Η ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΟΛΗ ΕΙΔΕ ΤΟΝ "ΒΥΣΣΙΝΟΚΗΠΟ" ΚΑΙ ΓΡΑΦΕΙ

Ο ΒΥΣΣΙΝΟΚΗΠΟΣ του Άντον Τσέχωφ κατά Νίκο Καραθάνο.

“The writer has been forgotten, how awful, how cruel, how heartless!”

 Αnton Chekkov

"Ξεχάσατε τον συγγραφέα. Πόσο φρικτό, πόσο σκληρό, πόσο άκαρδο", είπε ο Άντον Τσέχωφ στην αγαπημένη του Όλγα Κνίπερ σε ένα από τα γράμματά του και μου ήρθε στο νου η εικόνα του ίδιου να κάθεται στην πλατεία του θεάτρου Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών και να παρακολουθεί το έργο του Ο Βυσσινόκηπος σκηνοθετημένο από τον Νίκο Καραθάνο. Φοβούμαι ότι εντός των ημερών ο Νίκος Καραθάνος θα λάβει γράμμα από τον συγγραφέα εκφράζοντας αυτό το ίδιο παράπονο.  

Ο Εμμανουήλ Κάντ έλεγε πως ως ηθικοί άνθρωποι πρέπει να μη χρησιμοποιούμε άλλους ανθρώπους σαν μέσο για τους σκοπούς μας αλλά μόνο σαν να ήταν οι ίδιοι ο σκοπός μας.  Δεν χάρηκα που είδα τον Τσέχωφ να χρησιμοποιείται σαν μέσο σε μια παράσταση που αρνήθηκε να επιτρέπει στους θεατές του να βιώσουν την υπέροχη ατμόσφαιρα που χαρακτηρίζει όλα τα έργα του Ρώσου συγγραφέα.  Ατμόσφαιρα που ο Ναμπόκοφ περιέγραφε με την εξής φράση: Είναι ο τρόπος που κάθε χαρακτήρας αφηγείται στους άλλους χαρακτήρες τα σημαντικά γεγονότα της ζωής του, αργά και χωρίς παύσεις με μία ελαφρώς χαμηλωμένη και συγκρατημένη φωνή. 

Στην παράσταση που είδα, οι Τσεχωφικές παύσεις εγκυμονούσαν Μίκυ Μάους,  αερόμπικς, στριγκές φωνές, κραυγές χωρίς καμία συγκράτηση, ήχους Ντόναλντ Ντακ, λάγνες μουσικές, κείμενα που δεν άνηκαν καν στον συγγραφέα και κρεμμύδια, πολλά κρεμμύδια που τα εκσφενδόνιζαν οι ηθοποιοί δεξιά και αριστερά προς τους συναδέλφους τους και προς τους θεατές με ανεκδιήγητη μανία. Καταλαβαίνω το θυμό που κρύβουν οι ήρωες του Τσέχωφ για τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες τους αλλά αυτό ήταν λίγο παρατραβηγμένο, ε, ίσως και πολύ.  Μυρίζω ακόμα κρεμμυδίλα. Με αυτά και μ’ αυτά δεν μπόρεσα να ακούσω κανένα μονόλογο και καμιά από τις βαθιές φράσεις του Τσέχωφ γιατί η απόσπαση της προσοχής στα σκηνοθετικά ευρήματα ήταν τόσο μεγάλη που δεν ήξερα αν έπρεπε να κλάψω ή να γελάσω. Τις πιο φορές γελούσα και μαζί με μένα και όλο το θέατρο.  Άλλα είμαι σίγουρη πως δεν ήταν αυτός ο σκοπός του Τσέχωφ και λυπήθηκα. Γιατί ο Νίκος Καραθάνος είναι πολύ καλός σκηνοθέτης και σε άλλες παραστάσεις έχει κάνει θαύματα. Και αν απομονώσω εικόνες από την παράσταση, ξέχωρες, σαν κάποιο πίνακα ζωγραφικής μπορεί ίσως και να συμφιλιωθώ με κάποιες σκηνοθετικές απόψεις, ίσως και να αγαπήσω το σκηνικό της Έλλης Παπαγεωργακοπούλου που εκφράζει με τόση πρωτοτυπία τον εγκλωβισμό των χαρακτήρων στο γκρι της ζωής τους…αλλά όχι δεν θα ενδώσω σ’ αυτό παρόλο που στιγμές της τρέλας του Νίκου Καραθάνου της κατανόησα ως προς το έργο. Αλλά παν μέτρον άριστον και φοβάμαι πως η βουτιά στο ασυνείδητο του σκηνοθέτη δεν είχε μέτρο. 

Σέβομαι τα μπράβο και των ενθουσιασμό των θεατών αλλά επιτρέψτε μου να κρατήσω στην καρδιά μου τον Τσέχωφ όπως τον ξέρουμε και να θυμίσω πως η Βιρτζίνια Γούλφ είπε για τα έργα του Τσέχωφ πως τα χαρακτηρίζουν, άγνωστες και μη οικείες απολήξεις, unfamiliar endings.  

Το αερόμπικ του τέλους εν μέσω μιας κρεμμυδίλας δεν μου φαίνεται ως ένα unfamiliar ending. Το κάνω κάθε μέρα στη ζωή μου, χωρίς την κρεμμυδίλα, και ο Τσέχωφ δεν είναι για χόρταση.

Πηγή φωτογραφίας: lifo.gr

Πέμπτη 23 Απριλίου 2015