Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος θεωρείται ως το πλέον καθοριστικό γεγονός της σύγχρονης Ιστορίας. Πρόκειται άλλωστε για μια ιστορική στιγμή που σηματοδοτεί την αφετηρία της κοινής πορείας των ευρωπαϊκών χωρών. Οι αίθουσες του δικτύου ECHO, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Κέντρων Συμφωνικής Μουσικής, θέλοντας να γιορτάσουν την εκατονταετηρίδα που έθεσε τα θεμέλια της εξέλιξης του ευρωπαϊκού πολιτισμού, επέλεξαν ως κοινή ημέρα εορτασμού την 9η Νοεμβρίου.
Με αυτή την αφορμή, παρήγγειλαν στον Γιώργο Απέργη τον «Άγνωστο στρατιώτη», που παρουσιάζεται σε πρώτη πανελλήνια εκτέλεση το βράδυ της Κυριακής 9/11 (ώρα 20:30) στην Αίθουσα «Δημήτρης Μητρόπουλος», μαζί με την «Ιστορία του στρατιώτη» του Ίγκορ Στραβίνσκι.
Στην «Ιστορία του στρατιώτη» του Στραβίνσκι, τους ρόλους του Αφηγητή και του Στρατιώτη ερμηνεύει ο βαθύφωνος Τάσος Αποστόλου. Τον Διάβολο υποδύεται ο ηθοποιός Φάνης Μουρατίδης. Τα φωνητικά μέρη στον «Άγνωστο στρατιώτη» του Γιώργου Απέργη αποδίδει ο βαρύτονος Χόλγκερ Φαλκ. Θα τους πλαισιώσει το Εrgon Ensemble υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη.
Η περίφημη «Ιστορία του στρατιώτη» του Στραβίνσκι
Ο Ίγκορ Στραβίνσκι, ο Ρώσος πιανίστας, συνθέτης και μαέστρος που έχει αναγνωριστεί ως μία από τις σπουδαιότερες μορφές της μουσικής του 20ού αιώνα, έγραψε την «Ιστορία του στρατιώτη» στα 1918, προς τα τέλη της λεγόμενης «ρωσικής περιόδου» του (1907-1919) και προς τη λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου (11 Νοεμβρίου 1918). Η πρώτη παγκόσμια πρεμιέρα του έργου δόθηκε στη Λωζάννη της Ελβετίας στις 28 Σεπτεμβρίου 1918, υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Ερνέστ Ανσερμέ. Η «Ιστορία του στρατιώτη», «που διαβάζεται, παίζεται και χορεύεται σε δύο μέρη», όπως σημειώνει ο ίδιος ο στην παρτιτούρα του, αποτελεί ένα είδος μουσικοθεατρικού πειραματισμού για τρεις ηθοποιούς, χορευτές και επταμελές ενόργανο σύνολο. Ο μεγάλος Ρώσος μουσουργός θέλησε να δημιουργήσει ένα ευέλικτο σχήμα, έτσι ώστε το έργο να μπορεί να περιοδεύσει εύκολα σε πόλεις της Ελβετίας. Το ποιητικό κείμενο υπογράφει ο Γαλλοελβετός Σαρλ-Φερντινάν Ραμύζ, ο οποίος εμπνεύστηκε το λιμπρέτο του από το λαϊκό ρωσικό παραμύθι «Ο φυγάς στρατιώτης και ο διάβολος». Ο στρατιώτης επιστρέφει με άδεια στην πατρίδα του. Μαζί του έχει το μόνο πράγμα που του ανήκει, ένα βιολί. Στον δρόμο συναντά τον διάβολο μεταμφιεσμένο και δέχεται να του δώσει το βιολί με αντάλλαγμα ένα βιβλίο που θα του εξασφαλίσει μεγάλα πλούτη, αλλά και θα τον κάνει υποχείριο του Διαβόλου.
Ο ολοκαίνουριος «Αγνωστος στρατιώτης»
Η μουσική διαδρομή θα συνεχιστεί με τον «Άγνωστο στρατιώτη», για βαρύτονο και ενόργανο σύνολο (Le soldat inconnu), του Γιώργου Απέργη (γενν. 1945), που ο συνθέτης εμπνεύστηκε από ένα κείμενο του Φραντς Κάφκα. Η ενορχήστρωση του έργου, το οποίο είναι παραγγελία του δικτύου ECHO, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Κέντρων Συμφωνικής Μουσικής στον Απέργη και παρουσιάζεται σε πρώτη πανελλήνια εκτέλεση, βασίζεται σε εκείνη της «Ιστορίας του στρατιώτη» του Στραβίνσκι, όπως διευκρινίζει ο ίδιος ο δημιουργός του.
Πάνω στα ερείπια που ακόμα καπνίζουν, μέσα από τη φρίκη του πολέμου ξεπροβάλλει ένας άνθρωπος μόνος: είναι ο Άγνωστος Στρατιώτης, που ανακαλεί στη μνήμη του τον μύθο του Πύργου της Βαβέλ. Δείχνει να συνειδητοποιεί την αναλογία μεταξύ εκείνου του ματαιόδοξου εγχειρήματος και της χωρίς νόημα λαίλαπας από την οποία έχει μόλις ξεφύγει, περισσότερο νεκρός παρά ζωντανός. Μέσα από την πυκνή και γεμάτη ένταση μουσική της ημίωρης αλληγορίας του, ο Απέργης κάνει το κοινό να συνειδητοποιήσει -και αυτό με τη σειρά του- ότι ο παραλογισμός του πολέμου είναι η έσχατη άρνηση της ανθρωπότητας αλλά και της ανθρωπιάς.
Στο πόντιουμ θα βρίσκεται ο Μίλτος Λογιάδης.
Αίθουσα «Δημήτρης Μητρόπουλος»
Κυριακή 9 Νοεμβρίου
(Πηγή: iefimerida.gr)
