Θα ήταν γραφικό να πούμε το αυτονόητο ότι «Το νησί των σκλάβων» του Μαριβώ, που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1725, είναι είναι το ίδιο επίκαιρο, τώρα, αυτή τη στιγμή. Η ανθρωπότητα δεν έχει να θυμάται μεγάλα διαστήματα ουσιαστικής ελευθερίας. Δεν επαρκούσε η ειρήνη για να πάψει να 'χει ισχύ η φράση "η εκμετάλλευση ανθρώπου από τον άνθρωπο". Το νησί των σκλάβων είναι επίκαιρο. Δε θα ήταν, αν δεν υπήρχαν πλούσιοι και φτωχοί, άνθρωποι που πλουτίζουν από τη θέση των αφεντικών και άνθρωποι που το παραγόμενο έργο τους μετριέται πλασματικά. Δε θα ήταν αν η εξουσία δεν πρόσφερε στην ιστορία τόσους επίορκους και αν η ελευθερία δεν ήταν τόσο δύσκολο να οριστεί. Αν οι άνθρωποι δε φοβούνταν να υπάρξουν σε μια αταξική κοινωνία, αν οι άνθρωποι δε φοβούνταν να είναι στ' αλήθεια ελεύθεροι.
Δύο αριστοκράτες και οι υπηρέτες τους, ναυαγούν σ΄ένα νησί που κατοικείται από εξεγερμένους σκλάβους της Αθήνας. Της Αθήνας που εκτός από φως και Παρθενώνες είχε και δούλους (που έχτιζαν Παρθενώνες). Σ' αυτό το παράξενο νησί, τα αφεντικά υποχρεώνονται ν΄ανταλλάξουν ρούχα και ρόλους με τους σκλάβους τους. Οι υπηρέτες κάτω από τα λαμέ, τις γούνες και τα στρας και τα αφεντικά κάτω από τα ξεθωριασμένα υφάσματα με τις τρύπες και τις σκόνες. Τα αφεντικά ντύνονται την ερημιά των αδύναμων. Το "τοπίο" αλλάζει. Οι καταπιεσμένοι με την αίσθηση ότι τους εκχωρήθηκε το δικαίωμα της κάθαρσης, της αναζήτησης της προσωπικής ταυτότητας και ελευθερίας επιτίθενται στα αφεντικά τους με οργή, πολλή οργή. Δεν ξέρουν όμως ότι παραμένει σκλάβος αυτός που σπάει τα δεσμά του με σκοπό να σκλαβώσει άλλους. Ο Τριβελίνος λείπει από τη σκηνή, ακούγεται μόνο η φωνή του, η φωνή του Κωνσταντίνου Ευστρατίου (η αίσθηση ότι αυτό που βλέπουμε είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι εντείνεται).
Τα σκηνικά και τα κοστούμια του Κ. Ζαμάνη δημιουργούν την αίσθηση ενός τρελαμένου τσίρκου, με χρώματα, πολλά και "αταίριαστα", ατμοσφαιρικοί οι φωτισμοί της Στέλλας Κάλτσου, ενώ η μουσική επιμέλεια του Νέστορα Κοψιδά αποσυμφορίζει, όπως ένα 5 λεπτο διάλειμμα. Η Βίκυ Βολιώτη προσεγγίζει την ατλαζένια ματαιόδοξη αφεντικίνα με έξυπνο, υποδόριο χιούμορ. Η άνεση που έχει αποκτήσει είναι ευδιάκριτη. Η Ιωάννα Παππά στον ρόλο της υπηρέτριας, αφοπλιστικά σκληρή, τόσο που σε ανακουφίζει, εξαιρετική στον τελευταίο της μονόλογο. Η γενικότερη βαρυθυμία του Νίκου Αλεξίου έχω την εντύπωση ότι τον έριξε στο σκοτάδι. Θαυμάσαμε για μια ακόμη φορά την ευκολία με την οποία ο Αινείας Τσαμάτης προσγειώνεται στο εκάστοτε σύμπαν, τη φυσικότητα και την ευχέρεια στην κίνησή του.
Δεν ξέρω αν μπορώ να δεχτώ το τελεσίδικο που θέλει το άνθρωπο να μην μπορεί να ζήσει χωρίς τους ρόλους του, χωρίς τους "σωτήρες" του, χωρίς να χάνει αίμα, με λίγα λόγια. Μέχρι αυτή τη στιγμή όμως, αυτό υπάρχει ως αλήθεια που έχει αποδειχθεί. Γι' αυτό και για όλα τα υπόλοιπα συμφωνώ με τη σκηνοθέτη Μ. Κάλμπαρη.
Ας αλλάξει η κατάσταση και ας μην ξανανεβάσουμε Μαριβώ. Και ο ίδιος ο Μαριβώ θα το δεχόταν. Δε θα 'χε θέμα.
*«Το νησί των σκλάβων» του Μαριβώ ανεβαίνει στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης, σε μετάφραση και σκηνοθεσία της Μαριάννας Κάλμπαρη.
