Η αλήθεια είναι
πως από τότε που ιδρύθηκε το Εθνικό Θέατρο το 1901 αλλά κυρίως από την επαναλειτουργία του το 1931 ενώ γνώρισε μεγάλες δόξες και κάποια στιγμή και παγκόσμια φήμη, η πορεία και οι θέσεις των διευθυντών του ήταν πάντα επισφαλείς. Στην ουσία μόνο ο πρώτος ο Φώτος Πολίτης, το 1931 και ο Νίκος Κούρκουλος «εγκατέλειψαν τις θέσεις τους… φεύγοντας απ τη ζωή… Όλοι οι άλλοι πήγαιναν κι έρχονταν ανάλογα την πολιτική παράταξη που κυβερνούσε- και μιλάμε βέβαια για θηριώδη ονόματα όπως του Ροντήρη, του Θεοτοκά, του Χουρμούζιου ή του Μινωτή. Κάθε φορά που ερχόταν η έφευγε ένας απ αυτούς γινόταν στον τύπο θέμα όχι καλλιτεχνικής αμφισβήτησης των συγκεκριμένων αλλά περί πολιτικής πράξης. Στην Ελλάδα του 2013 διαπιστώσαμε πόσο σημαντικό πράγμα είναι οι καλές δημόσιες σχέσεις για έναν διευθυντή Εθνικού Θεάτρου. Η προσωπική μονομανία πολλών ανθρώπων του Τύπου και θεατρικών συντακτών γύρω από το πρόσωπο του κ. Χουβαρδά το μόνο που μπορεί να προκαλεί είναι απορία…άντε και λίγο θαυμασμό για το πως έχει καταφέρει ο κ. Χουβαρδάς να διατηρεί τον «προσωπικό του στρατό»….Τελικά η κυβέρνηση ίσως θα ‘πρεπε να τοποθετήσει τον κ. Χουβαρδά είτε ως υπεύθυνο δημοσίων σχέσεων της Ελλάδας στο εξωτερικό είτε απέναντι σε κάποιον από όλους αυτούς που μας ταλαιπωρούν οικονομικά τα τελευταία χρόνια. Μπορεί τελικά εκείνος να τους έπειθε να αλλάξουν γνώμη για μας με την προφανώς τεράστια δυνατότητα πειθούς που διαθέτει. Αστειεύομαι βέβαια αλλά πως αλλιώς να κρίνω κιόλας πέρα από τα δημοσιεύματα που είχα διαβάσει γι αυτόν, το γεγονός πως ακόμα και «τελετές αποχαιρετισμού και συμπαράστασης διοργανώθηκαν από τι έμαθα και κονκάρδες συμπαράστασης καρφιτσώθηκαν σε πέτα ακόμα και ένας εξαίρετος ηθοποιός έμαθα πως έβαλε πένθος στο μανίκι του απ τη θλίψη του…
Στο τέλος έφυγε ο κ. Χουβαρδάς και πήρε τη θέση του ο κ. Χατζάκης. Η πλειοψηφία τον περίμενε στη γωνία και θα τον περιμένει για αρκετό καιρό ακόμα φαντάζομαι. ο κ. Χατζάκης δεν «έβγαλε» τη γλώσσα» στο ως τώρα «σύστημα» του κ. Χουβαρδά, το αντίθετο μάλιστα. Ανακοίνωσε λοιπόν ένα ρεπερτόριο με ελληνικά και ξένα έργα που κι εγώ ακόμα μπορώ να πω ότι δε συμφωνώ απολύτως με κάποια από αυτά αλλά εδώ που τα λέμε αλίμονο αν ένας διευθυντής Εθνικού Θεάτρου κανονίζει το ρεπερτόριο ανάλογα με τις επιθυμίες του ενός η του άλλου δημοσιογράφου. Πάντως ρεπερτόριο Εθνικού Θεάτρου είναι αυτό που προανήγγειλε για του χρόνου ο κ. Χατζάκης. Και οι συντελεστές που ανήγγειλε δείχνουν αν μη τι άλλο μια ακομπλεξάριστη θέση απέναντι στο ελληνικό θέατρο. Ακόμα και τη χρυσή εποχή του Εθνικού όταν το εν λόγω ίδρυμα διέθετε στο μισθολόγιό του σπουδαίους ηθοποιούς κάθε διαβάθμισης απευθυνόταν και στους καλλιτέχνες του ελεύθερου θεάτρου όπως πχ. κατά καιρούς στον Χορν, τη Λαμπέτη ή τον Κούρκουλο -για να μη μιλήσουμε για την Κυβέλη, την Κοτοπούλη και τον Μυράτ. Τώρα που το Εθνικό δε διαθέτει στις τάξεις του την Κατίνα Παξινού, τη Βάσω Μανωλίδου την Μαίρη Αρώνη, τον Χριστόφορο Νέζερ ,τον Θάνο Κωτσόπουλο, τον Παντελή Ζερβό, την Ελένη Ζαφειρίου, την Κάκια Παναγιώτου, τον Θόδωρο Μορίδη κλπ. είναι το λιγότερο αστείο να μιλάμε για το αν είναι λογικό αυτό που γινόταν τα τελευταία χρόνια στο Εθνικό, μια παρέα καλών μεν ηθοποιών-καμιά αμφιβολία- να έχει το δικαίωμα μόνο να ερμηνεύει πάνω στη σκηνή της Αγ. Κωνσταντίνου.
Ο κ. Χουβαρδάς δημιούργησε στο παρελθόν ένα υπερεπιτυχημένο μοντέλο σύγχρονου θεατρικού δείγματος που λεγόταν θέατρο Αμόρε. Στο Εθνικό δεν έκανε παρά αυτό που ήξερε δηλαδή να φτιάξει ένα υπερμέγεθες Αμόρε και όσον αφορά το ρεπερτόριο ειδικά στις αρχές και όσον αφορά τον τρόπο θεατρικής έκφρασης από την αρχή ως το τέλος. Αλλά το Εθνικό Θέατρο δεν είναι ούτε το θέατρο Αμόρε ούτε το Δελφινάριο - χωρίς να υποτιμώ κανένα από τα δύο. Το Εθνικό Θέατρο οφείλει να ισορροπεί ανάμεσα στη ψυχαγωγία και στη επιμόρφωση και να αναδεικνύει τα κλασικά έργα όπως και το ελληνικό έργο-γι αυτό το τελευταίο άλλωστε άνοιξε πάλι το Εθνικό το ‘31-οφείλει να έχει μια γραμμή ερμηνείας, μια θέση πάνω στο αρχαίο δράμα και την παρουσίασή του, οφείλει πάνω από όλα να έχει μια παράδοση και μια σοβαρότητα, όχι σοβαροφάνεια…σοβαρότητα. Η δουλειά του Εθνικού Θεάτρου είναι να «μελετά» και να αναδεικνύει τα θεατρικά κείμενα κι όχι να δίνει την ευκαιρία σε κάθε φέρελπι σκηνοθέτη να τα διαχειρίζεται κατά το δοκούν πολύ συχνά με εξευτελιστικό για αυτά τρόπο. Κάποια στιγμή θα μιλήσουμε ξεχωριστά και γι αυτό το θέμα. Σίγουρα η δουλειά ενός Εθνικού Θεάτρου δεν είναι να κυνηγά απεγνωσμένα το μοντέρνο η μοντερνοφανές για να παραστήσει το «ψαγμένο». Οφείλει να παρουσιάζει το σημερινό με ένα μέτρο λογικής όταν είναι πραγματικά σημερινό με το σωστό τρόπο που οφείλει να έχει και να ξέρει ένα Εθνικό Θέατρο. η ανάδειξη του μοντέρνου η μάλλον η έντονη αναζήτηση και προβολή του είναι δουλειά των θεατρικών ομάδων και των πειραματικών σκηνών. Πειραματική σκηνή οφείλει να έχει ένα Εθνικό Θέατρο αλλά όχι και να γίνει ολόκληρο μια πειραματική σκηνή!!!
Διάβαζα -εξ’ ου και γράφω αυτό το κομμάτι- σε ένα free press ένα άρθρο για το τι παρουσίασε ο κ. Χατζάκης όπου ο συντάκτης σχολιάζει πως το ρεπερτόριο δεν περιέχει παρά μόνο ένα σύγχρονο έργο χωρίς να δώσει ιδιαίτερη σημασία στα «παλιά» όπως προφανώς θεωρεί πως είναι τα κλασικά έργα που ανέφερε ο κ. Χατζάκης. Μια ολόκληρη μυθολογία σχετικά με αυτό είχε προηγηθεί στα κείμενα αρκετών συναδέλφων που είναι προφανές πως τον Μολιέρο ή τον Πιραντέλο τους θεωρούν κατώτερους των σημερινών θεατρικών συγγραφέων-σκέψου πως δεν υπήρξε τέτοιο θέμα ούτε τα χρόνια του ‘60 όπου το μοντέρνο θέατρο έβραζε διεθνώς με συγγραφείς θηρία σαν τον Ιονέσκο, τον Μπέκετ ή τον Άλμπι…
Ο κ. Χατζάκης στη θητεία του ως διευθυντής Εθνικού θεάτρου μπορεί να αποδειχθεί σπουδαίος μπορεί να αποδειχθεί και χάλια. Και επειδή ο κ. Χατζάκης δεν διαδέχθηκε ακριβώς τον Ροντήρη ας δούμε πρώτα τα αποτελέσματα και κρίνουμε. Αρκεί να τα δούμε ακομπλεξάριστα και με καθαρή ματιά και πάνω από όλα να ξέρουμε όχι τι ζητάμε εμείς σαν θεατές αλλά το τι πρέπει να ζητάμε από ένα Εθνικό Θέατρο…
