Θεατρική Ομάδα Splish-Splash «DraculaM» * ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Γιάννης Ο. Θέατρο Φούρνος.
Αν τα τελευταία χρόνια η έννοια του «καλτ» τείνει να ταυτίζεται με κιτς καλλιτέχνες παλαιότερων εποχών, μια νεανική θεατρική ομάδα, με το παράξενο όνομα Splish-Splash, έχει καταφέρει, μέσα στην τρέχουσα δεκαετία, να διατηρήσει την αυθεντική σημασία της λέξης δημιουργώντας ένα φανατικό κοινό που παρακολουθεί τα έργα της.
Αυτά αφορούν διασκευές κινηματογραφικών ταινιών ιδιαίτερου χαρακτήρα, που φέρνει επί σκηνής με τεχνικές βωβού κινηματογράφου, δηλαδή με ένα είδος παντομίμας (κίνηση και εκφράσεις προσώπου) που μέσω της υπερβολής λειτουργούν ταυτόχρονα ως ευτράπελο σχόλιο των δραματικά φορτισμένων σκηνών ή και εκείνων τρόμου. Πρόκειται για ζητούμενο της Ομάδας που αναπαράγει σκοπίμως και με άψογη τεχνική τον τρόπο με τον οποίο προσλαμβάνουμε σήμερα τη θέαση των παλαιών εκείνων ταινιών. Συχνά, σύντομοι διάλογοι ή αφηγηματικές παρεμβάσεις εμφανίζονται σε μια οθόνη, παραπέμποντας επίσης στη γνωστή πρακτική του βωβού κινηματογράφου.
Χαρακτηριστικό του πειράγματος που κάνουν στην αυθεντική υπόθεση αποτελεί το γράμμα «Μ» που προστίθεται είτε ανάμεσα στον τίτλο (όπως στα έργα «ScarMface», «The Phantom of the OMpera» κ.ά.) είτε στο τέλος του, όπως στο φετινό «DraculaM». Βασικό στοιχείο των παραστάσεων αποτελούν επίσης τα ιδιάζοντα σκηνικά αντικείμενα, όλα δισδιάστατα, χάρτινα, ζωγραφισμένα περίτεχνα και ασπρόμαυρα, τα οποία οι ηθοποιοί μετακινούν ή μεταφέρουν ανάλογα με τις ανάγκες της εκάστοτε σκηνής. Υπεύθυνος της πρωτότυπης αυτής σύλληψης και κατασκευής, ο μόνιμος συνεργάτης της Ομάδας Αντώνης Νομικός, στον οποίο οφείλονται και τα προσεγμένα στη λεπτομέρειά τους και με έντονη την πατίνα του χρόνου επάνω τους κοστούμια, καθώς και το μακιγιάζ: άσπρα πρόσωπα όπου πάνω τους δημιουργεί τους γνωστούς κινηματογραφικούς τύπους, αλλά προσδίδοντάς τους μια χαρακτηριστική προσωπικότητα που ανήκει στην εκάστοτε παράσταση.
Τέλος, η μουσική παίζει καθοριστικό ρόλο στις παραστάσεις της Ομάδας, ενώ οι φωτισμοί δημιουργούν ασπρόμαυρες ατμοσφαιρικές κλίμακες ανάλογες των απαιτήσεων του έργου, με το ημίφως να διαγράφει τα όρια της δράσης. Τα περισσότερα από τα παραπάνω στοιχεία υπάρχουν και στη φετινή παράσταση, ενώ οι φανατικοί οπαδοί-θεατές αναμένουν κάθε χρόνο τη μικρή διαφοροποίηση-έκπληξη, αλλά και τον τρόπο χειρισμού του νέου θέματος μέσα από την κωδικοποίηση που έχει κατοχυρώσει ως χαρακτηριστικό της η Ομάδα.
Ο Γιάννης Ο. (ικονομίδης), σκηνοθέτης και ηθοποιός της Ομάδας που ανέλαβε και τη διασκευή της ιστορίας του Κόμη Δράκουλα, είδε τον Τζόναθαν (ένα μείγμα εκφραστικής αφέλειας και κινησιακής αδεξιότητας, όπως τον απέδωσε ο Σίμος Κυπαρισσόπουλος) ως έναν φιλόδοξο συγγραφέα που προσκαλείται από έναν γνωστό εκδότη, τον Δράκουλα, να τον συναντήσει στον πύργο του προκειμένου να εξασφαλίσει την έκδοση του ακόμα ανολοκλήρωτου βιβλίου του. Θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια εξίσου φιλόδοξη συγγραφέα (την ως μοιραία γυναικεία φιγούρα κόμικς Μαρίτα Βλασσοπούλου) που διεκδικεί πρόσκληση του εκδότη, έτοιμη να θυσιάσει τα πάντα για το σκοπό της. Ο γνωστός υπηρέτης του Δράκουλα, ένας νεαρός που ο τελευταίος του έχει πιει το αίμα κατά την έναρξη της παράστασης, είναι παρών με την άψογη τεχνική του Γιάννη Ο., ενώ ο έρωτας του Τζόναθαν για μια κοπέλα, που θα κινδυνέψει από τον αιμοσταγή Κόμη (απολαυστική η Εύη Κολιούλη στις αυτοματοποιημένες κινήσεις έρωτα ή απόγνωσης βγαλμένες κατ' ευθείαν από τις βαμπ του βωβού αλλά σε στρουμπουλή εκδοχή), θα οδηγήσει στη λύση.
Κίνηση από τη μόνιμη συνεργάτιδα της Ομάδας, Ιωάννα Καμπυλαυκά, που αναδεικνύει με ευτράπελο τρόπο τις καταστάσεις επικινδυνότητας που διατρέχουν τα πρόσωπα ευρισκόμενα πάντα σε μια κατάσταση επιδεικτικής αφέλειας, που θυμίζει τις ατεχνίες των ηθοποιών του βωβού κινηματογράφου, εξαιρετικό μακιγιάζ που τονίζει τις εκφράσεις των ηθοποιών κι ένας Δράκουλας επιβλητικός όσο και αμήχανος -βγαλμένος από ταινία του Μουρνάου αλλά σε κωμική εκδοχή- από τον απολαυστικό Βασίλη Ζαϊφίδη (που η εκάστοτε εμφάνισή του δημιουργεί κύματα ευφορίας) συνθέτουν την όψη της παράστασης.
Η σκηνογραφία του Αντώνη Νομικού, ωστόσο, δημιουργεί την έκπληξη της φετινής παράστασης για τους φανατικούς της Ομάδας. Αυτή τη φορά, τα γνωστά δισδιάστατα χάρτινα σκηνικά απουσιάζουν. Εχουν, αντίθετα, σχεδιαστεί μονοδιάστατα και προβάλλονται σε οθόνη του βάθους που αναπαριστά με την ίδια τεχνική όχι πλέον μεμονωμένα αντικείμενα, αλλά ολόκληρους χώρους, όπως οι αίθουσες του πύργου του Δράκουλα. Μικρά έργα τέχνης, ασπρόμαυρα, γκόθικ ρυθμού, ζωγραφισμένα στην παραμικρή λεπτομέρεια και πάντα σε μια χαρακτηριστική κλίση που καταργεί την επίσημη έννοια της προοπτικής. Αυτή τη χρονιά, η μουσική ανήκει στη Ζωή Κωστάκη, ενώ οι καθοριστικοί της ατμόσφαιρας φωτισμοί στον Αποστόλη Τσατσάκο.
Ο Γιάννης Ο. και η Ομάδα του έχουν αναπτύξει μια ιδιαίτερη, δική τους θεατρική γλώσσα που τους ξεχωρίζει από όλες τις άλλες ελληνικές νεανικές ομάδες. Μια γλώσσα του σώματος όπου μπορεί να διαβάσει κανείς κατάλληλα μετουσιωμένες τις τεχνικές των μεγαλύτερων κινηματογραφικών μίμων, από τον Μπάστερ Κίτον ώς τον Τσάρλι Τσάπλιν, αλλά και στάσεις ή εκφράσεις από τους μεγάλους σταρ της εποχής του βωβού κινηματογράφου. Τη δουλειά τους, υφασμένη με λεπτό χιούμορ, μπορεί να τη λατρέψει ο κάθε θεατρόφιλος αλλά και όποιος κουραστεί από την απουσία λόγου δεν μπορεί παρά να παραδεχτεί τον κόπο που προϋποθέτει και την καλλιτεχνική εντιμότητα που τη διέπει.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΑΤΣΟΥΛΗΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ