Το θέατρο είναι ίσως η μοναδική τέχνη στην Ελλάδα που γνωρίζει ακμή, ποιοτικά και ποσοτικά. Ο αριθμός των παραστάσεων μόνο στην Αθήνα ξεπερνάει τις 1500 ετησίως, ενώ ταυτόχρονα το καλλιτεχνικό επίπεδο των παραστάσεων είναι αρκετά υψηλό σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τότε λοιπόν γιατί το ελληνικό θέατρο δεν ταξιδεύει, όπως τόσοι άλλοι θίασοι που περιοδεύουν ανά τον κόσμο; Η απάντηση δεν είναι ότι δεν μας θέλουν στο εξωτερικό. Το αντίθετο μάλιστα. Μιλώντας τις προάλλες με ελληνίδα παραγωγό που δουλεύει με ξένους θιάσους, με διαβεβαίωσε ότι υπάρχει μεγάλη ζήτηση για ελληνικές παραστάσεις.Τότε ποιο είναι το πρόβλημα;
Οι ίδιοι οι καλλιτέχνες, όσο κι αν ακούγεται παράξενο, αλλά και οι οργανισμοί που φαίνεται ότι αδιαφορούν ή είναι αρνητικοί στην εξαγωγή πολιτιστικών προϊόντων. Όσο αφορά στους οργανισμούς, και δη τους κρατικούς, υπάρχουν αγκυλώσεις που καθιστούν πραγματικό Γολγοθά τη μετακίνηση μιας παράστασης εκτός των συνόρων, πράγμα εξαιρετικά παράδοξο, εφόσον τέτοιες κινήσεις είναι επικερδείς πάντα. Μια παράσταση που θα ταξιδέψει στην αλλοδαπή δεν ρισκάρει τίποτα οικονομικά, μιας και δεν εξαρτάται από τον αριθμό εισιτηρίων που θα κόψει, αλλά λαμβάνει αμοιβή πάγια από το φεστιβάλ ή το θέατρο που την έχει προσκαλέσει, ενώ σε πολλές περιπτώσεις καλύπτονται και τα έξοδα μετακίνησης των εργαζομένων (εισιτήρια, διαμονή και σίτιση).
Το δεύτερο πρόβλημα είναι οι ηθοποιοί. Το πρόγραμμα στα ξένα φεστιβάλ και στα μεγάλα θέατρα που κάνουν μετακλήσεις καταρτίζεται δύο χρόνια πριν τουλάχιστον. Δηλαδή αυτή τη στιγμή οι θίασοι και οι οργανισμοί που περιοδεύουν κλείνουν το πρόγραμμα του 2017. Αυτό σημαίνει ότι οι ηθοποιοί πρέπει να δεσμευτούν από τώρα για δύο χρόνια μετά. Αυτό δεν είναι παράξενο για τους ξένους καλλιτέχνες, οι οποίοι έχουν συνηθίσει σε αυτό τον τρόπο δουλειάς, αλλά μια τέτοια προοπτική φαίνεται ότι τρομοκρατεί τους Έλληνες, κι όχι άδικα μάλλον, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες εργασίας στη χώρα μας.
Επίσης μια παραγωγή που κάνει περιοδεία χρειάζεται ηθοποιούς που να είναι δεσμευμένοι για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, γιατί φυσικά δεν μπορεί να γίνονται συνεχώς αντικαταστάσεις συνεχώς, επειδή κάποιος δεν μπορεί να ακολουθήσει την περιόδεια σε κάποια σταθμό- κάτι τέτοιο δεν είναι μόνο δύσκολο, αλλά επηρεάζει σαφώς και το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Αυτό βέβαια είναι απαγορευτικό για τους Έλληνες ηθοποιούς. Οι μισθοί στο θέατρο είναι τόσο χαμηλοί που οι άνθρωποι πρέπει να δουλεύουν συνεχώς – και σε πάνω από μια δουλειές, ή κάνοντας και άλλα πράγματα προκειμένου να εξασφαλίσουν τα προς το ζην- και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υπογράψουν συμβόλαια που θα τους υποχρεώνουν μια φορά το μήνα πιθανόν να ταξιδεύουν εκτός Ελλάδας.
Όμως, όσο δύσκολο κι αν μοιάζει στην αρχή, η εξαγωγή θεατρικών παραστάσεων είναι μια «επιχείρηση» που μπορεί να αποφέρει κέρδη σε βάθος χρόνου και να εξασφαλίσει χρήματα για τις παραγωγές, χρήματα για το θέατρο, τα όποια σήμερα δεν μπορούν να δοθούν ούτε από την πολιτεία, αλλά ούτε και από ιδιώτες παραγωγούς. Ίσως λοιπόν αξίζει μια προσπάθεια εκ μέρους όλων των καλλιτεχνών που τόσα υφίστανται, προκειμένου να βελτιωθούν σταδιακά οι συνθήκες παραγωγής και κατά συνέπεια, οι συνθήκες εργασίας τους.
Τετάρτη 3 Ιουνίου 2015
Α.Κ.
