Ο «Φον Δημητράκης» συνεχίζει στο θέατρο Μουσούρη για 12 ακόμη παραστάσεις μέχρι και την Κυριακή 13 Απριλίου, ύστερα από μία απόλυτα επιτυχημένη θεατρική σεζόν κατά την οποία κατάφερε να κερδίσει κοινό και κριτικούς, με το θέατρο να λειτουργεί σε απόλυτη πληρότητα επί έξι ολόκληρους μήνες.
Με ένα ιδιαίτερα επίκαιρο και κλασικό έργο της ελληνικής δραματουργίας, συνεχίζει την πορεία του στο υψηλού επιπέδου θέατρο Μουσούρη, ο Πέτρος Φιλιππίδης. Ο «Φον Δημητράκης», το κορυφαίο έργο του Δημήτρη Ψαθά, που γράφτηκε μέσα στην περίοδο της Κατοχής και ανέβηκε το 1946 στην περίοδο του Εμφυλίου, είναι μια σπαρταριστή σάτιρα πάνω σ’ ένα επίκαιρο θέμα: το πάθος για εξουσία.
Η υπόθεση εκτυλίσσεται σ’ ένα αστικό σπίτι της Αθήνας της Κατοχής του 1942. Ο Δημήτρης Χαρίτος είναι ένας αποτυχημένος και δειλός πολιτευτής, ο οποίος μέσα σ΄αυτήν την περίοδο, βρίσκει την ευκαιρία να πραγματοποιήσει το μεγάλο του όνειρο: να γίνει Υπουργός, συνεργαζόμενος, όμως, με τους Γερμανούς. Μέσα στο σπίτι του και πίσω από την πλάτη του επικρατούν αντίθετες τάσεις. Η οικογένειά του αποτελείται από πατριώτες: ο γιός του είναι αντάρτης στα βουνά, η κόρη του λαμβάνει ενεργό μέρος στην αντίσταση, ενώ ο αδερφός του ο Λεωνίδας, δάσκαλος στο επάγγελμα και αγωνιστής, ανοίγει μέσα στην Κατοχή μπακάλικο, απ’ όπου διακινεί στα κρυφά πολεμοφόδια στους αντάρτες του βουνού. Την ίδια στιγμή, ο Δημητράκης καμαρώνει για την υπουργική του καρέκλα.
«Τύποι προδοτών υπάρχουν πολλών λογιών», γράφει ο Δημήτρης Ψαθάς για τον ήρωά του. «Ο Φον Δημητράκης δεν είναι ο στυγνός προδότης που τραβά τον δρόμο του με πλήρη συνείδηση του έργου του. Είναι ο κωμικοτραγικός Ρωμιός πολιτικάντης που τους ειρηνικούς καιρούς απέτυχε και γελοιοποιήθηκε οικτρά ζητώντας την ψήφο του λαού, κι όμως τον καίει πάντα ο καημός ν’ ανέβει. Έναν τέτοιο τύπο είχα υπ’ όψιν μου πάντα ν’ ανεβάσω στη σκηνή. Τοποθετώντας τον μέσα στην Κατοχή, είχα την ευκαιρία να τον αναπτύξω και να τον φωτίσω, γιατί τους ανθρώπους αυτούς, που τον καιρό της ελεύθερης ζωής αποδοκίμασε και γελοιοποίησε ο λαός, ήρθε ν’ αποζημιώσει η ‘μεγάλη ευκαιρία’ που παρουσιάστηκε. Τα Υπουργεία, τις Νομαρχίες και τους Δήμους τα καβαλούσε ο καθένας, αρκεί να ήταν πρόθυμος να πουλήσει την ψυχή του στον διάβολο. Την πουλήσανε πολλοί που τους έκαιγε ο καημός της εξουσίας. Πρόσωπα απίθανα και γελοία χύμηξαν στ’ αξιώματα, την ώρα που ο Ελληνικός λαός αγωνιζότανε τον υπέρτατο αγώνα για τη λευτεριά του…».
Το πρόσωπο του κεντρικού χαρακτήρα είναι ''προιόν'' μιας ανώμαλης και δραματικής περιόδου, μα ταυτοχρόνως διαχρονικό και πανανθρώπινο: ένας επικίνδυνος κακομοίρης με μίζερη συνείδηση, ένας εν δυνάμει Κάιν για ένα πινάκιο εξουσίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μεγάλος Αιμίλιος Βεάκης ήταν ο πρώτος που έδωσε θεατρική πνοή στον Φον Δημητράκη με τον θίασο του, τους «Ενωμένους Καλλιτέχνες» το 1946.
Πίσω από τη έξοχη κωμωδία χαρακτήρων του Δημήτρη Ψαθά, βρίσκεται σε όλη του την οξύτητα το τραγικό στοιχείο. Θίγεται το θέμα της εξάρτησης των ανθρώπων από την εξουσία, η επικινδυνότητα της αρρωστημένης φιλοδοξίας, ενώ παράλληλα τίθεται το δίλημμα αν οι επιλογές των ανθρώπων πρέπει να γίνονται σύμφωνα με τη συνείδηση ή με το συμφέρον. Η επιστροφή στη σκηνή του θρυλικού «Φον Δημητράκη», του κορυφαίου έργου του Ψαθά, συμπίπτει με μια εποχή που μοιάζει σε πολλά μ’ εκείνην που πρωτοεμφανίστηκε.
Ένας εξαιρετικός θίασος καταξιωμένων ηθοποιών, καθώς και νέων ταλαντούχων, έρχεται να αποδώσει με δεξιοτεχνία ένα έργο, που θα επιχειρήσει να επαναπροσδιορίσει την έννοια του ανθρωπισμού και να προτείνει αντίδραση κι αντίσταση σε όλα όσα θέλουν να μας μετατρέψουν σε άθυρμα στα σχέδια επίδοξων ''κατακτητών''. Αυτό που θεωρείται σίγουρο είναι ότι ο Δημητράκης, όλο και κάποιον πρωταγωνιστή της σύγχρονης πολιτικής εξουσίας θα θυμίσει σε όλους μας...
Για τις ανάγκες της παράστασης ο Πέτρος Φιλιππίδης έδωσε την ευκαιρία σε ένα νέο παιδί, τον Θανάση Ισιδώρου, ο οποίος μόλις αποφοίτησε από τη δραματική σχολή «Πράξις 7», να βρεθεί επί σκηνής με αξιόλογους ηθοποιούς.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Σκηνοθεσία: Πέτρος Φιλιππίδης
Σκηνικά - Κοστούμια: Γιώργος Γαβαλάς
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Μουσική επιμέλεια: Ιάκωβος Δρόσος
Καλλιτεχνική σύμβουλος: Σεμίνα Διγενή
Παραγωγή: Θεατρικές επιχειρήσεις Κάρολος Παυλάκης
Προβολή και επικοινωνία: Brainco
ΗΘΟΠΟΙΟΙ:
Πέτρος Φιλιππίδης, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Δημήτρης Μαυρόπουλος, Μαρία Κατσανδρή, Φαίη Ξυλά, Γιάννα Παπαγεωργίου, Γιώργος Ψάλτου, Μανώλης Χουρδάκης, Χριστίνα Σπατιώτη, Χρύσα Κλούβα, Θανάσης Ισιδώρου.
ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ:
Τετάρτη : 7 μ.μ.
Πέμπτη έως Κυριακή : 9 μ.μ.
Σάββατο λαϊκή απογευματινή : 6 μ.μ.
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ:
20 ευρώ,17 ευρώ λαϊκή απογευματινή, 14 ευρώ (νεανικό - μέχρι 28 ετών & συνταξιούχοι -άνω των 60 ετών), 14 ευρώ οικονομικό.*, 10 ευρώ άνεργοι (με την επίδειξη κάρτας ανεργίας), Σάββατο βράδυ και περίοδο εορτών γενική είσοδος 22 ευρώ.
ΩΡΕΣ ΤΑΜΕΙΟΥ:
Τρίτη έως Κυριακή 10.30 π.μ. - 13.30 μ.μ. & 5.00 μ.μ. - 9.30 μ.μ.
Δευτέρα κλειστό
τηλ.: 2103310953
ΚΡΙΤΙΚH ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ:
"Ο Φον Δημητράκης είναι αναμφισβήτητα το κορυφαίο έργο του Ψαθά […]. Πρόκειται για μια σπαρταριστή κωμική σάτιρα πάνω σ' ένα τραγικό θέμα: το πάθος για εξουσία. Ο κεντρικός χαρακτήρας του έργου έχει μία θεατρική ανάπτυξη σχεδόν ιδανική [...] Ο χαρακτήρας αναπτύσσεται και φαίνεται μέσα σε μια σιγουριά έξαρσης ως εκπρόσωπος μιας τάξης και ως προϊόν μιας συγκεκριμένης κοινωνικής δομής. Ο Δημητράκης παράγεται από μια ιδεολογία που θητεύει χρόνια στον καθημερινό φασισμό, πολύ πριν ο φασισμός εμφανιστεί ως επίσημη ιδεολογία της ισχύος. Γι' αυτό το έργο του Ψαθά δεν είναι δέσμιο της επικαιρότητάς του. Οι Φον Δημητράκηδες πλήθυναν τα τελευταία χρόνια στον τόπο, προϊόντα μιας ιδεολογίας, που απολυτοποιεί την ισχύ, που εξατομικεύει το κέρδος, που μονοπωλεί τον πατριωτισμό, που θεωρητικοποιεί την προδοσία. [...] Στο Φον Δημητράκης δε γελοιοποιείται ένας άνθρωπος, ξεσκεπάζεται μια νοοτροπία, μια αγωγή, ένα κοινωνικό ιδεώδες. [...] Η εποχή των Φον Δημητράκηδων και οι άνθρωποί τους γίνονται μοντέλα για κάθε εποχή, όσο η κοινωνία βράζει στο ζουμί της. [...] Αλλά εκείνο στο οποίο στέκεται κανείς είναι η μαστοριά της κατασκευής της κωμωδίας αυτής. Δίχως τεχνάσματα, δίχως καταφυγή στην τεχνική της φάρσας, χωρίς βιασμένα απρόοπτα, η κωμωδία του Ψαθά κυλάει ακάθεκτη προς την κάθαρσή της. Κι όλα αυτά ενώ ο περίγυρος σφύζει από εκρηκτικά γεγονότα […]. Ο Φον Δημητράκης είναι μια πολιτική κωμωδία μόνο, που η θέση της, σωστά δε λέγεται, αλλά παράγεται και επιβάλλεται από τη δραματική της υφή."
Κώστας Γεωργουσόπουλος 24-10-1979 [Κλειδιά και Κώδικες του Θεάτρου]
ΕΙΠΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ:
«Αδυνατώ να φανταστώ την ίδια παράσταση χωρίς τον Πέτρο Φιλιππίδη. Είναι ένας θίασος μόνος του! Αεικίνητος, παθιασμένος, κωμικός και τραγικός μαζί, σε κάνει από τη μια να μισείς τον βδελυρό κύριο Χαρίτο και από την άλλη σχεδόν να τον συμπαθείς - και σίγουρα να τον λυπάσαι...»
(Τασούλα Επτακοίλη, Καθημερινή)
«Από τους ''Ενωμένους Καλλιτέχνες'' του Αιμίλιου Βεάκη το 1946, μέχρι τον εξαιρετικό θίασο του Πέτρου Φιλιππίδη, σήμερα, ο ''καρεκλοκένταυρος ήρωας που παρόμοιός του δεν υπάρχει στο παγκόσμιο ρεπερτόριο'' ήταν και πάλι πολύ τυχερός! Σπαρταριστά κωμικός και απίστευτα τραγικός, ο υποκοριστικός ''Δημητράκης'', μέσω του υπερθετικού Φιλιππίδη, ''παρελαύνει'' στο καθημερινά, γεμάτο ''Μουσούρη'', ενάντια στον (τόσο οικείο στην εποχή μας) καθημερινό φασισμό.»
(Σεμίνα Διγενή, Real Νews)
«Φέτος το “Φον Δημητράκη” ανέβασε με μια έξοχη διανομή στο θέατρο «Μουσούρη» ο Πέτρος Φιλιππίδης. Τώρα μπορώ να το πω. Ο Θύμιος Καρακατσάνης έφυγε απ τη ζωή με μια μόνο ανεκπλήρωτη επιθυμία: να παίξει μαζί με τον Πέτρο Φιλιππίδη. Τον εκτιμούσε και τον θεωρούσε διάδοχό του. Το έργο του Ψαθά είναι επίκαιρο, όσο κανένα άλλο θεατρικό κείμενο. Ο «Φον Δημητράκης» τηρουμένων των αναλογιών είναι για την Ελληνική Δραματουργία ό,τι ο «Ταρτούφος» του Μολιέρου, «Ο Επιθεωρητής» του Γκόγκολ, «Η Φιλουμένα» του Ντε Φίλιππο και «Ο θάνατος του Εμποράκου» του Αρθουρ Μίλλερ: κωμωδία πολιτικών ηθών.»
(Κώστας Γεωργουσόπουλος, Ελευθεροτυπία)
«Ο Πέτρος Φιλιππίδης, στο Θέατρο Μουσούρη είναι ένα ψηφιδωτό από τις ψηφίδες των παλιών μεγάλων κωμικών που χάθηκαν. Εκείνων, που μάζευαν πόντο πόντο το χιούμορ από τις γειτονιές, τις πλατείες, τα βράδια, τις μακριές νύχτες και τους δρόμους. Δεν εξαντλείται, γι' αυτό και δεν επαναλαμβάνεται. Τι περίπτωση.. Και γω που νόμιζα ότι οι κωμικοί με φαντασία, είναι στην ασπρόμαυρη μνήμη. Κάνει τη σκηνή φύλλα φτερά και στο τέλος, βομβαρδίζεται από τα χειροκροτήματα.»
(Χρύσα Φωτοπούλου, onlytheater.gr)
«Βγαίνοντας από τον Φον Δημητράκη και το Θέατρο Μουσούρη, η μόνη απάντηση στην ερώτηση "Τι είδες;", είναι "Την παράσταση της χρονιάς από εμπορική και καλλιτεχνική άποψη!"».
(Αντώνης Μποσκοΐτης, blog “Άσματα και Μιάσματα”)
ΠΑΡΑΣΤΑΣΙΟΛΟΓΙΑ:
Ενωμένοι Καλλιτέχνες - σκην. Τάκη Μουζενίδη (1946), Θεσσαλικό Θέατρο – σκην. Κώστα Τσιάνου (1981), ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Αγρινίου – σκην. Πάνου Παπαϊωάννου (1989), Θίασος Θύμιου Καρακατσάνη – σκην. Θύμιου Καρακατσάνη (1999), Εθνικό Θέατρο – σκην. Πάνου Παπαϊωάννου (1993) κ.ά.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΨΑΘΑ (1907-1979)
Ο Δημήτρης Ψαθάς κατάγεται από την Τένεδο και γεννήθηκε στην Τραπεζούντα του Πόντου το 1907. Το 1923, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του και αφιερώθηκε στη δημοσιογραφία, στην ευθυμογραφία και το θέατρο. Εργάστηκε στις εφημερίδες «Αθηναϊκά Νέα», «Ελεύθερο Βήμα», στα «Νέα» ως χρονογράφος, καθώς και στην «Ελευθεροτυπία». Η καριέρα του στην δημοσιογραφία ξεκίνησε το 1925 στην εφημερίδα «Αθηναϊκά Νέα» ως συντάκτης του δικαστικού ρεπορτάζ. Από το 1937 και για 40 περίπου χρόνια αναλαμβάνει το χρονογράφημα στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας (που μετά την Κατοχή μετονομάστηκε σε «Νέα») καθιερώνοντας το πολιτικό χρονογράφημα με τη στήλη «Εύθυμα και Σοβαρά». Το 1937 κυκλοφορεί το πρώτο χιουμοριστικό του βιβλίο, το best-seller «Η Θέμις έχει κέφια», με θέμα τα ευτράπελα των δικαστηρίων και ευθύς την επόμενη χρονιά, το 1938, τη συνέχειά του, το βιβλίο «Η Θέμις έχει νεύρα». Εκείνη, όμως, που τον έκανε πανελλήνια γνωστό ήταν η «Μαντάμ Σουσού» (1940), η περιλάλητη ηρωϊδα του ομώνυμου χιουμοριστικού μυθιστορήματός του. Στο θέατρο πρωτοεμφανίστηκε το 1940 με την κωμωδία «Το στραβόξυλο», που ανέβηκε από το θίασο του Βασίλη Αργυρόπουλου και γνώρισε τεράστια επιτυχία. Ακολούθησαν, μεταξύ άλλων, τα θεατρικά έργα: «Μαντάμ Σουσού» (1942), «Φον Δημητράκης» (1946), «Ζητείται ψεύτης» (1953), «Μικροί Φαρισαίοι» (1954), «Ένας βλάκας και μισός» (1956), «Φωνάζει ο κλέφτης» (1958), «Εταιρεία Θαυμάτων» (1959), «Η Χαρτοπαίχτρα» (1963), «Ξύπνα Βασίλη» (1965), «Ο Αχόρταγος» (1966) κ.ά. που γνώρισαν επιτυχία τόσο στη θεατρική σκηνή, όσο και στην κινηματογραφική οθόνη. Το λογοτεχνικό έργο του συγγραφέα υπήρξε το ίδιο αξιόλογο. Περιέγραψε τη δραματική περίοδο της ιταλογερμανικής Κατοχής στα βιβλία «Χειμώνας του ‘41», «Αντίσταση» και «Χιούμορ μιάς εποχής», ενώ κατέγραψε τις εντυπώσεις του από ταξίδια σε Αμερική, Αγγλία, Γαλλία, Τουρκία στα βιβλία «Κάτω από τους ουρανοξύστες»(1950), «Στη χώρα των Μυλόρδων» (1951), «Παρίσι, Σταμπούλ και άλλα εύθυμα ταξίδια» (1951). Ο Δημήτρης Ψαθάς σε ώριμη ηλικία εξέδωσε, επίσης, ένα ιστορικό- αυτοβιογραφικό χρονικό 500 σελίδων, συγκλονιστικό ντοκουμέντο από τη ζωή, τους διωγμούς και την αντίσταση του ελληνισμού της ιδιαίτερης πατρίδας του, με τον τίτλο «Γη του Πόντου» (1966) που προτάθηκε για το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Μετά τον θάνατο του κυκλοφόρησαν τρεις συλλογές χρονογραφημάτων με τίτλους «Στο καρφί και στο πέταλο» (1999), «Στου κουφού την πόρτα» (2000) και το «Εύθυμο καρνέ» (2001). Ο συγγραφέας γνώρισε και διεθνή αναγνώριση: τα θεατρικά του έργα και οι πολιτικές σάτιρες «Ζητείται Ψεύτης», «Φωνάζει ο Κλέφτης», «Μαντάμ Σουσού» έχουν μεταφραστεί σε Αγγλικά, Γαλλικά, Ρώσικα, Τούρκικα, Ρουμανικά και έχουν ανέβει σε πολλές χώρες του κόσμου. Το 2012 η κωμωδία του «Φον Δημητράκης» μεταφράστηκε στα Γαλλικά και πρόκειται να κυκλοφορήσει φέτος από γνωστό Γαλλικό εκδοτικό οίκο. Στην Ελλάδα, οι κωμωδίες του παίχτηκαν από σημαντικούς θιάσους της Αθήνας -σημειώνοντας ρεκόρ παραστάσεων- και από τους μεγαλύτερους Ελληνες ηθοποιούς, παλαιότερους και νεότερους (Αιμίλιο Βεάκη, Βασίλη Λογοθετίδη, Ντίνο Ηλιόπουλο, Δημήτρη Χόρν, Αννα Συνοδινού, Νίκο Σταυρίδη, Μίμη Φωτόπουλο, κυρία Κατερίνα, Μαίρη Αρώνη, Μαρίκα Νέζερ, Ρένα Βλαχοπούλου, Γιάννη Γκιωνάκη και τους νεότερους Θύμιο Καρακατσάνη, Αννα Παναγιωτοπούλου, Σπύρο Παπαδόπουλο).
ΘΕΑΤΡΟ ΜΟΥΣΟΥΡΗ
Πλ. Καρύτση 7, Αθήνα, τηλέφωνο: 210 3310953
ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Για 12 ακόμη παραστάσεις
(Λήξη παραστάσεων: Κυριακή 13 Απριλίου)
