Από τότε που θυμάμαι τον παππού μου τον θυμάμαι με πυκνά κατάλευκα μαλλιά και πάντα τα βράδια και των τεσσάρων εποχών να μου αφηγείται κάτι από "τότε που...". Τότε η άνοιξη ερχόταν πιο γρήγορα. Τότε υπήρχε σαφήνεια στη φύση. "Ποιος είναι ο αγαπημένος σου μήνας, παππού;" "Ο Απρίλης". "Ποιο είναι το αγαπημένο σου φρούτο;". "Το σταφύλι". Απρίλης και σταφύλι. Δύο λέξεις που γεννούν είκοσι ιστορίες. Από έναν μικρόκοσμο. Σε ένα βουνό κοντά στο βελούχι.
Πέρσι τέτοιον καιρό διάβασα κάπου πως ο σκηνοθέτης της παράστασης "Γιοι και κόρες" Γιάννης Καλαβριανός έγραψε το κείμενο, όταν έχασε τον παππού του. Με συγκλόνισε. Και στο μυαλό μου ήρθε η εικόνα: Ένα μικρό χέρι μέσα σε μια ζεστή χούφτα.
Η παράσταση στο θέατρο του Νέου κόσμου ακόμη και ανανεωμένη δε χάνει την επεξηγηματική της φράση. "Μια παράσταση για την αναζήτηση της ευτυχίας". Ιστορίες αληθινές από σημερινούς ηλικιωμένους που κάποτε υπήρξαν κορίτσια και αγόρια. Τις ζωντανεύουν πέντε ηθοποιοί. Σε μια σκηνή που δεξιά και αριστερά έχει δύο τραπέζια με βοηθητικά αντικείμενα. Το καθένα ξεχωριστά σέρνει και μια εικόνα. Το καμινέτο, το κοφτό τραπεζομάντιλο, το ραδιόφωνο, το συγκεκριμένο εκείνο που υπήρχε σε περίοπτη θέση στις σάλες των σπιτιών. Οι ιστορίες είναι και από ένα ταξίδι σε όλες τις σημαντικές για την ιστορία εποχές. Β' παγκόσμιος, εμφύλιος, χούντα, ο μεγάλος σεισμός στο Αργοστόλι, το "παραλλαγμένο" '81 του Παπανδρέου. Απλοί, καθημερινοί άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν ακόμη και αν υπάρχει μακάβρια σήμανση. Ερωτεύονται ακόμη και αν τους ξεκουφαίνουν οι σειρήνες. Άρα ελπίζουν. Άρα την ψάχνουν, την θέλουν την ευτυχία. Στον γκρεμό θα βρουν μια γερή ρίζα να πιαστούν. Δε θα πεθάνουν.
Όλο το στήσιμο δείχνει μια γενικευμένη γνώση. Πρώτα απ' όλα του τι είναι γνήσιο. Αυτή η κατάδειξη της γνησιότητας είναι που συγκινεί και λύνει το συναίσθημα. Μια σκέτη γνησιότητα. Δεν θα εξάρω τη νοσταλγία. Εξάλλου, απλοί άνθρωποι, αρμονικοί και με ακατέργαστη σοφία πάντα θα υπάρχουν. Μένει μόνο να τους εντοπίσεις και να μεταγγίσεις σε σένα λίγη από τη ζέστη του αίματός τους. Αυτή την απλότητα έψαξε και βρήκε ο Καλαβριανός. Ανθρώπους που έλεγαν έρωτα και εννοούσαν έρωτα, που έλεγαν "θα κάνω τα πάντα" και έκαναν και κάτι παραπάνω. Σκέτη αλήθεια. Μέσα στην μεγάλη ιστορία υπάρχουν μικρές ιστορίες. Ανθρώπινα οδοιπορικά 60 και 70 χρόνων. 70 χρόνια, ένα τσακ. Μόνο ένα τσακ.
Θα ξαναπώ ότι ο έρωτας είναι όλα τα λεφτά. Και δεν έπαψε ποτέ να το πιστεύει αυτό ο άνθρωπος. Ακόμη και στα αργόσυρτα τελευταία του λεπτά ο μελλοθάνατος κοιτούσε με βουλημία την φυλαγμένη ασπρόμαυρη φωτογραφία. Ο έρωτας, ακόμη και στην εξαντλητική ανεκπλήρωτη μορφή του, είναι θεϊκός. Και όλα είναι δυνατά. Αυτό ψιθυρίζει το έργο.
Εξαιρετικό κείμενο. Γεμάτο από φράσεις που συνοψίζουν αυτό που θα μπορούσαμε να είχαμε σκεφτεί. Έξυπνη σκηνοθεσία. Ταχύτατοι ηθοποιοί. Έμπαιναν και έβγαιναν με υποδειγματική άνεση στις ψυχές και τα σώματα των ηρώων.
" Ξέρετε γιατί τα δάκρυα είναι αλμυρά; Γιατί είναι θαλασσόνερο, κλεμμένη θάλασσα είναι τα δάκρυα από μια εκδρομή...'.
Μόνο σ' αυτό το σημείο αγχώθηκα. Και είπα το επόμενο καλοκαίρι να ελευθερώσω χώρο για περισσότερη θάλασσα μέσα μου. Α, και να βγάλω μια φωτογραφία με γέλια εκδρομής για το καδράκι. Δεν έχω ούτε μία.
Συντελεστές
Κείμενο-Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός
Σκηνικά-Κοστούμια: Αλεξάνδρα Μπουσουλέγκα, Ράνια Υφαντίδου
Μουσική: Χρύσανθος Χριστοδούλου
Τραγούδι: Γιώργος Γλάστρας, Χριστίνα Μαξούρη
Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας
Επιμέλεια κίνησης: Αλεξία Μπεζίκη
Φωτογραφίες: Εύη Φυλακτού
Παίζουν: Γιώργος Γλάστρας, Άννα Ελεφάντη, Αλεξία Μπεζίκη, Γιώργος Παπαπαύλου, σε διπλή διανομή η Μαρία Κοσκινά και η Στέφη Πουλοπούλου
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Θέατρο του Νέου Κόσμου.
