«Γειτόνισσες, μ’ ένα μαχαίρι, μ’ ένα μικρό, μικρό μαχαίρι,
μια μέρα αφορεσμένη και πικρή, καν δυο, καν τρεις θα’ ταν η ώρα, δυο άντρες σκοτώθηκαν για την αγάπη. Μ’ ένα μικρό, μικρό μαχαίρι, π’ούτε το χέρι δεν το πιάνει, μα κείνο μπαίνει παγωμένο στην ξαφνιασμένη μας καρδιά και σταματάει εκεί που τρέμει,θολή κι αξήγητη για πάντα.Η σκοτεινή μας ρίζα της κραυγής. Κι είναι, σας λέω, ένα μαχαίρι, ένα μικρό,μικρό μαχαίρι…».
22 Φεβρουαρίου 1973. Ήμουν έξι χρονών και η είδηση του θανάτου της Κατίνας Παξινού, έπεσε βαριά στο σπίτι μας! Δεν σταματούσε το κλάμα η μαμά μου και ο θείος μου που τη λάτρευαν-δεν είχαν χάσει ούτε παράστασή της-κι είχαν την χαρά να την γνωρίσουν. Θυμάμαι για καιρό υπήρχε κάτι σαν πένθος -σαν να χάσαμε δικό μας άνθρωπο και πέρασαν χρόνια για να το καταλάβω πόσο μεγάλο πλήγμα ήταν η απώλειά της για την τέχνη,τον πολιτισμό μας. Συχνά-πυκνά στο πικάπ την ακούγαμε σε μονολόγους σπουδαίους .Δεν ήξερα από θέατρο, μάθαινα για αυτό σιγά-σιγά, αλλά με το που την άκουγα ένιωθα ανατριχίλα-σηκωνόταν η τρίχα μου. Κι αυτός ο μονόλογός της-ο σπουδαίος μονόλογός της-από τον «Ματωμένο γάμο», «έγραψε» μέσα μου-«μ’ένα μαχαίρι,με ένα μικρό,μικρό μαχαίρι …». Κι έπειτα «Κι είναι, σας λέω, ένα μαχαίρι». Έχουν περάσει τόσα χρόνια και νιώθω το ανατρίχιασμα,τη συγκίνηση που ένιωθα τότε. Και τώρα, που πλησιάζει η επέτειος των σαράντα χρόνων απ’την ημέρα που έφυγε, νιώθω την ανάγκη και γράφω το κείμενο για εκείνη-ακούγοντάς της στον «Ματωμένο γάμο». Θα πρότεινα να το κάνετε κι εσείς-έχουμε ανάγκη να βουτήξουμε πίσω και να νιώσουμε την μέθεξη του αληθινά σπουδαίου,τώρα που τα σπουδαία είναι πια τόσα λίγα.
Σαρανταδύο χρόνια χωρίς την Παξινού.
Μια Μεγάλη Θεατρίνα…
Η Κατίνα Παξινού γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1900 στον Πειραιά. Κόρη μεγαλοαστικής οικογένειας, φοίτησε αρχικά στη Σχολή Χιλλ και έπειτα σε Σχολή Καλογραιών στην Τήνο, για να μπει εσώκλειστη στη συνέχεια σε σχολείο της Ελβετίας. Σπούδασε μουσική και τραγούδι στο Ωδείο της Γενεύης καθώς και σε άλλες αντίστοιχες σχολές στη Βιέννη και στο Βερολίνο. Παντρεύτηκε τον βιομήχανο Παξινό κι απέκτησε μαζί του δύο κόρες.Άρχισε από πολύ νωρίς την καλλιτεχνική σταδιοδρομία της και πολύ γρήγορα διακρίθηκε για το αληθινό ταλέντο της και την αγάπη στην τέχνη της. Ο πρώτος της σημαντικός ρόλος ήταν της Βεατρίκης, στην ομώνυμη όπερα Αδελφή Βεατρίκη που την έγραψε ειδικά γι'άυτήν ο Μητρόπουλος,που ανέβηκε το 1929 στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς. Ο πρώτος θεατρικός ρόλος της στην πρόζα ήταν το 1929 στο θέατρο Κοτοπούλη,στο «Γυμνή Γυναίκα» (La femme nue) του Μπατάιγ, το οποίο και την καθιέρωσε ως πρωταγωνίστρια δραματικών ρόλων… Το 1931 συνεργάστηκε με τον κορυφαίο Αιμίλιο Βεάκη, με τον οποίο εισχώρησε στον συνεταιρικό θίασο του Αλέξη Μινωτή τον οποίο και παντρεύτηκε και που μαζί του συνεργάστηκε σπουδαία από το 1932 μέχρι το 1940 χρονιά που έγινε μόνιμο μέλος του Εθνικού Θεάτρου. Με την Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου εμφανίσθηκε στο Λονδίνο στη Φρανκφούρτη και το Βερολίνο. Κατά την περίοδο του πολέμου εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ όπου και εμφανίσθηκε στο Μπρόντγουεϊ της Νέας Υόρκης. Όμως το έργο που την επέβαλε σε διεθνή κλίμακα και που της χάρισε το 1944 το Όσκαρ ηθοποιίας, από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου ήταν το «Για ποιον χτυπά η καμπάνα», όπου υποδυόταν το ρόλο της φλογερής πατριώτισσας της Ισπανίας, Πιλάρ. Για το κινηματογραφικό έργο «Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα», βραβεύτηκε με το βραβείο Κοκτώ… Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1952 όπου και άρχισε ξανά τις εμφανίσεις της στο Εθνικό Θέατρο με τον Αλέξη Μινωτή όπου ανεβάζει Ίψεν και Λόρκα αλλά κύριο πλέον ενδιαφέρον τις παραστάσεις αρχαίων θεατρικών έργων, αποδίδοντας πρωταγωνιστικούς ρόλους στα έργα: "Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα" του Λόρκα "Η επίσκεψη της γηραιάς κυρίας" του Ντύρενματ, "Η τρελή του Σαγιώ" του Ζιρωντού, "Το μακρύ ταξίδι" του Ο΄ Νηλ. Επίσης έλαβε μέρος στα διάφορα Φεστιβάλ της δεκαετίας του "50 στις παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας στο Ηρώδειο και στην Επίδαυρο. Ενώ εμφανίσθηκε και στις ταινίες "Ο κύριος Αρκάντιν" του Όρσον Γουέλς και "Ο Ρόκο και τ΄ αδέλφια του" του Λουκίνο Βισκόντι (1960).Κατά την διάρκεια της δικτατορίας η Παξινού και ο Μινωτής συγκρότησαν δικό τους θίασο όπου και ανέβασαν μεταξύ άλλων τα έργα: "Ο ματωμένος γάμος" του Λόρκα, "Η Ήρα και το παγώνι" του Ο΄ Κέισυ, "Οι παλαιστές" του Στρατή Καρά κ.ά. Η τελευταία της παράσταση στο θέατρο ήταν στο ρόλο της μάνας στο έργο του Μπρεχτ "Μάνα κουράγιο" και στον κινηματογράφο "Το νησί της Αφροδίτης" (1969). Γενικά η Κατίνα Παξινού είχε πολύ πλούσιες εκφραστικές δυνατότητες που της επέτρεπαν να ερμηνεύει όχι με δυσκολία δραματικούς ρόλους κάθε θεατρικού ύφους, από την αρχαία ελληνική τραγωδία μέχρι το "μπρεχτικό" θέατρο. Επίσης η μουσική της καλλιέργεια της επέτρεπε να χρωματίζει τη φωνή της ώστε ν΄ αναδεικνύεται η εκφραστικότητα και η ευαισθησία έντονα καθώς και ο μελωδικός ρυθμός του ποιητικού λόγου.
Πηγή βιογραφικού el.wikipedia.org/wiki
