ΠΕΤΡΟΣ, Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Τελευταίο σχόλιο της BrainCo #3

Ο Φον στην εποχή της Φράου.

«Προσοχή! Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών ύστερα από λίγο δεν θα είναι ελληνικός. Θα είναι γερμανικός και θα μεταδίδει ψέματα. Έλληνες, μη τον ακούτε. Ο πόλεμος συνεχίζεται και θα συνεχισθεί μέχρι της τελικής μας νίκης». Έτσι έκλεινε το πρωί της 27ης Απριλίου 1941 η εκφώνηση του Κωνσταντίνου Σταυρόπουλου από το στούντιο του Ζαππείου, κι έτσι άρχιζε ο "Φον Δημητράκης" τον Οκτώβριο του 2013, εδώ, «στην ελεύθερη ακόμη Αθήνα». Με την αφήγηση μιας άλλης εποχής, που στις εξετάσεις των μαθημάτων της κοπήκαμε και χρειαζόμαστε αρκετές επαναλήψεις, πέρασε η σεζόν για τον Πέτρο Φιλιππίδη στο θέατρο Μουσούρη.

Ένα πολιτικό έργο γραμμένο το 1946 που δεν έρχεται πια να ανυψώσει το ηθικό (όπως συνέβαινε κατά την περίοδο της Κατοχής), αλλά να ωθήσει σε προβληματισμό για τη φάση που μόλις πέρασε, απολογισμό των συνεπειών, ξεσκαρτάρισμα ιδεών και ανθρώπων. Έργο-συμβουλή για παρόμοιες μελλοντικές περιστάσεις.

H παράσταση του "Φον Δημητράκη" είχε το άρωμα παλιάς καλής ελληνικής ταινίας που φτιάχτηκε από ηθοποιούς λιωμένους στα καμίνια γεμάτων θεάτρων από λογής λογής κοινό, αριστοκρατικό ή πάμφτωχο. Μια στόφα παρέας, έργου και σκηνοθεσίας που καταφέρνει να επικοινωνεί με όλες τις τάξεις, με τη δυστυχή συγκυρία μιας κάποιας επικαιρότητας. Σκιαδαρέσης, Μαυρόπουλος, Κατσανδρή, Ξυλά, Παπαγεωργίου, Χουρδάκης, Ψάλτου, Κλούβα, Ισιδώρου, Σπατιώτη έφτιαξαν ένα δεμένο σύνολο, ο καθένας απ' τους πιο έμπειρους με τη σπουδαία του βαλίτσα κι ο καθένας απ' τους νεότερους με τη σπιρτόζικη ορμή του. Το φάντασμα του Ζαρλά του Μαυρόπουλου σε περιτριγυρίζει μέρες μετά, σαν κάθαρμα από εφιάλτη , ενώ η πίστη του αντιστασιακού Λεωνίδα του Σκιαδαρέση σε συντροφεύει στις πιο ελπιδοφόρες σκέψεις.

Με φροντισμένη επιμέλεια, καθώς κύλησαν οι πρώτες παραστάσεις, ο "Δημητράκης" βρήκε τη θέση του στο σώμα του Φιλιππίδη. Φωνή, ανάσες, δάχτυλα, ώμοι, κοιλιά μεταλλαγμένα, αλλουνού πια. Ο κωμικοτραγικός λιγούρης για τον υπουργικό -σε μια κυβέρνηση Γερμανών- θώκο, Δημητράκης, αθεράπευτος απ' το μικρόβιο της πολιτικής, εξευτελισμένος πολιτικάντης απ' τα Μέσα και τον κόσμο ακόμη ψάχνεται, τρώγεται να φανεί, να εξουσιάσει. "Τώρα που χαμήλωσαν τα πάντα, κάνεις ένα τσου και τα καβαλάς", λέει. Αυτός είναι ο θολωμένος Δημητράκης: με φωνή χαμηλή, δειλή, μασάει τα λόγια του και την επόμενη στιγμή, φωνάζει, επιτίθεται, φιλοδοξεί, εξοργίζεται. Δε μπλοφάρει, είναι στ' αλήθεια βλάκας. Κι ο Φιλιππίδης στήνει στις πλάτες του τον καλύτερο ρόλο της καριέρας του.

Μια "κωμωδία" (που δεν είναι ακριβώς κωμωδία, γιατί ενδέχεται να σε κάνει να δακρύσεις) και με πρωταγωνιστή έναν καταγεγραμμένο στις συνειδήσεις του ελληνικού κοινού "μεγάλο κωμικό ηθοποιό της εποχής μας" (που δεν είναι μόνο κωμικός, γιατί κι αυτός μπορεί να σε κάνει να δακρύσεις), η παράσταση έγινε "δούρειος ίππος". Η συναρμογή στάθηκε αφορμή να επισκεφτούν άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών, τάξεων και γούστων ένα έργο-αποστολή σωτηρίας συνειδήσεων για τις μέρες που ζούμε σήμερα. Μια επιλογή-αποστολή του σκηνοθέτη της. Μια πικρή κωμωδία για μια πικραμένη χώρα.

Φον Δημητράκης. Υπόκλιση