Ο ΑΡΗΣ ΡΕΤΣΟΣ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΕΝΑΣΤΡΟΝ

Σημείωμα του σκηνοθέτη και ηθοποιού Α.Ρέτσου

Κατ’ αρχήν να πούμε ότι, ο χώρος της παράστασης... κλιματίζεται.....

Δύο λόγια τώρα για την παράσταση ή και δελτίο τύπου θα μπορούσε να είναι η πρόταση: η Μετρική πέρα από το Χρόνο.

Από το ρόλο μου σαν μουσικού εκτελεστή κυρίως, θα πρέπει να πω όμως αμέσως, ότι στο ταξίδι μου σ’ αυτόν το χώρο του Αρχαίου Δράματος, ή για άλλους στην ΄΄έρευνα΄΄, και για τους περισσότερους τη ΄΄μοναχική πορεία΄΄ μου, οι λέξεις και οι έννοιες Μετρική , Ρυθμός και Λόγος εμπεριέχονται διαμιας σε μία και μόνη λέξη – και αυτή είναι
η Ακουστική στα αρχαία θέατρα.

Ο λόγος επομένως και η αιτία αυτής της παράστασης έχει να κάνει περισσότερο με τον Λόγο στη Μουσική αυτή καθ’ εαυτή, που σαν μουσική παράσταση βεβαίως έχει να κάνει και με το μέτρο, αλλά σαφέστερα βέβαια, και πέρα απ’ αυτό, με το στάδιο εκείνο που βρίσκεται μετά τον Λόγο ή και μετά το μέτρο, αν μπορεί να ειπωθεί έτσι.

Πιο απλά, με τον κυματισμό του ήχου μέσα στο χώρο ενός αρχαίου θεάτρου και τί αυτός φέρει. Η Μετρική πέρα από το ρυθμό, και οι φωνές των Ηρώων, διαγράφουν ρυθμικά σχήματα στον αέρα του θεάτρου, ζωντανεύοντας σχεδόν το κάθε σημείο του χώρου.

Οι προτάσεις των μονολόγων, τα σόλα, η μία μετά την άλλη διαχέονται σε διαφορετικά σημεία από την πρώτη μέχρι την τελευταία σειρά του θεάτρου με ποικιλία στην ταχύτητα, την οξύτητα, την πυκνότητα και άλλα.

Έτσι η Μετρική ξεφεύγει από το στενό επιστημονικό πλαίσιο του τί είναι βραχύ ή μακρό και δείχνει πραγματικά την αξία της και την προσφορά της, ενώ οι κύριες, δευτερεύουσες, ή παρενθετικές προτάσεις ξεφεύγουν της γραμματικής και του συντακτικού, ίπτανται στον αέρα και παίρνουν ΄΄σειρά΄΄ ανάλογα με τον τρόπο που θα ΄΄προσγειωθούν΄΄ στο κοίλο, στα διαζώματα, οδηγώντας το αίσθημα και φωτίζοντας το πνεύμα του θεατή.

Άλλες προτάσεις φεύγουν δεξιά, άλλες αριστερά, άλλες καμπυλώνουν, άλλες σφηνώνονται στο κέντρο, χωρίς οι εκάστοτε ομιλούντες, οι Ήρωες, να αγωνιούν, να σφίγγονται ή να υποφέρουν. Η ακουστική και τα κύματα, οι φωνές που εκπέμπονται από την Ορχήστρα και γεμίζουν το Χώρο με εκπληκτικές ποικιλίες, τόνους, ταχύτητες και χροιές δεν μπορούν παρά να αγγίξουν την καρδιά και το πνεύμα του θεατή. Η απόσταση μεταξύ του Ήρωα και του θεατή εκμηδενίζεται απολύτως απλά και φυσικά, τα αισθήματα διαγράφονται ολοκάθαρα, και το σημαντικότερο, πέρα από κάθε πρόθεση.
.
Θα μπορούσε κανείς να επεκταθεί υπερβολικά, για το στάδιο αυτό της Μετρικής, πέρα από το μέτρημα του Χρόνου, ή του Ρυθμού, και πως ένα κείμενο διαθλάται μέσα στον αέρα ενός θεάτρου που δονείται σαν Ηχείο, τους ήχους να περιβάλλουν τους θεατές πανταχόθεν και άλλα πολλά. Αλλά τότε, τί αξία θα είχε μία παράσταση;

Μιλώντας τέλος προσωπικά, θα πω ότι από πολύ νέος ήδη, πατώντας στον ανοιχτό χώρο του αρχαίου θεάτρου, διαισθάνθηκα ξεκάθαρα, ότι ο τρόπος του ομιλείν ή του ακούειν σε ένα τέτοιο χώρο, θα πρέπει να υποδεικνύει, να οδηγεί και να εμπεριέχει όλες τις άλλες λύσεις. Λύσεις εννοώντας τις απαντήσεις, σε αιώνων ερωτήματα και σε όλα τα ζητήματα όπως υπόκριση, όρχηση, χορός, διάλογος,μονόλογος, μουσική, τρόπος παιξίματος, αιώρησης, στάσης,κίνησης, ήθος, διάνοια, δομή, ενότητες, σύνθεσις, επεισόδια, κορυφώσεις, κάθαρση, έξοδος.