«Αλλά ποια είναι η διαφορά μεταξύ της λογοτεχνίας και της δημοσιογραφίας...; Η δημοσιογραφία δεν μπορεί να διαβαστεί και η λογοτεχνία δεν διαβάζεται. Αυτό είναι όλο»
Ο Ιρλανδός μυθιστοριογράφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και κριτικός Όσκαρ Ουάιλντ γεννήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 1854. Ο πιο αναγνωρίσιμος καλλιτέχνης της βικτοριανής εποχής, αντισυμβατικός και ιδιοφυής, έζησε την κολακεία και την τεράστια φήμη, αλλά και την κατασυκοφάντηση, τη φυλακή, την εξορία.
Θεωρείται ένας από τους κύριους εκπροσώπους του αισθητισμού, κίνημα που αναπτύχθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στην Βρετανία και θεωρείται κατά κάποιο τρόπο το αγγλικό παρακλάδι του γαλλικού συμβολισμού. Ο Ουάιλντ επηρεάστηκε ιδιαίτερα από το έργο των John Ruskin και Walter Pater, οι οποίοι δίδασκαν στην Οξφόρδη την εποχή που σπούδαζε εκεί ο ποιητής, και υπερασπίστηκε το δόγμα της τέχνης για την τέχνη, αρνούμενος την αναγκαιότητα ύπαρξης μιας ηθικής παραμέτρου στην τέχνη.
Ο Ουάιλντ γεννήθηκε στο Δουβλίνο. Σπούδασε στο Trinity College, κερδίζοντας για τις επιδόσεις του το Χρυσό Μετάλιο Μπέρκλεϊ, το οποίο αποτελούσε την μεγαλύτερη τιμητική διάκριση για φοιτητή του κολεγίου. Παράλληλα, του χορηγήθηκε υποτροφία για το Magdalen College της Οξφόρδης, όπου και συνέχισε τις σπουδές του μέχρι το 1878, λαμβάνοντας το βραβείο Newdigate για την ποιητική του σύνθεση με τίτλο Ραβέννα (Ravenna). Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του το 1878 εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Λονδίνο.
Το 1881 δημοσίευσε την πρώτη του ποιητική συλλογή (Poems) και τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη για μία σειρά θεωρητικών διαλέξεων για το αισθητικό κίνημα στη Βρετανία. Όταν τον ρώτησαν στο τελωνείο τι είχε να δηλώσει απάντησε «τη μεγαλοφυΐα μου». Αρχικά, είχε προγραμματιστεί να δώσει πενήντα διαλέξεις σε ένα διάστημα τεσσάρων μηνών, αλλά κατέληξε να παραμείνει στις ΗΠΑ περίπου ένα χρόνο, παραχωρώντας 140 διαλέξεις.
Στη συνέχεια, ο Ουάιλντ μάγεψε το Παρίσι ενώ αργότερα οι διαλέξεις συνεχίστηκαν και σε Βρετανία και Ιρλανδία. Οι διαλέξεις του ήταν ένα one man show, θεατρικές παραστάσεις χωρίς υπόθεση, που προκαλούσαν την αποδοκιμασία των κριτικών. «Όταν με λοιδορούν, τότε ξέρω ότι πέτυχα», είπε αργότερα ο ίδιος ο Ουάιλντ.
Το 1884 παντρεύτηκε την Κόνστανς Λόυντ και μαζί απέκτησαν δύο γιους. Ο Ουάιλντ εργάστηκε σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες της εποχής, παρέχοντας δημοσιογραφικά κείμενα και κριτικές. Μάλιστα, την περίοδο 1887-1889 ανέλαβε και την έκδοση ενός περιοδικού, του The Lady's World, το οποίο μετονόμασε σε The Woman's World.
Το 1888 εκδόθηκε το έργο του «Ο ευτυχισμένος πρίγκιπας και άλλα παραμύθια». Η λογοτεχνική του δόξα όμως έφτασε στο αποκορύφωμα το 1891 με το μοναδικό του μυθιστόρημα «Το Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι». Πολλοί αναγνωρίζουν αυτοβιογραφικά στοιχεία σε αυτό, ενώ το ίδιο βιβλίο χρησιμοποιήθηκε και κατά τη διάρκεια της δίκης του το 1895. Ο Ουάιλντ κατηγορήθηκε για ομοφυλοφιλία. Συγκεκριμένα, ο 9ος Μαρκήσιος του Κουίνσμπερυ, πατέρας του ποιητή Λόρδου Άλφρεντ Ντάγκλας με τον οποίο συνδεόταν ο Ουάιλντ, του επιτέθηκε προσωπικά για την ομοφυλοφιλία του. Ο Ουάιλντ υπέβαλε μήνυση αλλά η κίνηση αυτή στράφηκε εναντίον του, καθώς βρέθηκε ο ίδιος κατηγορούμενος. Στις 25 Μαΐου του 1895 καταδικάστηκε σε καταναγκαστικά έργα δύο ετών.
Κατά την παραμονή του στη φυλακή, υπό άθλιες συνθήκες που επιβάρυναν την υγεία του, έγραψε την «Μπαλάντα της φυλακής του Ρέντιγκ», το τελευταίο σπουδαίο έργο του, που ανήκει στα σημαντικότερα ποιήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και καταγράφει τις εμπειρίες του στη φυλακή. Εκεί έγραψε επίσης και ένα γράμμα προς τον Άλφρεντ Ντάγκλας, ο οποίος δημοσίευσε ένα μέρος του το 1905, μετά το θάνατο του Όσκαρ Ουάιλντ, υπό τον τίτλο De Profundis (Εκ βαθέων).
Μετά την αποφυλάκισή του, ο Ουάιλντ αυτοεξορίστηκε και μόλις τρία χρόνια αργότερα πέθανε, στις 30 Νοεμβρίου του 1900, σε ένα παρισινό ξενοδοχείο. Στην κηδεία του παρέστησαν μόλις δεκατέσσερα άτομα. Σύμφωνα με τον βιογράφο του Ρίτσαρντ Έλμαν, ο θάνατος του ποιητή οφειλόταν σε σύφιλη, ωστόσο ο Μέρλιν Χόλαντ, επίσης βιογράφος και εγγονός του Ουάιλντ, θεωρεί πως η ερμηνεία αυτή αποτελεί παρανόηση συνδέοντας τη μηνιγγίτιδα που τον προσέβαλε με μία χειρουργική επέμβαση που είχε προηγηθεί.
Ο Ελμαν γράφει πολύ χαρακτηριστικά πως ο Ουάιλντ έζησε τη ζωή του με δύο ταχύτητες: «αργά και θριαμβικά την περίοδο της δόξας, όταν στα ύψη της φήμης του έμοιαζε ότι θα έμενε για πάντα στον ουρανό της διασημότητας, και με κινηματογραφική ταχύτητα τη δεύτερη περίοδο, μετά την αποφυλάκισή του, όταν μέσα σε δύο χρόνια έζησε μία ακόμη κόλαση, μια νέα πνευματική αυτή τη φορά φυλακή, που τώρα την είχε δημιουργήσει ο ίδιος επανασυνδεόμενος με τον πρώην εραστή του, εξαιτίας του οποίου κατέληξε πίσω από τα σίδερα, ανεχόμενος τις φιλοδοξίες του να είναι και αυτός ποιητής ενώ δεν είχε ίχνος ταλέντου, τρέχοντας πίσω από το φάντασμα του εαυτού του που το κατηύθυνε πλέον ο θάνατος».
Ο τάφος του βρίσκεται στο Παρίσι και επάνω είναι γραμμένοι στίχοι από τη «Μπαλάντα της φυλακής του Ρέντιγκ»: Γι' αυτόν, η τσακισμένη λήκυθος του οίκτου θα γεμίζει με ξένα δάκρια. Γιατί θα τονε θρηνούν οι απόκληροι της ζωής κι οι απόκληροι πάντα κλαίνε.
Η επιρροή του έργου του στη μουσική
Το έργο του έχει γίνει η αφορμή για να γραφτούν όπερες, συμφωνικά ποιήματα, ορχηστρικές σουίτες, μπαλάντες, μιούζικαλ αλλά και ροκ τραγούδια.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι Motley Crue αναφέρουν το όνομα Dorian Gray στο τραγούδι τους New Tattoo που υπάρχει στο ομώνυμο άλμπουμ, το ίδιο κάνουν και οι Libertines στο τραγούδι Narcissist. Ο James Blunt στο Tears and Rain και οι Styx στο τραγούδι του 1980 Sing For The Day. Οι U2 στο The Ocean τραγουδούν: Α Picture In Grey Dorian Gray/Just me By the Sea. Το συγκρότημα Television Personalities περιλαμβάνει το Α Picture Of Dorian Gray στο πρώτο τους άλμπουμ που κυκλοφόρησε το 1980.
Στο χώρο της κλασικής μουσικής, ο Boris Arapov έγραψε το 1971 το μπαλέτο The Picture Of Dorian Gray. Τον ίδιο τίτλο έχουν και οι όπερες που έγραψαν ο αμερικανός Lowell Liebermann το 1997, ο Αυστραλός W. Arundel Orchard το 1919 και ο Γερμανός Hans Schaeuble.
Από τα θεατρικά του έργα, το Importance Of Being Earnest είναι αυτό που έχει διασκευαστεί τις περισσότερες φορές σαν μιούζικαλ. Η Σαλώμη, θεατρικό έργο που παρουσιάστηκε στο Παρίσι το 1896, έγινε μονόπρακτη όπερα από τον γερμανό συνθέτη Richard Strauss.
Το De Profundis έχει γίνει ορατόριο από τον Frederic Rzewski το 1991 και ο Larry Sitsky το διασκεύασε σε μονόδραμα. Η «Μπαλάντα της φυλακής του Ρέντιγκ» έγινε τραγούδι με τον τίτλο Each Man Kills The Things He Loves από τον Gavin Friday.
(Πηγή: TVXS)
