Αν σε λίγα μόνο λεπτά μπορούν να γίνουν τα πάντα, μέσα σε 12 μήνες γίνονται τόσα, που μπορείς να χάσεις το μέτρημα. Ένας θεατρικός απολογισμός και μια ευχή: Και του χρόνου.
Ιανουάριος: "Πουπουλένιος". Βλέπω την παράσταση, τρεις μήνες μετά την έναρξή της και κάνω σύμβαση αορίστου χρόνου με τα πουπουλένια όνειρα. Ο "Πουπουλένιος" του Κ. Μαρκουλάκη είναι λεπτομερώς φτιαγμένος. Με χιούμορ, με πολλή σκέψη. Ωραίες λέξεις που δεν κουράζουν τη διάθεση του θεατή. Ωραίοι τέσσερις άνδρες. 1+1+1+1= 4 ταλαντούχοι άνθρωποι σε μια σκηνή. Τους είδαμε μαζί, τον έναν πολύ κοντά στον άλλο. Αν δεν είναι αυτό τύχη..Σ' ένα περιβάλλον ανακριτικής παγωμάρας με σκληρό φωτισμό και στενά όρια ο Χατούριαν (Κ. Μαρκουλάκης) βρίσκεται απέναντι από δύο μπάτσους, έναν φωνακλά παραρανοϊκό (Ο. Παπασπηλιόπουλος) και έναν λυπητερά απαθή (Ν. Κουρής). Παιδιά της απολυταρχίας και οι δύο. Ο λόγος που βρίσκεται απέναντί τους είναι ότι τα παράξενα παραμύθια του με ήρωες παιδιά που πεθαίνουν δεν απέχουν πολύ από την αλήθεια. Συνέβησαν στον κανονικό κόσμο. "Αυτός φταίει"!
Φεβρουάριος: Πρώτη συνάντηση με τη Σάρα Κέην, εκτός Βιβλίων. 4:48 το πρωί, είναι η ώρα που καταγράφονται οι περισσότερες αυτοκτονίες. Η ώρα που αυτός που θέλει όσο τίποτα το θάνατό του ως μόνη λύση ελευθερίας δηλώνει πλήρης και ανήμπορος για οποιαδήποτε συνέχεια. Όταν γραφόταν η "Ψύχωση" η συγγραφέας πρέπει να είχε είχε σπασμούς. Μια εικόνα που έφτιαξε το δικό μου μυαλό. Δεν έχω πάρει ποτέ στα σοβαρά την εξουσία του νου. Μπροστά του το σώμα απλώς υπακούει. Ένα σώμα χωρίς κόκαλα. Άντζελα Μπρούσκου και Παρθενόπη Μπουζούρη.
Μάρτιος: Ο σταυρός του Δημήτρη Χορν στον Γιώργο Χρυσοστόμου, η καρφίτσα της Μελίνας Μερκούρη στη Γιούλικα Σκαφιδά. Αυτό σαν κορυφαία πληροφορία εκείνου του μήνα, αλλά και μια κορυφαία συνάντηση με τους Εν Δυνάμει. "Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα". Μια ομάδα από "εν δυνάμει" αιώνια παιδιά που επιτίθενται στη ζωή με τρέλα και απαράμιλλο σθένος βάζουν στη σειρά ιστορίες προτείνοντας τρόπους να μη γίνεται μπάχαλο η ισορροπία του κόσμου. Παράσταση που μαζί με το χειροκρότημα πήρε μαζί της και το πιο ευαίσθητο κομμάτι του καθένα.
Απρίλιος. Στο θέατρο Πορεία, συνάντηση με τη Σάρα Κέην εκτός βιβλίων, δεύτερη φορά. Τάρλοου, Παπαληγούρα, Καραζήσης, Αφολάνιο. H Κέην πολύ μικρή γράφει το "Blasted". Απόλυτα ακριβής στο τι σημαίνει βία μοιράζεται με τους αναγνώστες-θεατές μια πραγματικότητα πασίγνωστη στον καθένα για να καταλήξει πολύ φυσικά: "Ψάξε και βρες φωτεινές δεσμίδες και λυρικές διεξόδους για να σταθείς στο ύψος της ζωής". Δε γίνεται, αγάπη μου, να πεις "δε μ' αρέσει", αν δεν σκύψεις με φακό λεπτομέρειας πάνω από τους δρόμους που αναπνέει ο μέσος όρος. Αυτό κάνει η συγγραφέας στο θέατρο που γράφει. Γιατί κατά την Κέην δεν είναι άλλο η θεατρική πλατεία και άλλο η πλατεία έξω. Ο θεατής δε θρονιάζεται, δεν περνάει την ώρα του χωρίς ρεύμα και αντανακλαστικά. Ο Θεατής βλέπει αυτό που ήδη γνωρίζει. Γιατί να σοκαριστεί; Είναι λιγότερο σοκαριστικό το "απολύεσαι" από το "έχω χέσει και σε καλύτερες τουαλέτες" που λέει ο Ίαν στα πρώτα λεπτά του έργου; Σιγά να μην.
Mάιος: To Bob Festival, που διοργανώνουν οι Abovo σταθερά πλέον κάθε άνοιξη, αποδεικνύει ότι οι νεανικές ομάδες έχουν ισχυρή φωνή, αλλά και μια σημαντική μερίδα που σχεδόν φανατικά τις ακολουθεί και τις στηρίζει, αφού σχεδόν όλες τις μέρες όλοι οι χώροι του Bios κατακλύζονται από νέους ανθρώπους που παρακολουθούν, συζητούν και ανταλλάσσουν απόψεις.
Ιούνιος: Το Φεστιβάλ Αθηνών, που τα τελευταία χρόνια ξεκινά τον Ιούνιο τον πιο ενδιαφέροντα μήνα της χρονιάς. Πολλοί Έλληνες, αλλά και σημαντικοί ξένοι δημιουργοί παρουσιάζουν τις παραστάσεις τους για λίγες μέρες, σε μια πραγματική γιορτή των τεχνών, που έχει κάνει την Αθήνα μια από τους top θεατρικούς προορισμούς τη συγκεκριμένη περίοδο. Η Ιζαμπέλα Ροσελίνι και η Φιόνα Σο κερδίζουν τις εντυπώσεις, ενώ ο Σάββας Στρούμπος και ο Κωνσταντίνος Χατζής είναι οι νέοι σκηνοθέτες, που επιβεβαιώνουν πως στην Ελλάδα υπάρχει μια νέα γενιά καλλιτεχνών με όραμα και αισθητική.
Ιούλιος: Τα μάτια όλων στρέφονται στο Φεστιβάλ της Επιδαύρου, καθώς δυο νέοι σκηνοθέτες, ο Δημήτρης Καραντζάς και ο Έκτορας Λυγίζος, κατεβαίνουν στο αργολικό θέατρο. Δυο, αν μη τι άλλο, ενδιαφέρουσες παραστάσεις, που προκαλούν μεγάλο θόρυβο και το θεατρόφιλο κοινό, αλλά και οι άνθρωποι της τέχνης χωρίζονται σε δυο στρατόπεδα, άλλοι υποστηρίζοντας την επιλογή του Γ. Λούκου να αναθέσει σε νέους ανθρώπους επιδαύριες παραστάσεις και μια συντηρητική μερίδα που την καταδικάζει επικαλούμενη ένα παρελθόν που δεν ήταν και πάντα τόσο φωτεινό. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα – γιατί κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει την επιτυχία μιας παράστασης- σίγουρα φέτος το καλοκαίρι έγινε ένα ελπιδοφόρο άνοιγμα στη νέα γενιά καλλιτεχνών, που πλέον δε χρειάζεται να περιμένει να βγει στη σύνταξη για να δοκιμαστεί σε μεγάλα έργα και χώρους. Άλλωστε, η ερευνητική διαδικασία στην Τέχνη απαιτεί χρόνο και χρόνο έχουν μόνο οι νέοι άνθρωποι μπροστά τους…
Αύγουστος: Ο Γιάννης Κακλέας συμπράττει ακόμα μια φορά με τον Βασίλη Χαραλαμπόπουλου στους «Βατράχους» του Αριστοφάνη αυτή τη φορά και δίνει μια νέα οπτική στην αττική κωμωδία, που επιχειρεί να ξεφύγει από τη σάτιρα και να σταθεί στην ποιητική της διάσταση. Ο Αριστοφάνης ασκεί δριμεία κριτική στα κακώς κείμενα, αλλά πάντα μέσα από μια ποίηση, που μέχρι σήμερα ελάχιστοι, με πρώτο βέβαια τον Κάρολο Κουν, προσέγγισαν.
Σεπτέμβριος: Τον πρώτο μήνα του φθινοπώρου πρωταγωνιστεί η Λένα Κιτσοπούλου και ο «Ματωμένος Γάμος» της που παρουσιάζεται για δεύτερη φορά, στην Πειραιώς 260. Ανοίγουν και πάλι οι ασκοί του Αιόλου και ξεκινάει ένας νέος κύκλος συζητήσεων σχετικά με το μεταμοντέρνο θέατρο και τα δικαιώματα των καλλιτεχνών απέναντι στα έργα. Η προσπάθεια να διακρίνουμε το επίκαιρο από το σύγχρονο όμως είναι μάλλον φρούδα, καθώς την επικαιρικότητα μιας οποιασδήποτε σύλληψης θα την αποδείξει μόνο ο χρόνος που περνάει. Το σίγουρο πάντως είναι ότι η Λένα Κιτσοπούλου καταφέρνει να εκφράσει ένα πολύ προσωπικό της κομμάτι μέσα στις παραστάσεις της κι αυτό στην τέχνη, αν δεν είναι ζητούμενο, είναι σίγουρα βαθιά συγκινητικό και παράδοξα επικοινωνιακό.
Οκτώβριος: Αρχίζει η χειμερινή σεζόν για τα περισσότερα θέατρα και τα πράγματα παρουσιάζουν δυο όψεις. Από τη μια, ένα μωσαϊκό παραστάσεων, πλούσιο ρεπερτόριο- πραγματικά στην Ελλάδα μπορεί κανείς να δει σχεδόν όλα τα θεατρικά είδη- αλλά και οικονομική στενότητα, που έχει ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι καλλιτέχνες να δουλεύουν αμισθί ή με την αβεβαιότητα των ποσοστών, αλλά και παραστάσεις να ακυρώνονται, χωρίς σοβαρές εξηγήσεις, μιας και δεν κοστίζουν για να γίνουν.
Νοέμβριος: Παραδοσιακά ο μήνας αυτός ανήκει στα βραβεία του κοινού που γίνονται υπό την αιγίδα του Αθηνοράματος, στο μέγαρο Μουσικής. Μια ωραία και ζεστή βραδιά χωρίς παρατράγουδα φέτος, με τον Χρήστο Φερεντίνο στο ρόλο του παρουσιαστή. Κλίμα φιλικό, χωρίς ανταγωνισμούς, μίση και έριδες, όπως ταιριάζει σε μια βραδιά αφιερωμένη στον πολιτισμό.
Δεκέμβριος: Απονομές και αυτό το μήνα, αλλά σε εντελώς διαφορετική ατμόσφαιρα, καθώς τα βραβεία Κάρολος Κουν γίνονται κόκκινο πανί. Ποιος είναι κατάλληλος για μια καλλιτεχνική διάκριση και ποιος όχι άραγε; Ποια είναι τα μέτρα και τα σταθμά; Η υποκειμενικότητα μιας ή πολλών κρίσεων μπορεί να αποτελεί θεσμό, αναρωτιέμαι εγώ. Και πώς μπορούμε να μιλάμε για θεσμούς σε ένα κράτος που δεν έχει καμία πολιτιστική πολιτική και αδιαφορεί επιδεικτικότατα για την τέχνη και τη σημασία της; Το ερώτημα λοιπόν μήπως προς άλλη κατεύθυνση θα έπρεπε να στραφεί; Κι όλα αυτά σε μια χώρα όπου ένα παιδί κάνει απεργία πείνας, μέχρι να εξαντληθεί για τα αυτονόητα δικαιώματά του…
