση κάθε ανθρώπινης αξίας. Συνεπικουρούμενη μάλιστα από τον δάσκαλό και καθοδηγητή όλων Στεπάν Βερχοβένσκι που με τα ελευθέρια κηρύγματα του συνδυασμένα με το μόνιμο αίσθημα κοινωνικής απόρριψης που τον διακατέχει, έχουν γεμίσει τον Νικολάι με οργή και έχουν διαμορφώσει έναν βίαιο χαρακτήρα. Στο ρόλο του Στεπάν ο ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΣΤΑΝΑΣ. Ο γιός του Στεπάν, Πιέρ Βερχοβένσκι (ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ), στερημένος από την οικογενειακή θαλπωρή, έχει γίνει ένας αδίστακτος δολοφόνος, που καλύπτει τις πράξεις του με το ιδεολόγημα της κοινωνικής δικαιοσύνης, άξιος συνοδοιπόρος του Σταυρόγκιν. Οι άλλο «μαθητές» του Στεπάν: ο μηδενιστής, οπαδός της θεωρίας των «ιδανικών αυτοκτονιών» Αλεξέι Κιρίλωφ (ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΦΑΙΣ), ο καβγατζής φιλελεύθερος Ιβάν Σατώφ (ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΠΑΛΑΜΩΤΗΣ) , ο θεωρητικός της ισότητας Σιγκάλεφ (ΣΤΑΘΗΣ ΜΑΝΤΖΩΡΟΣ) αλλά κι ο νεοφερμένος, αριβίστας 'Αντον Γκριγκόριεφ (ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ). Φιλόδοξοι, αδίστακτοι, «οραματιστές» ενός καινούργιου κόσμου. Ανάμεσά τους τρεις γυναίκες. Η ψυχοκόρη της Βαρβάρας και αδελφή του Σατώφ, Ντάρια (ΕΦΗ ΡΕΥΜΑΤΑ) που περιμένει τη δικαίωση του έρωτά της για τον Νικολάι, η φιλόδοξη Λίζα (ΒΙΚΥ ΜΑΡΑΓΚΑΚΗ) που θέλει να επιβάλει την κυριαρχία της αλλά και η υπομονετική και επίμονη κουτσή νόμιμη σύζυγος του Σταυρόγκιν, Μαρία (ΚΕΡΑΣΙΑ ΣΑΜΑΡΑ). Δίπλα της ο εκβιαστής αδελφός της απόστρατος Λοχαγός Ιγνάτιος Λεμπιάτκιν (ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΥΡΟΣ) που οι ποιητικές του εμπνεύσεις πνίγονται στο ποτό.
Γύρω απ' όλους και πίσω απ' όλους ο πρώην κατάδικος Φέντκα. Μια σκιά που της χρεώνονται όλα τα εγκλήματα.
ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ
ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΟΣ Από το αρχαίο Ελληνικό «Δαίμων» = διάνοια.
Όλες οι ιδέες, καινοτόμες ή παλιές, μπορούν να είναι ένας δρόμος για την Ελευθερία αλλά κι ένα παιχνίδι του μυαλού και τελικά ψευδαίσθηση. Η πολυπλοκότητα των νοητικών συλλήψεων δεν είναι μόνο απελευθέρωση αλλά ένα ολισθηρό μονοπάτι που μας απομακρύνει από τον «φυσικό προορισμό μας».
«. Εξελθόντα δε τα δαιμόνια από του ανθρώπου εισήλθον εις τους χοίρους και ώρμησεν η αγέλη κατά του κρημνού εις την λίμνην και απεπνίγη.»
Ίσως έτσι μιλήσουμε ξανά για την Ελευθερία.
ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ Μια μικρή ομάδα διανοουμένων με κοινή καταγωγή, από τον ίδιο τόπο, επηρεασμένοι από τα διδάγματα του ίδιου δασκάλου, αλλά και με δεσμούς συγγενείας, αποφασίζουν να χρησιμοποιήσουν τις μεθόδους της διεθνούς τρομοκρατικής πρακτικής για να επιβάλουν τις ιδέες τους. Το αποτέλεσμα, αριθμός αναίτιων δολοφονιών σε μια μικρή πόλη στο όνομα ενός παγκοσμίου οράματος.
« Είναι ευκολότερο να κόβεις χίλια κεφάλια από το να ελπίζεις ν' αποκτήσουν ιδέες»
Συμπτώσεις;
ΙΣΟΤΗΤΑ «Αφού δεν μπορεί να επιτευχθεί η ισότητα προς τα πάνω ας βάλουμε σαν μέτρο την μετριότητα, σε κάθε τομέα κι ας εξοντωθεί κάθε ιδιαιτερότητα, κάθε μοναδικότητα γιατί μέσα της εμπεριέχει τον δεσποτισμό»
Αυτό προτείνει ο κάθε ολοκληρωτισμός.
Δεν έχει καμία σχέση με την θεωρία των δυο άκρων γιατί ο ολοκληρωτισμός είναι ένας.
«Ελευθερία ανάπηρη και πάλι σου τάζουν..»
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
ΦΙΟΝΤΟΡ Μ. ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ
ΟΙ ΔΑΙΜΟΝΙΣΜΕΝΟΙ
Στηριγμένο στη Διασκευή για το Θέατρο του ΑΛΜΠΕΡ ΚΑΜΥ
Μετάφραση ΔΗΜΗΤΡΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ
Δραματουργική επεξεργασία - Σκηνοθεσία ΣΤΑΥΡΟΣ Σ. ΤΣΑΚΙΡΗΣ
Κοστούμια ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΕΤΖΙΚΩΦ
Βοηθός Σκηνοθέτη ΕΦΗ ΡΕΥΜΑΤΑ
ΟΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ
(αλφαβητικά)
ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΣΤΑΝΑΣ
ΣΤΑΘΗΣ ΜΑΝΤΖΩΡΟΣ
ΒΙΚΥ ΜΑΡΑΓΚΑΚΗ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΥΡΟΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΠΑΛΑΜΩΤΗΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ
ΕΦΗ ΡΕΥΜΑΤΑ
ΚΕΡΑΣΙΑ ΣΑΜΑΡΑ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ
ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΦΑΙΣ
ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ
Διάρκεια παράστασης 160 λεπτά περίπου.
ΗΜΕΡΕΣ - ΩΡΕΣ: ΠΕΜΠΤΗ 8,30 , ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8,30, ΣΑΒΒΑΤΟ 09,00, ΚΥΡΙΑΚΗ 06,30
Τιμή εισιτηρίου 20.00 και 10.00 (φοιτητικό).
ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΘΕΑΤΡΟ / ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ
ΕΥΜΟΛΠΙΔΩΝ 45, ΓΚΑΖΙ
ΤΗΛ 2103464380
ΕΝΑΡΞΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ: 18 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013