Στην παγκόσμια δραματουργία, είναι ποικίλα τα κείμενα που φέρουν ως έμβλημα τις σεξουαλικές σχέσεις των ηρώων και τις ιδέες ή τις κοινωνικές καταστάσεις που αναδύονται μέσα από τις τολμηρές τους περιπέτειες. Ένα από τα πιο σημαντικά μυθιστορήματα αυτού του είδους είναι «Η Αφροδίτη με τη γούνα» του Λεοπόλδου φον Ζάχερ Μαζόχ, όπου παρουσιάζεται ανεπιτήδευτα η σύνδεση έρωτα, ωμότητας και πάθους. Από το συγκεκριμένο βιβλίο, βγήκε κι ο όρος «μαζοχισμός», που αφορά στο επίθετο του συγγραφέα.
Βασισμένο στην «Αφροδίτη με τη γούνα» είναι και το ομώνυμο θεατρικό του Ντέιβιντ Άιβς, το οποίο αφορμάται από το έργο του Μαζόχ, όμως διαθέτει περισσότερη πολυπλοκότητα και αμφισημία. Αρκετά σαρκαστικό, διεισδυτικό και σεξιστικό, επιδέχεται πολλών αναλύσεων και προεκτάσεων.
Όλα ξεκινούν όταν ο φέρελπις σκηνοθέτης και συγγραφέας Τόμας, ετοιμάζεται να αποχωρήσει απογοητευμένος από μια θεατρική οντισιόν, κατά τη διάρκεια της οποίας στάθηκε αδύνατο να εντοπίσουν την ιδανική πρωταγωνίστρια για το έργο του, «Αφροδίτη με τη γούνα». Λίγο πριν φύγει όμως, εισβάλλει σαν τυφώνας στην αίθουσα, μια νεαρή αδέξια και ακαλλιέργητη ηθοποιός , η Βάντα. Δείχνει φτηνή, αφελής, χωρίς αισθησιασμό και ο Τόμας αρνείται πεισματικά να την ακούσει. Όμως η επιμονή της νικά και το άχαρο, ανόητο κορίτσι, διαβάζοντας το κείμενο του Μαζόχ, μετατρέπεται στην ιδανική πρωταγωνίστρια, αισθησιακή και ύπουλη, πράγμα που ξαφνιάζει και αφοπλίζει τον συγγραφέα. Τότε ξεκινά ένα παράδοξο γαργαλιστικό παιχνίδι ρόλων, που εξαφανίζει τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Ο Τόμας σταδιακά μετατρέπεται στον Σεβερέν, ενώ πλέον είναι εκείνος που επιθυμεί διακαώς να συνεχίσουν την ανάγνωση. Οι στιχομυθίες μοιάζουν ειλικρινείς, τα πάθη βγαίνουν στην επιφάνεια και οι δύο τους χάνουν κάθε μέτρο, μην μπορώντας να καταλάβουν αν μιλούν εκείνοι ή τα μυθιστορηματικά πλάσματα. Παράλληλα, τις στιγμές επαναφοράς στην πραγματικότητα, η Βάντα μοιάζει αλλόκοτη και μυστήρια, ενώ αποδεικνύεται πως είναι κάτι παραπάνω από αυτό που δείχνει.
Σχέσεις εξουσίας και υποταγής, ηδονή που συντροφεύει την ταπείνωση, ο έρωτας που συνδέεται με την βαρβαρότητα. Και μέσα σε όλα αυτά, η συμβολικά αυστηρή τιμωρία της θεάς για τόσους αιώνες ύβρεων απέναντι στη γυναίκα και σεξιστικής μεταχείρισής της από τους διάφορους λογοτέχνες και καλλιτέχνες εν γένει.
Έχοντας πολλά ανάλογα στοιχεία, θυμίζει αρκετά έργα του Ντε Σαντ και άλλων ελευθερίων συγγραφέων, με τους σπιρτόζικους διαλόγους, την θεοποίηση του ωραίου και της ελευθερίας του σώματος, όπως επίσης τις φιλοσοφικές ή κοινωνιολογικές αναλύσεις.
Η Βίκυ Παπαδοπούλου, που είχε τον πιο πολυσύνθετο ρόλο, στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Η πλευρά της Βάντας ως αφελούς ηθοποιού, είχε κάποιες υπερβολές, που θα ήταν καλύτερα να εξέλειπαν, όμως ως ηρωίδα του Μαζώχ, ήταν πειστική, αισθησιακή, διεισδυτική και διέθετε αυτόν τον ακραίο δυναμισμό που απαιτείτο. Ο Γιώργος Παπαγεωργίου, δίνει μια πολύ ικανοποιητική ερμηνεία, μεταβάλλεται ανάλογα τις επιταγές του ρόλου του, άλλοτε εσωστρεφής, άλλοτε αφήνει τα ακραία πάθη του ήρωα να τον καθοδηγήσουν. Διαθέτει ωστόσο και εύστοχη κωμική χροιά. Η σκηνοθεσία του Γιώργου Οικονόμου, είναι έξυπνη, μοντέρνα και γρήγορη, αν και το κλείσιμο ίσως ήταν κάπως επιπόλαιο. Η μετάφραση της Δάφνης Οικονόμου, δεν ολίσθησε σε ευκολίες. Τα σκηνικά του Γιώργου Βελινόπουλου, ήταν λιτά και συμβολικά. Ένα γραφείο, το ντιβάνι και οι καθρέπτες που οι ήρωες αντίκριζαν κατάματα τον εαυτό τους… ή και το alter ego τους.
Η «Αφροδίτη με τη γούνα» είναι μια ιντριγκαδόρικη πολυεπίπεδη παράσταση , που αναλύεται τελικά σε ψυχολογικό και κοινωνικό πεδίο. Ενδιαφέρουσα και προκλητική, περιμένει το κοινό να την απολαύσει.
Αναστασία Ρίζου
