O συγγραφέας του "Μένγκελε" που παρουσιάστηκε πέρσι και φέτος με την Μυρτώ Αλικάκη και το Λάζαρο Γεωργακόπουλο σε σκηνοθεσία Κώστα Φιλίπογλου, ο Θανάσης Τριαρίδης αποχαιρετάει προς το παρόν την αγαπημένη του παράσταση με 'ένα πολύ συγκινητικό αλλά και βαθιά πολιτικό σημείωμα.
Ο ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΜΕΝΓΚΕΛΕ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΜΕΙΣ
Με ρωτούνε πολύ συχνά γιατί στο τέλος της παράστασης του ΜΕΝΓΚΕΛΕ δεν έχω μια "κάθαρση", γιατί η υποτιθέμενη "Εσθήρ" δεν καρφώνει ένα σανίδι με καρφί στο κεφάλι του υποτιθέμενου "Μένγκελε". Κάτι τέτοιο, επιμένουν, θα λειτουργούσε λυτρωτικά - θα "ησύχαζε" τις ψυχές των θεατών από την φρίκη του Εργαστηρίου Πειραμάτων του Άουσβιτς.
Όποτε μού απευθύνεται αυτή ερώτηση, απαντάω: δεν είχα καμία πρόθεση να "ησυχάσω" τις καρδιές των θεατών. Δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στις "ησυχασμένες καρδιές" - όλα τα χρόνια που μελετάω το Ολοκαύτωμα μού αποδεικνύουν πως το Άουσβιτς το φτιάξανε άνθρωποι με "ησυχασμένες καρδιές" και ακόμη πιο ησυχασμένες συνειδήσεις. Και είμαι βέβαιος πως το επόμενο Άουσβιτς θα το φτιάξουν (: θα το φτιάξουμε) άνθρωποι με εξίσου "ησυχασμένες" συνειδήσεις.
Δε γυρεύω από την τέχνη να "καθησυχάσει" την Ιστορία ή την πραγματικότητα, να τη λυτρώσει, να την κάνει ανεκτή και υποφερτή. Από την τέχνη γυρεύω ακριβώς το αντίθετο: να διασαλεύσει την συνθήκη του εαυτού, να καταστρατηγήσει το ζωτικό κανόνα της αυτοκατάφασης. Να μας κάνει να υποψιαστούμε πως ο επόμενος Μενγκελε είμαστε εμείς.
Και στις δυο σκηνοθετικές εκδοχές της παράστασης του Φιλίππογλου (είτε στην αμφίπλευρη σκηνη το Faoust, είτε στην μετωπική σκηνή του Αυλαία) ο υποτιθέμενος "Μένγκελε" χάνεται μέσα στο κοινό - γίνεται ένα μαζί του. Με ικανοποιεί η παγομάρα που απλώνεται μέσα στο σκοτάδι. Θα ήθελα, αν ήταν δυνατόν, να κλείσει τα μάτια του κάθε θεατή με τα δάχτυλά του - όπως όταν κλείνει κανείς τα μάτια ενός νεκρού. Μια τέτοια στιγμή ίσως να ήταν αφετηρία αναστοχασμού.
