Του Αντώνη Μποσκοΐτη
Ένα εξαίσιο δείγμα σύγχρονου πολιτικού θεάτρου παίζεται τον καιρό αυτό στο ''Πρόβα'', επί της οδού Ηπείρου, απέναντι από το ιστορικό ροκ κλαμπ Κύτταρο. Απ' έξω οι μετανάστες που εξακολουθούν να κάνουν την περιοχή ως την πιο multi – ethnic του κέντρου. Μέσα, ένα όμορφο νεοκλασικό που διατηρούν για κοντά τρεις δεκαετίες η Μαίρη Ραζή και ο Σωτήρης Τσόγκας, ακάματοι εργάτες της θεατρικής και υποκριτικής τέχνης. Και η παράσταση ξεκίνησε λίγο πριν τις 21.30 το βράδυ: στο θεατράκι του κτηρίου που θυμίζει εξομολογητήριο σε Καθολική εκκλησία της Ρώμης! Ένα μεγάλο δισκοπότηρο στη μέση και στο βάθος μια οθόνη προβολής, ένα video – art λίγων λεπτών, ένας ασθενικός στα όρια του νοσηρού φωτισμός και ο φασίστας Ιμπρεσάριος που μαζί με την ανεγκέφαλη Ωραία Κυρία μας συστήνουν τον Καλλιτέχνη της Πείνας. Ο ήρωας του Κάφκα που θα μπορούσε να είναι ο μέσος Έλληνας Καλλιτέχνης, αυτός που βλέπει τον Πολιτισμό στη χώρα του να θεωρείται σκουπίδι και παρ' όλα αυτά τολμάει να εναντιωθεί. Ένα δυστυχισμένο, μα αξιοπρεπές ανθρώπινο ον, βορά στα λιοντάρια της μικροαστικής αρένας και στις ορδές των εφησυχασμένων, ερωτευμένο μέχρι το τέλος με τις ιδέες του. Κι ακόμη, ο Καλλιτέχνης που νηστεύει σαράντα μέρες, τρέμει σύγκορμος, βογγάει και υποφέρει απ' το μαρτύριο της πείνας για να πληρώσει με την ίδια του τη ζωή το τίμημα της ανταρσίας. Στο δεύτερο μέρος – ημίωρο της παράστασης, το κλουβί του Καλλλιτέχνη της Πείνας παραμένει το ίδιο. Αλλάζει μόνο ο χωροχρόνος και ο ίδιος ο Καλλιτέχνης. Μεταφερόμαστε στα Λευκά Κελλιά των φυλακών υψίστης ασφαλείας του Σταμχάιμ, όπου κρατείται η Γκούντρουν Ένσλιν, ηγετικό μέλος της RAF (Φράξια Κόκκινος Στρατός). Η αγωνία της Ένσλιν, όπως την κατέγραψε η Κριστίνε Μπρύκνερ, λίγο πριν οδηγηθεί στην αυτοχειρία σε μία απέλπιδα προσπάθεια να σώσει την ύπαρξη της και να αναδείξει τελικά το ανθρώπινο μεγαλείο. Η Γκούντρουν που λέει και ξαναλέει τα παρακάτω λόγια: ''Ή γουρούνι ή άνθρωπος. Μέση λύση δεν υπάρχει'', παραπέμποντας στον σπαρακτικό λόγο της δικιάς μας Κατερίνας Γώγου για έναν κόσμο ολόκληρο που βυθίζεται στον καταναλωτισμό, τον σεξισμό, τη βία και την εκμετάλλευση. Πόσο, μα πόσο πολύ επίκαιρος είναι αυτός ο μονόλογος της Γκούντρουν Ένσλιν σαν σκέφτεσαι την προ ημερών διαπόμπευση και τα βασανιστήρια των νεαρών συλληφθέντων ''τρομοκρατών'' από τους λεβέντες του Δένδια; Πόσο επίσης οδυνηρός είναι ο πρώτος μονόλογος, του Καλλιτέχνη της Πείνας, για όποιον ασκεί τέχνη αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα και νιώθει πιο ξένος κι απ' τους ξένους; Αν νομίζετε πως θα περάσετε καλά στο θέατρο ''Πρόβα'', στην παράσταση ''Ο Κάφκα συνομιλεί με την Γκούντρουν Ένσλιν (χωρίς επιστροφή)'', γελιέστε! Αν ανήκετε ειδικά σ' αυτούς που κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου με απονεκρωμένη τη συνείδηση τους ενόσω κάπου δίπλα τους η ατμόσφαιρα μυρίζει μπαρούτι και αίμα! Στην ουσία δεν πρόκειται για παράσταση, αλλά για την παρουσίαση δύο καταγγελιών – σοκ από ανθρώπους που ζουν σε κλουβιά, όπως σε κλουβιά ζούμε κι όλοι μας τα τελευταία χρόνια. Οι ιστορίες του Καλλιτέχνη της Πείνας και της Γκούντρουν Ένσλιν είναι στην πραγματικότητα ο αντικατοπτρισμός των ιστοριών που φτάνουν ή δε θα φτάσουν ποτέ στο φως για συνανθρώπους μας, οι οποίοι στην καλύτερη ψάχνουν στα σκουπίδια για να φάνε ή στη χειρότερη σέρνουν τον Χορό του Ζαλόγγου απ' τα μπαλκόνια τους.
Συγκλονιστικοί με τις ερμηνείες τους να είναι στα άκρα καθ' όλη τη διάρκεια του έργου ο Αντώνης Ταμβακάς (Καλλιτέχνης της Πείνας) και η Δανάη Καλαχώρα (Γκούντρουν Ένσλιν). Στο ύψος των περιστάσεων, ο Αντώνης Ζιώγας (Ιμπρεσάριος) και η Ειρήνη Αντωνίου (Ωραία Κυρία). Πολύ καλό και το μουσικό – ηχητικό μέρος, φτιαγμένο από το τρίο των Νίκου Χαριζάνου, Πέτρου Φραγκίστα και Κώστα Μαντζώρου. Αποχωρώντας από το θέατρο, ομολογουμένως σα νά'χα φάει μπουνιά στο στομάχι, αλλά και σα να είχα εκπληρώσει το προσωπικό επαναστατικό μου καθήκον, έπεσα πάνω στον σκηνοθέτη Σωτήρη Τσόγκα. Ήθελα να του πω ότι αυτός, ως καλλιτέχνης τουλάχιστον, να έχει απόλυτα ήσυχη τη συνείδηση του μέσα στο γενικό μαύρο χάλι. Δεν του το είπα. Αρκέστηκα σ' ένα ''συγχαρητήρια'' και σε μια συμβουλή ''να ξυπνάνε όπως μπορούν τον κόσμο που ακόμη κοιμάται στον τόπο μας''.
Εν κατακλείδι, το να δεις τον ''Κάφκα'' που ''συνομιλεί με την Γκούντρουν Ένσλιν'' ισοδυναμεί με το νά'χεις κατέβει σε μια διαδήλωση!
