Ο Γλάρος (Ρωσικά: Чайка) είναι θεατρικό έργο του Ρώσου συγγραφέα Αντόν Τσέχωφ. Η συγγραφή του έργου ολοκληρώθηκε το 1895. Στη σκηνή ανέβηκε για πρώτη φορά το 1896 στο Θέατρο Αλεξαντρίνσκι της Αγίας Πετρούπολης. Μια παράσταση που δεν βρήκε ανταπόκριση και χαρακτηρίστηκε ως αποτυχημένη. Αντίθετα δεύτερο ανέβασμα του έργου το 1898, από το Θέατρο Τέχνης της Μόσχας, σε σκηνοθεσία Κ. Στανισλάφσκι, στάθηκε ιδιαίτερα επιτυχημένο. Από τότε "Ο Γλάρος" έχει παιχτεί αμέτρητες φορές σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ηλύσια (έτος Α΄, τ. Α΄, 1906, σελ. 83-151) και πρωτοπαρουσιάστηκε από το θίασο της Μ. Κοτοπούλη, το 1932. Θεωρείται το έργο που καθιέρωσε τον Τσέχωφ, ως θεατρικό συγγραφέα στη συνείδηση κοινού και κριτικής.
Με τον "Γλάρο" εγκαινιάστηκε η ιδιότυπη σύνθεση της τσεχωφικής δραματουργίας, όπου τη θέση του ως τότε καθιερωμένου "κεντρικού ήρωα - ηρωίδας" παίρνει ένας όμιλος προσώπων, μια μικρή κοινωνία, με μοιρασμένη ανάμεσα τους τη δράση. Το ύφος του έργου είναι μικτό, μοιράζεται ανάμεσα στο δράμα και στην κωμωδία. Ο ίδιος ο Τσέχωφ χαρακτήρισε το έργο του ως «κωμωδία σε τέσσερις πράξεις».
Ο Τσέχωφ στον "Γλάρο" θίγει τις σχέσεις, τα κίνητρα, την ψυχολογία και τις διεκδικήσεις ανθρώπων που αγαπούν, υπηρετούν ή θέλουν να υπηρετήσουν την τέχνη, μέσω της συγγραφής και του θεάτρου. Γύρω τους περιστρέφονται οι άνθρωποι της καθημερινότητας που προσπαθούν να ξεπεράσουν τα αδιέξοδα της ζωής τους.
Πρόσωπα
Αρκάντινα (Κυρία Τρέπλιεβ) - ηθοποιός
Τρέπλιεφ - γιος της Αρκάντινα, νέος συγγραφέας
Σόριν - αδερφός της Αρκάντινα
Νίνα - κόρη πλούσιου κτηματία
Σαμράεβ - απόστρατος αξιωματικός, επιστάτης του Σόριν
Πωλίνα - γυναίκα του Σόριν
Μάσα - κόρη του Σόριν
Τριγκόριν - συγγραφέας
Ντορν - γιατρός
Μεντβεντένγκο - δάσκαλος
Γιάκοβ - εργάτης
Πράξεις
Το έργο διαδραματίζεται στο εξοχικό κτήμα του Σόριν.
Πράξη πρώτη - Αυγουστιάτικο βράδυ, στο πάρκο του κτήματος
Πράξη δεύτερη - Μεσημέρι, λίγες μέρες αργότερα, στο γήπεδο croquet που βρίσκεται στο κτήμα
Πράξη Τρίτη - Μεσημέρι, έπειτα από μια εβδομάδα, στην τραπεζαρία του εξοχικού
Πράξη Τέταρτη - Χειμωνιάτικο βράδυ, δύο χρόνια αργότερα, στο σαλόνι εξοχικού
Πλοκή
H Αρκάντινα είναι μια καταξιωμένη και δημοφιλής ηθοποιός του κατεστημένου θεάτρου, συνδέεται με τον Τριγκόριν, έναν επιτυχημένο συγγραφέα. Ο Τρέπλιεφ, ο γιος της Αρκάντινα, αναζητά, κάτω από την “σκιά” της μητέρας του, νέους τρόπους έκφρασης στην ποίηση και στο θέατρο. Παρουσιάζει το πρώτο του θεατρικό έργο στους ανθρώπους που βρίσκονται στο κτήμα, με πρωταγωνίστρια την αγαπημένη του, την Νίνα. Η παράσταση όμως θα τελειώσει άδοξα.
Η Νίνα θέλει να γίνει ηθοποιός και αποφασίζει να εγκαταλείψει το σπίτι και να ακολουθήσει τον Τριγκόριν.
Δύο χρόνια αργότερα, ο Τρέπλιεφ εξακολουθεί να ζει στο κτήμα του Σόριν και να παρακολουθεί από μακριά την προσωπική ζωή και την καριέρα της Νίνας. Η επιδείνωση της υγείας του Σόριν θα φέρει πάλι στο κτήμα την Αρκάντινα και τον Τριγκόριν. Στο ίδιο μέρος, θα επιστρέψει “τσακισμένη”, σαν τον νεκρό γλάρο που κάποτε είχε αποθέσει στα πόδια της ο Τρέπλιεφ, και η Νίνα. Η συνάντηση της με τον Τρέπλιεφ θα συμβάλει στο να δώσει τέρμα στη ζωή του.
(* Φωτογραφία: O Τσέχωφ διαβάζει το "Γλάρο" στο θίασο του Θεάτρου Τέχνης της Μόσχας. αριστερά του ο Στανισλάφσκι και στην άκρη δεξιά ο Μέγιερχολντ. Πηγή: www.lifo.gr)
