"ΠΟΡΤΕΣ". ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΟΥ Γ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Το νέο θεατρικό έργο της Χρύσας Σπηλιώτη με τίτλο "Πόρτες" παρουσιάζεται στον ιδιαίτερο χώρο του Αγγέλων Βήμα σε σκηνοθεσία του Αυγουστίνου Ρεμούνδου. Μια νεαρή γυναίκα έχει φοβία να περνά πόρτες και όποτε προσπαθεί να τις περάσει νιώθει ένα πανικό και πολλές φορές κοκκαλώνει στη θέση της. Για να βρει λύση στο πρόβλημά της επισκέπτεται το κρεβάτι ενός ψυχαναλυτή, ο οποίος την αναγκάζει στις συνεδρίες του να περάσει τις πόρτες του παρελθόντος της, συχνά ανασκαλεύοντας επώδυνες αναμνήσεις και ξυπνώντας κοιμισμένους εφιάλτες. Η πορεία ξεκινά από τα χρόνια της παιδικής αθωότητας και φτάνει μέχρι το σήμερα, με το ταξίδι να αποτελεί ένα είδος ενδοσκόπησης και μια επικίνδυνη εξισορρόπηση της αίσθησης με την παραίσθηση. Οι Πόρτες γίνονται οι πύλες μέσα από τις οποίες βιώνει καταστάσεις, συναισθήματα, γεγονότα και ανθρώπους και η χωρική μετάβαση συνοδεύεται από αντίστοιχα χρονικά άλματα, προσπαθώντας η νεαρή γυναίκα να αυτοπροσδιοριστεί διαμέσου μίας εσωτερικής αναζήτησης, στην οποία θα προσπαθήσει να γνωρίσει και να καταπολεμήσει τα συμπλέγματα, τις ανασφάλειες και τους φόβους της. Το κείμενο όντας πυκνό και σε κάποια σημεία με χρονικές επικαλύψεις αποκτά μια δυσκαμψία, την οποία απαλύνει κάπως το γεγονός ότι η δραματικότητά του διανθίζεται με έντονες κωμικές πινελιές. 

Ο Αυγουστίνος Ρεμούνδος κινεί τα σκηνοθετικά νήματα της παράστασης βασίζοντάς την στο γρήγορο ρυθμό και την ισορροπία παρόντος και παρελθόντος, αίσθησης και παραίσθησης, πραγματικού και υπερβατικού. Ο γρήγορος ρυθμός κρατά ικανοποιητικά δεμένες τις σκηνές μεταξύ τους, χωρίς εμφανείς κοιλιές ή χάσματα, αλλά κάποιες στιγμές ένιωσα να μένω νοηματικά πίσω σε σχέση με την ταχύτητα εξέλιξης των σκηνών. Η αλληλουχία τους δε χάθηκε, αλλά αυτό συνέβη εντελώς οριακά. Οι χιουμοριστικές σκηνές ήταν κάποιες ανάσες, αλλά δεν ένιωσα να είναι αυθεντικά και αυθόρμητα κωμικές, αλλά περισσότερο κάτι σαν υφολογικά εμφυτεύματα και προσπάθεια να δοθεί χρώμα και εναλλαγή στο δραματικό λόγο. Κάποιες μου θύμισαν σκηνές κόμικ, αλλά και αυτές, ενώ έχουν τεχνική και αρετές λόγου δεν ήταν παιγμένες στα όρια με στόχο να κεντρίσουν, να καταγγείλουν και να αφυπνίσουν, αλλά με μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση, χωρίς διάθεση να "σπάσουν αυγά". Οι εικόνες και τα κάδρα που δημιουργούνται, μαζί με ένα παιχνίδισμα ανάμεσα στο φως και τις σκιές, δίνει μια ατμόσφαιρα νωχελικού νουάρ στο έργο, όπου το μυστήριο ξετυλίγεται σταδιακά και σε σωστά μετρημένες δόσεις, μέχρι ο θεατής να καταφέρει να συνθέσει όλα τα κομμάτια του παζλ. Όλοι οι ηθοποιοί παίζουν πολλαπλούς ρόλους, διαφορετικούς ηλικιακά και τυπολογικά και επιχειρούν να ξεδιαλύνουν τις αντικρουόμενες εκδοχές της πραγματικότητας.

Η Ευγενία Αποστόλου στους ρόλους της Νίκης, της μητέρας και της γιαγιάς, ερμηνεύει τρεις αρχετυπικές παρουσίες με διαφορετική ψυχοσύνθεση και συναισθηματικό υπόβαθρο. Και στις τρεις όμως το πρόσωπό της διατηρεί μια παγερή ομοιομορφία έκφρασης, μη συμβαδίζοντας με τα διαφορετικά ηχοχρώματα της φωνής της. Η κίνησή της ευέλικτη και συνεχής απέδειξε σκηνική άνεση και εξοικείωση με τις απαιτήσεις του ρόλου της, αλλά η τελική οπτική εντύπωση που αφήνει είναι αυτή της ομοιομορφίας και της σχετικά ελλιπούς ανάδειξης του ταλέντου της. Ο Σπύρος Βάρελης σαν ψυχαναλυτής, σερβιτόρος και παππούς έχει πολλές και ποικίλες εναλλαγές λόγου και κίνησης και δείχνει να έχει μια ευρεία εκφραστική γκάμα, την οποία προσαρμόζει κατά περίσταση. Στο χαρακτήρα του παππού έβγαλε μια υπερβολικότητα και οριακά έμεινε στα επίπεδα της καρικατούρας, αλλά σαν ψυχαναλυτής και σερβιτόρος ήταν απόλυτα αληθινός και ισορροπημένος. Με πολύ καλή λεκτική και κινητική χημεία με τον εκάστοτε χαρακτήρα της κυρίας Αποστόλου, το ερμηνευτικό του πρόσημο είναι θετικότατο. Ο Αυγουστίνος Ρεμούνδος είναι ο Πέτρος, ο εραστής της γιαγιάς, ο μπαμπάς της Νίκης και το αγόρι και καλύπτει ένα ευρύ φάσμα της ανδρικής ψυχολογίας και συμπεριφοράς. Μετρημένος στη χρήση των εκφραστικών του μέσων, χωρίς ερμηνευτικές κορώνες, αλλά ούτε και χαρακτηριστικά χαμηλά, διατήρησε μια ισορροπία σε όλη τη διάρκεια της παράστασης και επικοινώνησε σωστά τους χαρακτήρες του στην πλατεία και τους ενέπνευσε μια αύρα αυθορμητισμού και φυσικότητας.

Το σκηνικό του Τόλη Τατόλα εκμεταλλεύεται δημιουργικά τις τέσσερις περιστρεφόμενες πόρτες της σκηνής, αξιοποιώντας εννοιολογικά αλλά και συμβολιστικά τις "πόρτες", αλλά παρατήρησα μια εμμονή με το εύρημα της καταπακτής (σε πόσες πια παραστάσεις θα χρησιμοποιείται με τον ίδιο τρόπο?). Τα κοστούμια της Θάλειας Τσίγκου ευθυγραμμισμένα με την προσωπικότητα των χαρακτήρων που ντύνουν, ενώ η χορογραφία της Κάτιας Σαβράμη, συμβαδίζει απόλυτα με το γρήγορο ρυθμό της παράστασης και προσδίδει σε αυτή αρμονία. Οι φωτισμοί της Βαλεντίνας Ταμιωλάκη παίζουν με τους ασπρόμαυρους καμβάδες της σκηνής και δίνουν ατμόσφαιρα και μυστήριο.

Συμπερασματικά, είδα μια παράσταση, βασισμένη σε ένα κείμενο υπαρξιακό, το οποίο ενώ έχει ενδιαφέρουσες ιδέες, δεν τις επεξεργάζεται και δεν τις εξελίσσει μέχρις εσχάτων. Η σκηνοθεσία έχει ρυθμό, δημιουργεί ατμόσφαιρα, έχει καλές και δεμένες μεταξύ τους ερμηνείες, αλλά ένιωσα ότι και εκεί έλειψε η τόλμη να την απογειώσει και να τη φτάσει στα άκρα. Μια θεατρική πρόταση που παρά τις κάποιες αδυναμίες της είναι από αυτές τις οποίες αξίζει να προλάβετε να δείτε.   


Κυριακή 17 Μαΐου 2015