Τον Παύλο Μάτεσι τον πρωτογνώρισα πριν μία δεκαετία περίπου σε εστιατόριο κάτω απ' την Ακρόπολη. Ήμασταν με τον Νίκο Κούνδουρο και τη Μαρίζα Κωχ. ''Μάθε, μικρέ'' μου έλεγε ο Κούνδουρος ''πως ο Μάτεσις ετοιμάζει ταινία με τον Κουστουρίτσα''. Απ' τη μια ήξερα την εκτίμηση του Κούνδουρου προς τον Κουστουρίτσα, απ' την άλλη όμως δε γνώριζα πως ο συγγραφέας, το χαμό του οποίου θρηνούμε σήμερα, είχε διατελέσει βοηθός του Κούνδουρου και μάλιστα στην πιο πειραματική ταινία του, το χίπικο ''Vortex'' ή ''Το πρόσωπο της Μέδουσας''. Λίγα χρόνια μετά, ξαναβρεθήκαμε με τον Μάτεσι σε μια δισκοπαρουσίαση, της Φαραντούρη νομίζω ήταν. Εκεί έμαθα περισσότερα για την τιμητική πρόταση του Κουστουρίτσα, να μεταφέρει δηλαδή στη μεγάλη οθόνη τη ''Μητέρα του Σκύλου'' του, που είχε διαβάσει και τον είχε εντυπωσιάσει όσο κανένα άλλο βιβλίο από βαλκανική χώρα. Τότε, είχα ευχηθεί απλά ''καλή επιτυχία'' στον συγγραφέα με την ελπίδα πως η ταινία θα γινόταν και θα σηματοδοτούσε ένα ωραιότατο κομπλιμέντο προς τη χώρα μας τουλάχιστον. Διότι ο Μάτεσις δεν είχε ανάγκη από κανέναν βραβευμένο διάσημο σκηνοθέτη ως επικύρωση του έργου του! Τό'χε καταφέρει με τη δουλειά του επί σειρά δεκαετιών στη μυθιστοριογραφία και το θέατρο, όπως και με τις μεταφράσεις του σε έργα των μεγαλύτερων δραματουργών παγκοσμίως.
Το 2009, όταν ο Γιάννης Σολδάτος και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, μου εμπιστεύθηκαν το βιογραφικό ντοκιμαντέρ του Νίκου Κούνδουρου, ο πρώτος που του τηλεφώνησα να συμμετάσχει ήταν ο Παύλος Μάτεσις. Χρειαζόμουν μια μαρτυρία για το επεισοδιακό, λόγω χούντας, ''Vortex'' και με την πρωταγωνίστρια, Χαρά Αγγελούση, δε μπορούσα να αποκτήσω επαφή. Ασχέτως αν σήμερα συναντηθήκαμε με τη Χαρά μέσω facebook και μιλάμε συχνά – πυκνά! Το γύρισμα έγινε στα κινηματογραφικά εργαστήρια ''Σκλαβής'' στα Εξάρχεια. Ο Μάτεσις ήρθε στην ώρα του, κεφάτος. Ευθυτενής με ένα γκρίζο πουλόβερ. Άκουσα πολλά από τα χείλη του εκείνη τη μέρα, τα οποία και συμπεριέλαβα στο ντοκιμαντέρ.
Πώς γνώρισε τον Κούνδουρο στη δραματική σχολή που φοιτούσε. Ο Κούνδουρος είχε περάσει για να βρει ηθοποιούς για μία από τις πρώτες ταινίες του. ''Και γιατί δεν παίζετε εσείς;'' τον είχε ρωτήσει με το νεανικό του θράσος ο Μάτεσις, υποκλινόμενος – όπως μου είπε – στην πραγματικότητα στη φυσική ομορφιά του σκηνοθέτη του ''Δράκου''.
Πώς δούλεψε επίσης βοηθός του Κούνδουρου αρκετά χρόνια μετά από κείνη την πρώτη τους γνωριμία στο ''Vortex''. Την παραμονή τους στην Κρήτη, τα σεντόνια που άπλωναν σε ολόκληρο το ντεκόρ των γυρισμάτων για να γλιτώσουν απ' τους...σκορπιούς, ακόμη και για τη σκηνή του πηγαδιού, όπου έπρεπε ο Μάτεσις να βουτήξει μέσα για να σπρώχνει τον κουβά στον ηθοποιό. Όταν όμως βγήκε είχε γεμίσει απ' την κορφή ως τα νύχια...βδέλες! Τέλος, μάθαμε πως ο Μάτεσις υπήρξε και δεινός κολυμβητής, εξ ου και σε μία άλλη sequence του ''Vortex'', χρειάστηκε να μπει στο στάσιμο νερό και να σύρει τη βάρκα που μετέφερε τους πρωταγωνιστές.
Έχω την αίσθηση πως η μαρτυρία του Μάτεσι στο τέλος, ότι είδε συνολικά την ταινία αυτή σαν ''σπασμωδική κίνηση'' κι ότι δεν του πολυάρεσε, δεν ικανοποίησε τον αυτάρεσκο Κούνδουρο, ο οποίος φρόντισε να με στολίσει καταλλήλως επειδή δεν ''πρόσεξα'' τι θα έλεγαν οι άλλοι για το άτομο του.
Ωστόσο, στην πρώτη προβολή της ταινίας στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας, παρουσία και άλλων συμμετεχόντων που δεν είναι κι αυτοί εν ζωή (του Θόδωρου Αγγελόπουλου, του Αντρέα Παγουλάτου, του Ιάκωβου Καμπανέλλη και του Τάσου Ζωγράφου) ο Κούνδουρος συγκινήθηκε και βρήκε ιδιαίτερα νοσταλγική την αφήγηση του κορυφαίου συγγραφέα και παλιού βοηθού του.
Ούτε ο Μάτεσις ήταν εκεί. Το εγκεφαλικό επεισόδιο τον είχε ήδη χτυπήσει...Το εγκεφαλικό που θα τον καταδίκαζε στην ανικανότητα να μιλήσει για δυο ολόκληρα χρόνια, αυτόν που έκανε γνήσια τέχνη με τη γραφή του και μετουσίωνε την ανθρώπινη επικοινωνία σε κάτι ακριβό και μοναδικό.
Δεν τον ξανάδα από εκείνο το γύρισμα που μου έκανε την τιμή να παραστεί. Μάθαινα τα νέα του, αλλά δίσταζα ακόμη και να του στείλω ένα dvd με το ντοκιμαντέρ, παρ' όλο που γνώριζα πως είχε απόλυτη πνευματική διαύγεια. Τι ευτύχημα να νικάει το Πνεύμα τη φθορά του επικείμενου Θανάτου! Γιατί αυτό συνέβη για μεγάλο χρονικό διάστημα στην περίπτωση του!
Καλό ταξίδι, κύριε Μάτεσι! Η φράση ''ουδείς αναντικατάστατος'' πόσο ανίσχυρη ακούγεται για το φευγιό σου...
