Το Θέατρο του Καταπιεσμένου περιγράφει μια σειρά από θεατρικές μεθόδους που εκπονήθηκαν τη δεκαετία του 1960 από τον βραζιλιάνο σκηνοθέτη Augusto Boal, αρχικά στη Βραζιλία και αργότερα στην Ευρώπη. Ο Boal είχε επηρεαστεί από το έργο του εκπαιδευτικού και θεωρητικού Paulo Freire. Οι τεχνικές του Boal χρησιμοποιούν ως μέσο για την προώθηση της κοινωνικής και πολιτικής αλλαγής. Στο Θέατρο του Καταπιεσμένου, το κοινό γίνεται ενεργό. Οι θεατές γίνονται ηθοποιοί, από "spectators" γίνονται "spect-actors" και εξερευνούν, δείχνουν, αναλύουν, μετατρέπουν, αλλάζουν την πραγματικότητα στην οποία ζουν.
Το Θέατρο του Καταπιεσμένου ξεκίνησε ως αντίδραση στα δικτατορικά και κατά συνέπεια καταπιεστικά καθεστώτα της Λατινικής. Η μέθοδος διαδόθηκε γρήγορα στις φαβέλλας, στις παραγκουπόλεις και στα χωριά των ακτηµόνων. Στα τέλη της δεκαετίας του ΄70 ο Augusto Boal βρέθηκε στην Ευρώπη, καθώς κυνηγημένος από τις αστυνομίες των διάφορων καθεστώτων, αναγκάστηκε να μεταναστεύσει ως πολιτικός πρόσφυγας.
Αποτελείται από διαφορετικές τεχνικές όπως το Θέατρο Forum, το Θέατρο Εφημερίδα, το Νομοθετικό Θέατρο, το Αόρατο Θέατρο,το Θέατρο της Εικόνας κ.ά. Το ζητούμενο στο Θέατρο του Βοal είναι η συμμετοχή. Το κοινού συμμετέχοντας θα αλλάξει το ρου του σεναρίου, θα επαναδιαπραγματευτεί την κατάσταση της κρίσης και θα αναζητήσει εν δυνάμει λύσεις.
Συντονιστής/Τζόκερ
Ένα μεγάλο μέρος της θεατρικής διαδικασίας του Augusto Boal απαιτεί ένα ουδέτερο μέρος για να είναι στο επίκεντρο της διαδικασίας. Αυτό το άτομο συνήθως ονομάζεται Συντονιστής, αν και στη λογοτεχνία του Boal ο ρόλος αυτός αναφέρεται ως Τζόκερ, σε σχέση με την ουδετερότητα της κάρτας Τζόκερ σε μια τράπουλα. Αυτό το άτομο αναλαμβάνει την ευθύνη για την υποστήριξη της διαδικασίας και εξασφαλίζει μια δίκαιη διαδικασία, αλλά δεν πρέπει ποτέ να σχολιάζει ή να παρέμβει στο περιεχόμενο της παράστασης.
Θέατρο Φόρουμ
Το Θέατρο Φόρουµ βασίζεται σε πραγματικές ιστορίες που διηγούνται οι συµμετέχοντες και που αναφέρονται σε μια έντονη στιγμή αδικίας ή καταπίεσης που βίωσαν και στην οποία δεν κατάφεραν να αντιδράσουν αν και το επιθυμούσαν. Σε αυτή τη διαδικασία το κοινό θα μπορούσε να σταματήσει την απόδοση, συχνά μια σύντομη σκηνή στην οποία ένας χαρακτήρας είναι καταπιεσμένος με κάποιο τρόπο (για παράδειγμα, ένας άντρας κακομεταχειρίζεται μια γυναίκα ή ένας ιδιοκτήτης εργοστασίου κακομεταχειρίζεται έναν εργαζόμενο). Το κοινό θα μπορούσε να προτείνει μία λύση, εφόσον αυτό μεταφέρεται στη σκηνή και όχι από την άνεση της θέσης τους. Αυτή ήταν μια προσπάθεια από τον Boal να ανατρέψει τον παραδοσιακό διαχωρισμό ακροατηρίου/ηθοποιού και να φέρει τα μέλη του κοινού στην παράσταση, να συμμετέχουν στη δραματική δράση που παρακολουθούσαν. Μέσω αυτής της διαδικασίας, ο συμμετέχων είναι επίσης σε θέση να υλοποιήσει και να αντιμετωπίσετε τις προκλήσεις για την επίτευξη των βελτιώσεων που αυτός/αυτή πρότεινε. Το Θέατρο Φόρουμ γεννήθηκε από την «ταυτόχρονη δραματουργία». Το κοινό τώρα ενθαρρύνεται όχι μόνο να φανταστεί την αλλαγή, αλλά να την ασκήσει στην πράξη και ως εκ τούτου να ενδυναμωθεί για να δημιουργήσει κοινωνική δράση.
