Το κείμενο του Γιώργου Μανιώτη "Ο Λάκκος της Αμαρτίας" ανέλαβε να σκηνοθετήσει φέτος ο Πέτρος Φιλιππίδης για το Εθνικό Θέατρο στη σκηνή του Θεάτρου Χώρα. Ένα κείμενο αντισυμβατικό, που ξεπερνά αρκετές κοινωνικές διαχωριστικές γραμμές και θέτει προβληματισμούς για το "κανονικό" και το "επιτρεπτό". Μια ομάδα από τραβεστί ζουν και δουλεύουν σε ένα μεγάλο λάκκο που αποτελεί το μικρόκοσμό τους, προφανώς αποδιωγμένες είτε από τους οικείους τους, είτε από τις κοινωνικές συμβάσεις και παραδοχές. Καθεμία με την προσωπική της ιστορία, το δικό της πόνο και τις δικές της ανασφάλειες. Παρόλη τη σχετική αυτή απομόνωσή τους, περίοικοι νιώθουν να προσβάλλονται και να σκανδαλίζονται από την εμφάνιση και τη συμπεριφορά τους και προσπαθούν να οργανώσουν την αποπομπή τους από το "Λάκκο" είτε με το καλό, είτε με τη βία. Στη σταυροφορία αυτή συμμετέχει και ο κλήρος και μοιραία το όλο γεγονός γίνεται βορά της τηλεόρασης στο βωμό της τηλεθέασης, ειδικά όταν προκύπτει και πολιτική παρέμβαση. Το κείμενο του Γιώργου Μανιώτη δεν αφηγείται απλά γεγονότα, αλλά ωθεί σε προβληματισμό, σκέψη και αναζήτηση λύσεων. Γραμμένο άλλοτε σε μια γλώσσα συνηθισμένη στον κόσμο των τραβεστί και άλλοτε σε απλή, ωμή γλώσσα της καθημερινότητας είναι από μόνο του αιτία πρόκλησης σκέψης και συναισθήματος.
Ο Πέτρος Φιλιππίδης ανέλαβε τη σκηνοθετική επιμέλεια της παράστασης και της εξιστόρησης μιας δύσκολης ιστορίας. Χώρισε το κείμενο σε δύο σχετικά διακριτά μέρη, αυτό της βαθύτερης γνωριμίας και της σκιαγράφησης των χαρακτήρων του έργου, μέσα από τις προσωπικές ιστορίες καθεμιάς από τις τραβεστί και ένα δεύτερο της εναντίον τους δράσης και της δικής τους αντίδρασης. Δεν απέφυγε τη φλυαρία σε κάποιες περιπτώσεις, όπου το κείμενο πλάτιαζε με τη διάρκεια των μονολόγων να είναι εις βάρος της ουσίας και των μηνυμάτων που προκύπτουν από τις ιστορίες αυτές. Η επαναληπτικότητα ενός μουσικού θέματος με διαφορετικούς στίχους για κάθε ιστορία κούρασε επίσης και στέρησε το ατού της προσωποποίησης της μουσικής, ώστε να συμπορεύεται με το στίχο ανάλογα με το χαρακτήρα που κρατούσε την μπαγκέτα της διήγησης. Το πρώτο καθαρά προσωποκεντρικό μέρος βασίστηκε στο προσωπικό ταλέντο των ηθοποιών και κανείς από τους βασικούς έξι δεν απογοήτευσε. Το δεύτερο, πιο άνισο, βασίστηκε σε μια πιο συγκρουσιακή βάση, όπου οι σκανδαλιζόμενοι περίοικοι συγκρούονταν με τις τραβεστί και εδώ είδα μια σκηνοθετική αγωνία να προστεθεί χιούμορ και δράση ακόμα κι εκεί που δε χρειαζόταν. Άλλωστε το κείμενο του κυρίου Μανιώτη έχει μια έμφυτη ειρωνεία και μια σαρκαστική ματιά, που ούτως ή άλλως εμπεριέχει και στοιχεία κωμωδίας. Η ταυτόχρονη παρουσία πολλών προσώπων επί σκηνής δημιούργησε στιγμές σύγχυσης τόσο κινητικής όσο και ηχητικής στο θεατή, με αποτέλεσμα τον κατατεμαχισμό της συγκέντρωσής του. Παρόλες τις σκηνοθετικές αδυναμίες η παράσταση διατηρεί ένα ρυθμό (αν και όχι συνεχή), σκηνική ισορροπία, άποψη και το ενδιαφέρον του θεατή δε χάνεται. Μεγάλο μερίδιο σε αυτό το γεγονός έχουν οι επιμέρους ερμηνείες των έξι τραβεστί, η καθεμία με το δικό της στυλ, ιδιαιτερότητα και εν τέλει ειδικό βάρος.
Ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης ήταν η Ερασμία, ένας χαρακτήρας με έντονες αντιθέσεις. Τη μία στιγμή ωμός, σκληρός, σχεδόν βίαιος στο λόγο και την κίνησή του και την επόμενη συναισθηματικός, απλός και βαθιά ανθρώπινος. Είχε μια μεγάλη ευελιξία στις μεταβάσεις από τον ένα εαυτό στον άλλο και όλο αυτό το αποτύπωσε ανάγλυφα στο πρόσωπο, το βλέμμα και την κίνησή του. Χωρίς μανιέρα και ερμηνευτικές κορώνες φάνηκε να έχει κατανοήσει σε μεγάλο βάθος το ρόλο του και τον έφερε στη σκηνή ατόφιο, αυθόρμητο και πολυεπίπεδο. Ο Παναγιώτης Μπουγιούρης στο ρόλο της Γωγώς, ενός χαρακτήρα που δέχτηκε ασφυκτική ψυχολογική πίεση από την οικογένειά του, βασίζει και αυτός την ερμηνεία του σε αντιθετικές νόρμες. Σε χαμηλούς τόνους φωνής, συχνά με μία δόση ναρκισσισμού κυρίως στην κίνησή του, προσπάθησε να απογειώσει το ρόλο του, αλλά στις κρίσιμες στιγμές μου έβγαλε μια συστολή στο παίξιμό του και μια αδυναμία να οδηγήσει το χαρακτήρα του στα άκρα. Ο Χρήστος Σπανός έπαιξε τη Ρούλα και το έκανε με ένα παιδικό σχεδόν ενθουσιασμό και μια συστολική αφέλεια δημιουργώντας ένα χαρακτήρα που γίνεται άμεσα συμπαθής και ενδιαφέρων στο θεατή. Στην αρχή διέκρινα μια δόση φόβου στο παίξιμό του, αλλά στη συνέχεια λύθηκε και ανέβασε τους τόνους του, προσθέτοντας αμεσότητα και μια υφέρπουσα προκλητικότητα στο ρόλο, ανταποκρινόμενος στις απαιτήσεις του. Ο Βασίλης Ευταξόπουλος στο ρόλο της Τζοάννας έδωσε στη φωνή του μια μεγάλη εκφραστικότητα και ζεστασιά και με μια υποδειγματικά καθαρή άρθρωση διόρθωσε τις όποιες ατέλειες διέκρινα στην κάπως άγαρμπη κίνησή του επί σκηνής. Φυσικός, αυθόρμητος και πληθωρικός, κέρδισε το στοίχημά του με αξιοπρέπεια και αμεσότητα. Κάρμεν ήταν ο Βασίλης Ρίσβας, ο οποίος έδωσε μια εσωτερικότητα και μια ευαισθησία στο ρόλο εξαρχής, κάνοντάς τον εύθραυστο και ανασφαλή. Και δεν έχασε αυτή την προσέγγιση ούτε στιγμή, σε μια ερμηνεία απόλυτα ισορροπημένη και συνεπή. Τους κεντρικούς ρόλους έκλεισε η Κάρμεν Ντολορόζα του Φαίδωνα Καστρή που προσωποποίησε την πνοή και το μπρίο του χαρακτήρα του, προσθέτοντας σε αυτόν τρυφερότητα, αισθητική, αλλά και μια έντονη ανασφάλεια και φόβο για το αύριο. Και οι δύο αυτές πλευρές έγιναν ένα και έδωσαν μια ντελικάτη και προσωπική ερμηνεία-κέντημα από την αρχή μέχρι το τέλος της. Τη Χουχού ή Πανδώρα έπαιξε η Γεωργία Καλλέργη με ένα τρόπο επίπεδο, μονοδιάστατο και υπερβολικό. Επαναλαμβάνοντας λεκτικά και κινητικά μια αδεξιότητα λόγω του όγκου της, έμεινε σε αυτό και δεν προσπάθησε να τον εξελίξει καθόλου. Ο Μάνος Βακούσης ήταν ο γηρασμένος ακαδημαϊκός πελάτης των κοριτσιών και ο Τόλης, ο δημοσιογράφος που κάλυπτε τηλεοπτικά τη σύγκρουση "κοριτσιών" και περιοίκων. Στον πρώτο του ρόλο ήταν απλά απολαυστικός, τόσο με την κίνησή του, όσο και με τον τρόπο ομιλίας του. Στο δεύτερο πιο διεκπεραιωτικός, ούτε με συνάρπασε, ούτε με απογοήτευσε. Ο Γιάννης Βογιατζής στο ρόλο του αποστειρωμένου και με γηρασμένες αντιλήψεις πατέρα της Γωγώς, ήταν πολύ εκφραστικός και πειστικός. Και σίγουρα με την παρουσία του στη σκηνή δείχνει ότι το θέατρο είναι γι'αυτόν πάθος και ίσως η ίδια η ζωή του. Η Αλεξάνδρα Παντελάκη στο ρόλο της μάνας, είχε στιγμές όπου υπερέπαιξε, αν και γενικά έδωσε με συνέπεια και έναν υπόγειο σαρκασμό το χαρακτήρα της. Ο έμπειρος Γιάννης Δεγαϊτης έπαιξε με μια ηθελημένη υπερβολή τον παπά, που έκανε εμφανή την υποκρισία του ρόλου του. Ο Νίκος Τουρνάκης υπερβολικός και ανέμπνευστος τόσο σαν άντρας με το ξύλινο πέος, όσο και σαν αστυνομικός. Ο Θέμης Πάνου σαν πολιτικός παρατηρητής, ο οποίος παίζει σημαντικό ρόλο στην κορύφωση του φινάλε, έδωσε σε αυτόν ένα κλασσικό προφίλ διπλωμάτη πολιτικάντη. Ο Σόλων Τσιούνης έδωσε ένα χλιαρό Μπάμπη (και αδερφό της Γωγώς), ενώ η Μαρίνα Μυρτάλη έπαιξε μια αρραβωνιαστικιά στα όρια της καρικατούρας. Ο Ανδρέας Βούλγαρης έπαιξε το ρόλο του ομοφοβικού φοιτητή, ο Γιώργος Γιαννακάκος το ρόλο του Ελληνοαμερικάνου πελάτη των "κοριτσιών", ο Λευτέρης Σκανδάλης το ρόλο του μαέστρου, του μαγεμένου με την Κάρμεν, ο Χρήστος Νίνης το ρόλο του αρχικυνηγού και ο Κρις Ραντάνοφ το ρόλο του Άρη, δίνοντας το προσωπικό τους στίγμα στην παράσταση και συμβάλλοντας στην επιτυχή ροή του έργου. Τέλος η Όλγα Γκάτζιου σαν τεχνικός του τηλεοπτικού συνεργείου και οι Ηρακλής Κωστάκης και Αλέξανδρος Χούντας σαν κυνηγοί αποτέλεσαν κρίκους μιας αλυσίδας ενός πολυπληθούς θιάσου που λειτούργησε εύρυθμα και ομαδικά στη σκηνή του Χώρα.
Τα σκηνικά του Γιώργου Γαβαλά, κάλυψαν όλη τη σκηνή του θεάτρου με έξυπνο τρόπο και έδωσαν ένα λάκκο πολυεπίπεδο, αλλά λειτουργικό. Τα κοστούμια του Γιάννη Μετζικώφ έντυσαν πολύχρωμα αλλά αντιπροσωπευτικά τους χαρακτήρες του έργου, ενώ και η μουσική του Δημήτρη Παπαδημητρίου είχε τη σφραγίδα του συνθέτη της, αλλά και μια επαναληπτικότητα στο βασικό της μοτίβο της που προσωπικά με κούρασε. Οι στίχοι των τραγουδιών ανήκουν στο Γιάννη Γούνα. Η κινησιολογία και οι χορογραφίες επιμελημένες από Ελπίδα Νίνου και Θανάση Γιαννακόπουλο, αντιμετώπισαν μια δυσκολία με τα μεγάλα σκαλιά του σκηνικού, αλλά γενικά ήταν σε αξιοπρεπές επίπεδο.
Συμπερασματικά, είδα μια παράσταση ενός τολμηρού και ιδιαίτερου κειμένου, το οποίο όμως δεν απέφυγε μια κάποια εγγενή φλυαρία και χρειαζόταν ψαλίδισμα σε κάποια σημεία. Σκηνοθετικά υπήρχε ρυθμός και μια σύγχρονη ματιά, αλλά και κάποιες ισορροπίες που ακόμα αναζητούνται. Οι ερμηνείες είχαν την προσωπική σφραγίδα του κάθε ηθοποιού και την κατάθεση του ταλέντου του και υπήρχε καλή χημεία μεταξύ των έξι κύριων ρόλων. Αξίζει να κάνετε μια βόλτα ως το Θέατρο Χώρα για να δείτε την παράσταση και να διαμορφώσετε την προσωπική σας άποψη.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
