Όλα έχουν γραφτεί για την «Ευτυχία». Και ήταν όλα καλά. Τι άλλο να προσθέσω; Και μόνο το ότι άργησα τόσο να δω τη Νένα Μεντή στο ρεσιτάλ της και να γνωρίσω μέσα απ’ αυτήν την γυναίκα-χείμαρο, τη μικρασσιάτισα στιχουργό των σημαντικότερων τραγουδιών της ζωής μου, τη δημιουργό του αετού, του σπασμένου μπαγλαμά και των απατηλών ονείρων, με κάνει να νιώθω ενοχές.
Το μόνο που μπορώ να προσθέσω, σαν μικροσκοπικό βοτσαλάκι στον πανύψηλο βωμό των ύμνων που έχει ήδη εισπράξει η ηθοποιός, είναι η εικόνα της φίλης μου τις Κατερίνας. Παιδί δυνατό, ζωηρό, «χαρά της ζωής» τη φωνάζω. Ευλογία για τους φίλους της, δύσκολα μοιράζεται τους μικρούς και μεγάλους της πόνους, σαν νά ΄χει τάξει ότι εκείνη ποτέ δεν θα λυγίσει, ότι είναι φτιαγμένη για να προσφέρει κουράγιο και να μην παίρνει ποτέ τίποτα. Την ξέρω 17 χρόνια την Κατερίνα. Την ξέρω 17 χρόνια να γελάει. Αλλά όταν όλο το θέατρο «Χώρα» σηκώθηκε σαν ένα σώμα για να χειροκροτήσει τη Νένα Μεντή και να φωνάξει «Μπράβο! Μπράβο!», την είδα για πρώτη φορά να κλαίει.
Δεν ξέρω αν την είδε η κυρία Νένα, καθώς υποκλινόταν γελαστή ακριβώς μπροστά της, και σίγουρα δεν ήταν η πρώτη θεατής που συγκινιόταν ανοιχτά από την ιστορία της Παπαγιαννοπούλου και από την ερμηνεία της. Αλλά εγώ τα δάκρυα της Κατερίνας δεν τα είχα ξαναδεί. «Είδα τη γιαγιά μου», μου είπε. «Ώρες ώρες δεν έβλεπα τη Μεντή, ούτε καν την Ευτυχία, έβλεπα τη γιαγιά μου, έτσι ήταν, έτσι χειρονομούσε, έτσι με φώναζε στη γειτονιά όταν χανόμουν, τόσο αστεία ήταν, τόσο τσαούσα». Μου είπε ότι δεν παρακολούθησε την παράσταση με το μυαλό, μόνο με το συναίσθημα. Και ότι θαύμασε την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, γιατί «ήταν μια γυναίκα αληθινά ελεύθερη. Είχε κόστος αυτό, αλλά έζησε τη ζωή της ακριβώς όπως την ήθελε».
Λίγο μετά πίναμε το ποτό μας στην Πλατεία Καρύτση. «Οι γυναίκες ζουν τις ιστορίες», μου είπε η Κατερίνα, λίγο πριν αλλάξουμε θέμα συζήτησης. «Όχι οι άντρες. Οι γυναίκες τις νιώθουν με όλο τους το είναι, αυτές τις φτιάχνουν κι αυτές τις αφηγούνται».
Ακόμα κι αν δεν είναι δικές τους οι ιστορίες, σκέφτηκα. Η Νένα Μεντή ένιωσε και αφηγήθηκε την ιστορία μιας άλλης, αλλά με τρόπο τόσο σπουδαίο που θα μείνει ανεξίτηλος. Πόσες ηθοποιοί, αλήθεια, έχουν την ευτυχία να δημιουργήσουν και να χαρούν έναν «ρόλο ζωής», που δεν θα ξεχαστεί ποτέ, όσα χρόνια κι αν περάσουν; Ελάχιστες.
Η κυρία Μεντή το κατάφερε. Και αυτή είναι η δική της ιστορία.
Μαρίνα Τσικλητήρα
