Πάνε έξι χρόνια που η Μαργαρίτα Καραπάνου δεν είναι πια εδώ. Δεν πηγαίνει πια στη Δεξαμενή να πιει τον καφέ της και τα μεγάλα της πράσινα μάτια δεν κοιτάζουν με απορία και έκπληξη τα μυστήρια της ζωής, προσπαθώντας να βρουν μια απάντηση στα χιλιάδες «γιατί» της. Ρωτούσε πάντα, γιατί με έναν περίεργο τρόπο παρέμενε παιδί, ένα παιδί όμως με βλέμμα βαθύ και διεισδυτικό, σαν να είχε ζήσει πολλές ζωές.
Η Μαργαρίτα κατάφερε να κάνει την αυτοβιογραφία της και όλο το προσωπικό της δράμα μια ιστορία που μας αφορά. Γι’ αυτό οι ηρωίδες που στην ουσία είναι όλες alter ego της μας συγκινούν. Γιατί αν και κινούνται στα όρια μιας περιπτωσιολογίας, ζουν σε όλη την ένταση το μεγαλείο της ζωής: πονάνε , φοράνε τις αρβύλες τους και βυθίζονται στο σκοτάδι και αμέσως μετά ανεβαίνουν στα ψηλοτάκουνα τους και αστράφτουν σαν διαμάντια, αλλά πάντα ελπίζουν, θέλουν να πουν «ναι» , όπως η Λώρα στο πιο αυτοβιογραφικό της έργο (Ναι). Οι άλλοι στον κόσμο της Καραπάνου είναι πάντα εκεί και πάντα απόντες, πλάσματα αληθινά, αλλά και κατασκευές του μυαλού της. Τους περιγράφει όπως θα ήθελε εκείνη να είναι, με αγάπη και προσμονή.
Είναι μια σπάνια περίπτωση στα ελληνικά γράμματα η Μαργαρίτα. Χειμαρρώδης η γραφή της, παράξενα τα πρόσωπά της, οριακά και ταυτόχρονα ανθρώπινα, γι’ αυτό άλλωστε πολλές φορές τα βιβλία της μεταφερθήκαν και διασκευάστηκαν για το θέατρο. Γιατί συμπυκνώνουν τη ζωή. Γιατί φτάνουν στα άκρα. Κι εκεί κάπου υπάρχει μια παναθρώπινη αλήθεια που μας ενδιαφέρει όλους. Έχουν μια σπάνια γοητεία και μια αλλοκοτιά τα κείμενά της, αλλά ταυτόχρονα φέρουν έντονα την προσωπική σφραγίδα μιας ψυχής που παλλόταν, που σήκωνε το φορτίο της μανιοκατάθλιψης, άλλοτε έπεφτε, άλλοτε, εκτοξευόταν, αλλά πάντα αφηνόταν στο χρόνο και ζούσε τις μικρές ευτυχίες της και τις μεγάλες τραγωδίες της.
Τα τελευταία χρόνια κάτω από μια φωτογραφία του Ζαγοράκη φυλούσε τα γραπτά της, για να παίρνουν την ενέργεία του, όπως έλεγε. Γιατί ο Ζαγοράκης πήρε μια ομάδα που όλοι την είχαν στον πάγκο μια ζωή και την έκανε πρωταθλήτρια. Αυτό ήθελε και η Μαργαρίτα πάντα, οι έσχατοι να γίνουν πρώτοι. Κι εκείνη ήταν πάντα μία και μοναδική, κι ας μην το ήξερε…
Τώρα η Μαργαρίτα είναι αλλού… Η Λώρα, η Κασσάνδρα, η Λου όμως είναι πάντα εδώ, είναι πάντα μέσα μας, όχι ανάμεσα μας, γιατί η Καραπάνου δεν έγραψε ποτέ για τους ανθρώπους της διπλανής πόρτας, έγραψε για τους ανθρώπους.
Αγγελική Καρυστινού
