Αυτές τις μέρες γράφεται Ιστορία στη χώρα μας και φυσικά οι καλλιτέχνες δεν θα μπορούσαν -και δεν πρέπει- να μείνουν ανεπηρέαστοι. Το θέατρο είναι καταρχάς μια πολιτική πράξη και οι δημιουργοί οφείλουν να έχουν άποψη και να την εκφράζουν ανοιχτά και με σαφήνεια. Σε αυτές τις δύσκολες μέρες, τις ανήσυχες, όλοι πρέπει να γίνουμε πολίτες και οι καλλιτέχνες οφείλουν να δώσουν το παράδειγμα. Και ας διαφωνούμε, και ας συμφωνούμε, το σημαντικό είναι ότι επιτέλους αποκτήσαμε γνώμη για τα όσα συμβαίνουν γύρω μας…
Ας δούμε λοιπόν μερικές από τις δηλώσεις καλλιτεχνών που δημοσιευτήκαν στα social media ή σε δημόσιες εμφανίσεις τους. Κι επειδή δημοκρατία πρωτίστως σημαίνει ελευθερία λόγου και έκφρασης, εμείς θα σας παρουσιάσουμε απόψεις από κάθε πλευρά.
Ο ηθοποιός Περικλής Μουστάκης που ερμηνεύει έναν αντιπρόσωπο της πλουτοκρατίας στο έργο της Μ. Ευσταθιάδη «Textilen» που παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Β.Αρδίττη από το φεστιβάλ Αθηνών σε συνέντευξη του στο monopoli.gr δήλωσε: «Αισθάνομαι βέβαια ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ιστορικό λάθος τερατογενές και πως ένα όχι πρέπει να είναι ένα όχι καθολικό».
Στο πλαίσιο του όχι κινείται και η Τάνια Τσανακλίδου που ιδιαιτέρως οργισμένη ποστάρει: «Η αλητεία των "θεσμών" δεν έχει όριο! Δεν τη θέλω αυτή την Ευρώπη του κυνισμού και της απρέπειας».
Ο ηθοποιός Χάρης Σώζος επίσης σημειώνει: «Με τις όποιες ενστάσεις για τον χρόνο και τη διατύπωση του ερωτήματος, θα πάρω καθαρή θέση για το δημοψήφισμα της άλλης Κυριακής... Το ΝΑΙ θα σημάνει -εκούσια και με τη βούλα- την οριστική, αμετάκλητη και άνευ όρων απώλεια της εθνικής ανεξαρτησίας και της λαϊκής κυριαρχίας, την επίσημη μετατροπή της χώρας σε προτεκτοράτο των δανειστών και την καταδίκη των εργαζόμενων τάξεων στην αέναη λιτότητα και οικονομική εξαθλίωση... Το ΌΧΙ θα σημάνει τη βούληση της ελληνικής κοινωνίας -έστω και μέσα από δύσκολο δρόμο- για εθνική, κοινωνική και οικονομική χειραφέτηση και αποδέσμευση από τα ασφυχτικά δεσμά της υποτέλειας, της φτώχειας και της συνεχούς ταπείνωσης...
Υ.Γ.1. Ουρές στα ΑΤΜ και στα ...βενζινάδικα από μενουμεευρωπάδες!
Υ.Γ.2. Το ΚΚΕ υπέρ του λευκού!!! Μωραίνει κύριος...»
Η σεναριογράφος και ηθοποιός Σάρα Γανωτή δηλώνει με κείμενό της τη θέση της για το Όχι: «Από τότε που γεννήθηκα άκουγα πως οι Έλληνες αν και μια χούφτα λαός ξέρουν να αντιστέκονται, ξέρουν να παλεύουν, ξέρουν να αγωνίζονται. Κι ας μου παρερμήνευσαν στα σχολεία μας την ιστορία. Εγώ έμαθα μετά πως το ΟΧΙ του '40 το είπε ο λαός κι όχι ο Μεταξάς. Είμαστε μια χούφτα λαός. Από τότε που γεννήθηκα άκουγα για πείνα στην Κατοχή, για διχασμό στον εμφύλιο, για ξερονήσια, εξορίες και χούντα αλλά για αντίσταση του λαού . Από τότε που γεννήθηκα άκουγα για αίμα που χύθηκε στο Πολυτεχνείο γιατί κάποια παιδιά αντισταθήκανε και μαζί τους κι ο λαός. Μετά είδα σε φωτογραφία τον Καραμανλή να κατεβαίνει από τη σκάλα του αεροπλάνου και όλοι να ζούνε με την ελπίδα της ελεύθερης Ελλάδας. Είδα με τα μάτια μου στη μεταπολίτευση έναν λαό να προσπαθεί να διώξει την φτώχεια από πάνω του. Είδα να με ταΐζουν γάλα με τον φόβο της φτώχιας, να με ταΐζουν σιωπές με τον φόβο του μη, μην μπλέξεις, μην μιλήσεις, μην ανακατευτείς, μην φωνάξεις, μην αντιδράσεις, δεν ξέρεις τι γίνεται, δεν ξέρεις τι θα γίνει. Είδα να μου λένε να κοιτάζω μόνο τη δουλειά μου. Έμαθα τι σημαίνει ΕΟΚ και γιατί "πρέπει" να είμαστε εκεί. Και λίγο αργότερα είδα έναν ολόκληρο λαό να φωτίζεται στο πνεύμα της αλλαγής του Αντρέα. Κι εμένα να με ταΐζουν όνειρα, υποσχέσεις, μια θέση στο δημόσιο, αντιπαροχές, μεγαλύτερα σπίτια. Είδα να μπαίνουμε στην ΕΕ, είδα τον Σημίτη να παίζει τις τύχες μας στο χρηματιστήριο, είδα να μου λένε πως το χρήμα & η επιτυχία είναι το παν και πως όποιος δεν τα έχει όλα αυτά είναι ανίκανος, άχρηστος. Και μετά είδα την πείνα να γίνεται δίψα για να γίνω όλα αυτά, να αποκτήσω λεφτά, ευημερία, καλή διάθεση, να ακούσω μπράβο τα κατάφερες. Είδα λαμόγια βουτηγμένα στις ξαπλώστρες της Μυκόνου σε θέσεις κλειδιά, είδα ανθρώπους να ζηλεύουν την τύχη τους, είδα διαπλοκές. Είδα όνειρα Σαββατοκύριακου με πιστωτικές κάρτες και Τειρεσία να τις μαυρίζει, είδα καινούρια σπίτια, μεζονέτες, με δάνεια και είδα και πλειστηριασμούς, είδα στο Καστελόριζο τις βαρκούλες που αρμένιζαν πίσω από τον Γιωργάκη που έλεγε πως ό,τι έκανα μέχρι εκείνη την στιγμή ήταν λάθος. Ευημερία, κάρτες, δάνεια, αδιαφορία, παρτακισμός, όλα λάθος. Ό,τι μου μάθανε ήταν λάθος. Και είδα να μου ρίχνουν την ευθύνη. Είδα να μην ζητάνε μια συγγνώμη. Είδα τρόμο, είδα πάλι τον φόβο που με τάισαν. Έμαθα τι είναι μνημόνιο. Είδα την ΕΕ, τους "εταίρους" να μας γονατίζουν και την κυβέρνηση να τους εξυπηρετεί με πολύ καλό σέρβις μαζί με την τρομοκρατία των μίντια, τις απειλές και τους εκβιασμούς. Είδα τον Πρετεντέρη, την Τρέμη και τα άλλα παιδιά να αναψοκοκκινίζουν για να με πείσουν πως το μνημόνιο είναι για το καλό μου. Είδα μεγάλες συγκεντρώσεις, είδα αγανάκτηση, ξύλο, κρατική καταστολή, είδα φασίστες να δέρνουν, να σκοτώνουν, μια χώρα να βουλιάζει στο κενό και η κυβέρνηση να παίζει το παιχνίδι της ΕΕ ταΐζοντας μου και πάλι σιωπή. Σωπάστε, θα σας σώσω, μονάχα σωπάστε. Κι ας έβλεπα ανεργία και ουρές στον ΟΑΕΔ κι ας έβλεπα φίλους να φεύγουν έξω, εγκαταλείποντας κάθε ελπίδα κι ας έβλεπα πείνα και συσσίτια κι ας έβλεπα βλέμματα σκοτεινιασμένα, απόγνωση, κλείσιμο μικρών επιχειρήσεων, συνταξιούχους να ζητάνε στον δρόμο ένα ευρώ, φίλους να χάνονται στην κατάθλιψη, ζάναξ να πουλιούνται στη μαύρη αγορά, γνωστούς να μας αφήνουν, να αυτοκτονούν. Κι ας έβλεπα μια χώρα ενοικιάζεται και πωλείται. Την αξιοπρέπεια να λυγίζει. Τα κεφάλια να σκύβουν, την ελπίδα να στρίβει. Και ο σωτήρας με καινούριο μνημόνιο να μου τάζει, να μου τάζει, να μου τάζει "ανάπτυξη", "καλύτερη ζωή". Είδα αυτή η χούφτα λαός να του γυρνάει την πλάτη. Να βγάζει φωνή, δειλά δειλά στην αρχή, πιο θαρραλέα αργότερα. Και μετά είδα χαμόγελα και ελπίδα. Πρώτη φορά αριστερά; Για μένα Αριστερά. Αλλά όπως και να το πεις, είδα κάποιους να αγωνίζονται για μένα, να ξενυχτάνε στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης για μένα. Είδα να μην πετυχαίνει η διαπραγμάτευση, είδα αδιέξοδο, είδα το πραγματικό πρόσωπο των "εταίρων" μας, της "ισότιμης Ευρώπης", είδα συμφωνία με μέτρα αδίστακτα. Που λυγίζουν και πλατάνια, όχι ανθρώπους. Είδα αυτούς που αγωνίζονται για μένα για πρώτη φορά να βάζουν πλάτη, να αντιστέκονται, να μου ζητάνε να αντισταθώ κι εγώ μαζί με αυτούς για το καλό όλων μας για την εθνική μας κυριαρχία. Είδα ότι η ιστορία δεν είναι το βιβλίο που διαβάζαμε στα σχολεία, αλλά αυτό που ζούμε τώρα. Η ιστορία που γράφεται αυτές τις μέρες και είμαστε και μείς κομμάτι της. Είδα ανθρώπους να φοβούνται και να τρέχουν στα ΑΤΜ και στα σούπερ μάρκετ, δικοί μας άνθρωποι, δικοί μας φόβοι. Είδα το ΟΧΙ και το ΝΑΙ να διχάζεται στα στόματα όλων. Είδα να φοβόμαστε μπροστά στην έννοια της δημοκρατίας που για πρώτη φορά καταλαβαίνουμε τι σημαίνει. Η δύναμη του λαού. Αυτό είμαστε εμείς. Αυτό είναι το δημοψήφισμα. Και για πρώτη φορά θα αποφασίσουμε εμείς. Ήρθε η ώρα της ενηλικίωσης. Δεν θα πάρει πια κανείς την ευθύνη για μας και τη ζωή μας. Αλλά μόνο εμείς. Μετά δεν θα έχουμε να κατηγορούμε κανέναν για το ποιος έσπασε το πιάτο. Εμείς το κάναμε! Είδα και πάλι τα παιδιά των μίντια να αναψοκοκκινίζουν, να στηρίζουν το ΝΑΙ με πάθος και θα το στηρίζουν όλες αυτές τις μέρες με λύσσα. Αλλά αυτοί δεν ταΐστηκαν με τον ίδιο φόβο που ταΐστηκα εγώ. Και που τον νίκησα. Αυτοί έχουν συμφέροντα που εγώ μήτε τα φαντάζομαι και δεν θέλουν να τα χάσουν. Αυτοί που λένε ΝΑΙ στην πρόταση της ΕΕ, λένε ναι στην ταπείνωση, ναι στο καινούριο μνημόνιο, ναι στην εξαθλίωση, ναι στην υποταγή. Ξεπουλάνε και προδίδουν μια χώρα. Εγώ δεν έχω θέση ανάμεσα τους. Θα πω ΟΧΙ σ’ όλα αυτά, ΟΧΙ σε μια συμφωνία που διογκώνει τις κοινωνικές ανισότητες, ΟΧΙ στην οικονομική ασφυξία, όχι στον στραγγαλισμό και στην εξαθλίωση του λαού μας, όχι στην ταπείνωση. Και θα το πω με μεγάλη χαρά και περηφάνια, ένα συναίσθημα που χρόνια είχα να το νιώσω. Ήρθε η ώρα να γράψουμε τη δική μας ιστορία γα μας, τα παιδιά μας και τις γενιές που έρχονται. Ας πάρουμε την ευθύνη στα χέρια μας για την εθνική μας κυριαρχία. Μια χούφτα λαός!»
Από την αντίπερα όχθη, ο Γιώργος Κοτανίδης ποστάρει στη σελίδα του: «Ώστε έτσι λοιπόν, το κόμμα πάνω από τη χώρα. Η όποια ιδεολογία, πάνω από την πατρίδα! Φτάσατε σε αδιέξοδο με δική σας ευθύνη και τώρα: "γαία πυρί μιχθήτω" για να τη φορτώσετε στους άλλους. Θέλετε να εκμεταλλευτείτε την παροδική συναισθηματική φόρτιση του κόσμου, που αυτή τη στιγμή μπορεί να ψηφίσει καθοδηγούμενος από σας, όχι, και να το χρησιμοποιήσετε ως διαχρονικό, όχι, στο ευρώ και την Ευρώπη. Υφαρπαγή ψήφου λέγεται αυτό, ή μάλλον απόπειρα υφαρπαγής ψήφου γιατί δεν θα τα καταφέρετε. Κρίμα που δεν έχετε το θάρρος να βγείτε στα ίσα και να πείτε ότι υπερτιμήσατε τις δυνάμεις σας και δεν μπορέσατε να δικαιώσετε τα ψέματα που λέγατε τόσα χρόνια. Και να παραιτηθείτε κάνοντας εκλογές. Αυτό θα σήμαινε εμπιστοσύνη και πίστη στο λαό και όχι αυτή η ύπουλη προσπάθεια να κλέψετε την ψήφο του για σχέδια αλλότρια! Κάναμε υπομονή, φάγαμε στη μάπα Καμμένους, Ζωές και Ραχήλ, περιμένοντας λίγη σύνεση αλλά συνεχίζετε το δρόμο προς την καταστροφή. Τώρα πια θα μας βρείτε αντίθετους».
Και ο Κωσταντίνος Μαρκουλάκης κινείται στο ίδιο μήκος κύματος και δηλώνει τη θέση του γράφοντας: «Η γνώμη μου για το δημοψήφισμα. Αισθάνομαι ότι όφειλα να τοποθετηθώ δημόσια. * Ο τίτλος είναι από το ποίημα του Ανδρέα Εμπειρίκου “Πυρσός λαμπρός του υπερτάτου φαροδείκτου”. Αναφέρεται στο δέος και την αναταραχή που δημιούργησε σε μια παρέα η ανατολή του ήλιου. Σε μας εδώ, νομίζω, τα πράγματα είναι κάπως πιο ξεκάθαρα. Και λέω ΝΑΙ».
Ο συγγραφέας Χρήστος Α. Χωμενίδης τις τελευταίες μέρες υπερασπίζετα την άποψη του Ναι με πλήθος αναρτήσεων. Μια εκ των οποίων αναφέρει: «Όσων οι παππούδες ήρθαν ξεριζωμένοι πρόσφυγες από τη Μικρασία και ξανάχτισαν τη ζωή τους από το μηδέν. Όσων οι γονείς είναι παιδιά της Κατοχής που αγωνίστηκαν με νύχια και με δόντια να προκόψουν, να μάς μάθουν γράμματα, να μάς ανοίξουν προοπτικές. Όσοι δεν θέλουν τα παιδιά τους να μεγαλώσουν σε μια μίζερη, απομονωμένη χώρα, που θα κυβερνάται από την νομενκλατούρα και τη μαφία.Όσοι κερδίζουν μόνοι τους τη ζωή τους. Ψηφίζουν ΝΑΙ στην Ευρώπη. ΝΑΙ στην Ελλάδα των ανοιχτών οριζόντων. ΝΑΙ στην εργασία και στην προκοπή».
Στη μέση και σαφώς προβληματισμένη, όπως κι ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού εμφανίζεται η Όλια Λαζαρίδου με ανάρτησή της: «Δεν ξέρω αν έχω δώσει λανθασμένη εντύπωση μ’ αυτά που γράφω εδώ, αλλά δεν είμαι καθόλου βέβαιη για το ναι και το όχι. Βασανίζομαι καθημερινά, προσπαθώ να κατανοήσω, φοβάμαι τους απόλυτα σίγουρους, τους υποψιάζομαι είτε για φανατισμό είτε για συμφέρον και κυρίως θέλω να βγει κάποιος από τους αρμόδιους, απλά και καθαρά να μου εξηγήσει -αν βγει όχι ,τι ακριβώς έχουν σκοπό να κάνουν. Και βέβαια ζω με τον τρόμο μην τα φέρει η τύχη και ξαναδώ μπροστά μου τις γνωστές φάτσες των προ Τσίπρα πολιτικών. Χοντρικά αυτά».
Δευτέρα 29 Ιουνίου 2015