Οι καλλιτέχνες συνήθως έχουν μια σειρά από αστείες προκαταλήψεις και ψυχαναγκασμούς που εκτελούν με μαθηματική ακρίβεια, προκείμενου να διασφαλίσουν την ομαλή έκβαση της παράστασης. Ίσως ο φόβος της έκθεσης, αυτή η αίσθηση ότι βρίσκεσαι πάνω σε μια σκηνή ανυπεράσπιστος και τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει τη ροή των πραγμάτων, κάνουν τους ηθοποιούς να εφευρίσκουν λόκληρα τελετουργικά ώστε να νιώθουν ασφαλείς.
Κι όμως μερικές από τις θεατρικές προλήψεις έχουν τη ρίζα τους σε συγκεκριμένες συνθήκες και εξηγούνται λογικά. Ας δούμε μερικές:
1. Το μπλε: για πολλούς αιώνες το μπλε θεωρούνταν χρώμα κακοτυχίας και απέφευγαν να το χρησιμοποιούν. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι παλιότερα το να βαφτεί ένα ύφασμα μπλε κόστιζε πολύ, γι’ αυτό κι αυτό το χρώμα είχε «εξοριστεί» από την παλέτα των ενδυματολόγων.
2. Καθρέφτης στη σκηνή: θεωρείται μεγάλη γρουσουζιά, γιατί αντανακλά την ψυχή των ανθρώπων, σύμφωνα με την παράδοση. Βέβαια ο πραγματικός λόγος που απέφευγαν και ακόμα αποφεύγουν να χρησιμοποιούν καθρέφτες είναι γιατί δημιουργεί τεχνικά προβλήματα με τις αντανακλάσεις του φωτός και επίσης αποσπά την προσοχή των ηθοποιών.
3. Λουλούδια από τους τάφους: Δεν είναι συνηθισμένο στην Ελλάδα αυτό το περίεργο «έθιμο», αλλά σε άλλες χώρες είθισται να δίνουν στο σκηνοθέτη ή στην πρωταγωνίστρια λουλούδια από τάφους και μόνο εφόσον η αυλία κλείσει, αφού και η παράσταση με έναν τρόπο πεθαίνει στο χειροκρότημα. Βέβαια, η συνήθεια αυτή έχει τις ρίζες σε εποχές που οι ηθοποιοί ήταν εξαιρετικά κακοπληρωμένοι, δεν είχαν χρήματα να διαθέσουν για πολυτέλειες κι έτσι κατέφευγαν στα νεκροταφεία. Δύσκολα τα πράγματα! Δε μας βλέπω καλά!
4. Το σφύριγμα θεωρείται ανεπίτρεπτο στη σκηνή. Μια παλιά προκατάληψη που οφείλεται στην έλλειψη τεχνολογίας, καθώς κάποτε οι τεχνικοί συνεννοούνταν μεταξύ τους για τα φωτιστικά, ηχητικά σήματα ή για τις αλλαγές με σφυρίγματα. Οπότε πολλά και διαφορετικά σφυρίγματα όπως καταλαβαίνετε, θα δημιουργούσαν χάος, το οποίο θα μπορούσε να αποβεί ακόμα και θανατηφόρο. Ευτυχώς σήμερα υπάρχουν οι κονσόλες, τα εσωτερικά ηχεία κτλ, οπότε αν κάποιος θελέι να σφυρίξει επί σκηνής δε θα πέσει το θέατρο να τον πλακώσει.
5. Κανείς στην πρεμιέρα δε λέει "καλή επιτυχία". Merda έλεγαν στην Ιταλία και merde στη Γαλλία. Γιατί; Επειδή οι θεατές κατέφταναν με άλογα στο θέατρο, μια ευχή που εμπεριέχει "κοπριά" σημαίνει ότι η παράσταση θα έχει κόσμο και επιτυχία.
6. Γιατί η Δευτέρα είχε καθιερωθεί σαν ρεπό για τους ηθοποιούς; Για να μπορούν τα φαντάσματα του θεάτρου να δώσουν τη δική τους παράσταση. Μια παράδοση που έρχεται από τις Βόρειες χώρες, όπως φαντάζεστε.
7. Οι ηθοποιοί αρνούνται να χρησιμοποιούν αληθινά χρήματα ή κοσμήματα για να αποφύγουν την κατάρα, αλλά στην πραγματικότητα για να γλιτώσουν τυχόν ατυχήματα ή κλοπές.
8. «Κακή γενική, καλή παράσταση», λένε οι άνθρωποι του θεάτρου…. Φυσικά και δεν ισχύει, αλλά κάπως έτσι οι σκηνοθέτες τονώνουν το ηθικό των ηθοποιών πριν από την πρεμιέρα σε περίπτωση που η γενική δεν πάει καλά.
9. Και μια προκατάληψη που έχει μάλλον τις ρίζες στην Αρχαία Ελλάδα: στη σκηνή δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται φτερά παγωνιού ποτέ- αδιευκρίνιστοι οι λόγοι οι λόγοι αυτής της δοξασίας…
A.K
