Δε θέλω αυτό το κείμενο να έχει το σχήμα μιας κανονικής κριτικής. Πες πως είναι οι γραπτές μου απορίες προς οποιονδήποτε από τους συντελεστές της "Ιφιγένειας".
Οι προσδοκίες μου δεν πιάνονταν. Πετούσαν σε ύψη χωρίς να μπορώ να τις εκλογικέψω. Γιατί οι ηθοποιοί, η σκηνοθέτης Μαρία Πρωτόπαππα, ο φωτιστής όλοι μα όλοι είναι λόγοι για να καμαρώσεις. Όλοι μα όλοι.
Η παράσταση της Ιφιγένειας που είδα την Παρασκευή στην Πειραιώς είχε ομορφιά γιατί είχε ταλέντα που πάντα κερδίζουν, αλλά δεν είχε στόχο. Είχε ατμόσφαιρα και πανέξυπνα φώτα, πρωτότυπο σκηνικό και μια συνεχή, ανακόλουθη "μοντερνιά" που ζημίωνε το ρυθμό και τη συμμετοχή του θεατή.
Σε τι στόχευε η συμπύκνωση του χορού σε δύο πανέμορφα κοριτσάκια με μαγιώ που μιλούσαν σπασμένα ελληνικά με ρώσικη προφορά και παρέπαιαν ανάμεσα στο σοβαρό και το αστείο;
Γιατί ενώ διαφαίνεται ότι θες να ξεγυμνώσεις τον φασίστα στρατηλάτη, τον πολεμοχαρή εκκεντρικό ανθρωπίσκο συναρμολογείς έναν Αγαμέμνονα "καρικατούρα" που και αυτός παραπαίει ανάμεσα στο συναίσθημα και τη μιλιταριστική λογική;
Ωστόσο, ακόμη και σε αυτό το είδος "Αγαμέμνονα" ο Μανώλης Μαυροματάκης έκανε εντύπωση. Όπως πάντα. Ηθοποιός με μέτρο και συνείδηση, βρίσκει κάθε φορά το κομμάτι εκείνο που μπορεί να του συγκεκριμενοποιήσει την ταυτότητα.
Πώς συνδέεται το τέλος, με μια Χριστίνα Μαξούρη υπέροχη μεν, με ό,τι προηγήθηκε; Η Ιφιγένεια φοράει τα ρούχα του πατέρα της και παραληρεί σαν να την έχουν κουρδίσει τραγουδώντας "Γαλανόλευκη η θωριά σου και φαντάζεις μέσ' στο νου σαν το κύμα, σαν το γέλιο
του πελάου και τ' ουρανού." Ένα θύμα, ένα μόνιμο θύμα όπως είναι η όμορφη χώρα που κατοικούμε και που σωστά όλοι οι ποιητές την παρομοιάζουν με μια γυναίκα χωρίς ταυτότητα και κουρέλια να κρέμονται απ' όλες της τις πλευρές.
Αλλά γιατί δεν προηγήθηκε κάτι ώστε αυτό το τελευταίο σημείο να το περιμένουμε σαν λύση, να καταπιούμε τον κόμπο και να ανασάνουμε;
Δεν υπήρχε ούτε μια υψηλή στιγμή, ενώ τέτοια κείμενα δίνουν πάντα την ευκαιρία για υψηλές στιγμές.
Πριν πατήσεις στα εδάφη της μεταφοράς πρέπει πρώτα να οργώσεις τα εδάφη της κυριολεξίας. Κάνω λάθος;
Δεν περιμένω να δω κινούμενους χιτώνες όταν πρόκειται για ποίηση ούτε κόπιες του Βεάκη, αλλά να όταν μπαίνεις στη διαδικασία της σύνδεσης, του συμβολισμού και των κοινών τόπων κάν' το με στόχο να διεγείρεις το συναίσθημα ακόμη και εκείνου που δεν προλαβαίνει να σκεφτεί ανάλογα. Μη δρας με ελιτισμό κάστας.
Επίσης, είναι τάση της εποχής η έμμεση- αρνητική- κριτική απέναντι σε έργα που ξέφυγαν από τους αιώνες χωρίς να τα διαπερνάει τίποτα;
Τότε γιατί τα επιλέγεις; Το είδα το χειμώνα στον Καλό Άνθρωπο του Σετσουάν και φρίκαρα. Μια γλυκερή ειρωνεία και μια ελάφρυνση προκειμένου να αποδομηθεί η σοβαρότητα, άρα και ο συγγραφέας που είναι 10 στις 10 φορές ο καλύτερος και πιο απαραίτητος λίθος.
"Η καλύτερη παράσταση με τις πιο ευφυείς αντιστοιχίες είναι η "Αντιγόνη" του Βογιατζή. Μελετημένη και θεωρημένη σε λογικά πλαίσια. Τη θυμάμαι ακόμη, κάθε της λεπτομέρεια" μου λέει ο αδερφός μου, όταν ψάχναμε ταξί στην Πειραιώς.
Για να ξαναμετανιώσω που δεν είχα δει εκείνη την Αντιγόνη.
ΥΓ Ο Μανώλης, η Χριστίνα, ο Γιάννος, η Αγορίτσα, η Κίττυ είναι απαραίτητοι πνεύμονες πολιτισμού και μου έχουν χαρίσει ο καθένας ξεχωριστά συγκλονιστικές στιγμές. Προχθές, είχα την τύχη να τους δω συγκεντρωμένους, αλλά έχασα λίγο το τρένο..
Συντελεστές
Μετάφραση: Απόστολος Μελαχρινός
Σκηνοθεσία: Μαρία Πρωτόπαππα
Συνεργάτης σκηνοθέτης-Μουσική επιμέλεια: Άκης Γουρζουλίδης
Σκηνικός χώρος-Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Ηχητικός σχεδιασμός: Κωνσταντίνος Παυλόπουλος
Συνεργάτης σκηνογράφος: Γιάννης Αρβανίτης
Κίνηση: Έλενα Τοπαλίδου
Κείμενα: Ο θίασος
Παίζουν: Μανώλης Μαυροματάκης (Αγαμέμνων), Θανάσης Δήμου (Μενέλαος), Αγορίτσα Οικονόμου (Κλυταιμνήστρα), Χριστίνα Μαξούρη (Ιφιγένεια), Γιάννος Περλέγκας (Αχιλλέας), Ερατώ Πίσση, Κίτυ Παϊταζόγλου (Χορός), Νεκτάριος Λουκιανός (Αγγελιοφόρος)
