ΕΤΣΙ ΠΛΑΘΕΤΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ
[ So bildet sich der Mensch ]
Λέει ναι, και λέει όχι .
Δέρνει, και τόνε δέρνουν.
Πάει μ' αυτούς, πάει μ' εκείνους.
Ετσι πλάθεται ο άνθρωπος αλλάζοντας
κι έτσι γεννιέται μέσα μας η εικόνα του.
Μας μοιάζει, και δε μας μοιάζει ωστόσο.
ΓΙΑ ΤΗ ΜΙΜΗΣΗ
[ Uber die Nachahmung ]
Καλλιτέχνες, εσείς που με χαρά σας και με πίκρα
παραδίνεστε στην κρίση του θεατή, αποφασίστε τώρα
να παραδώσετε από δω και μπρος στην κρίση του
και τον κόσμο που παρασταίνετε.
Οποιος μιμείται μόνο, χωρίς νά 'χει τίποτα να πει
δικό του πάνω σε κείνο που μιμείται, μοιάζει
με τον κακόμοιρο το χιμπατζή
που μαιμουδίζει τον αφέντη του καθώς καπνίζει,
μα δεν καπνίζει ο ίδιος. Γιατί ποτέ
η μίμηση η αστόχαστη δεν μπορεί νά 'ναι
μίμηση αληθινή !
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ
[ Uber das Urteilen ]
Καλλιτέχνες, εσείς που με χαρά σας και με πίκρα
παραδίνεστε στην κρίση του θεατή, αποφασίστε τώρα
να παραδώσετε απο δω και μπρος στην κρίση του
και τον κόσμο που παρασταίνετε.
Παραστήστε αυτό που υ π ά ρ χ ε ι , αλλά
παρασταίνοντάς το, δείξτε
κι αυτό που δ ε ν υπάρχει, μα θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε να υπάρξει
και θα ήτανε ω φ έ λ ι μ ο. Μεσ ' απ' την απεικόνισή σας
πρέπει να μάθει ο θεατής να δ ρ α πάνω σ' αυτό που εικονίζετε.
Και τούτη η διαδοχή ας είναι ε υ χ ά ρ ι σ τ η . Η μάθηση πρέπει
να προσφέρεται
σ α ν τ έ χ ν η, και πρέπει εσείς σ α ν τ έ χ ν η
να διδάξετε π ώ ς δρα κανείς πάνω σε πράγματα κι ανθρώπους.
Κ ι η άσκηση της τέχνης είναι πηγή χαράς.
Το δίχως άλλο, ζείτε σε σκοτεινούς καιρούς. Βλέπετε τον άνθρωπο
να τον έχουν παίγνιο δαιμονικές δυνάμεις.
Οι ηλίθιοι μονάχα ζουν ανέμελοι. Και πάνε του χαμού
όσοι ' ναι ευκολόπιστοι. Τι ήτανε οι κατακλυσμοί
της σκοτεινής προιστορίας μπροστά στις συμφορές
που σήμερα χτυπάν τις πολιτείες μας ; Kαι τι ήταν οι κακές
σοδειές
μπρος στην ανέχεια που μας δέρνει ανάμεσα σε τόσην αφθονία ;
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ
[ Uber die kritische Haltung ]
Την κριτική στάση
πολλοί τη λογαριάζουν άγονη
Και τούτο επειδή το κράτος
μένει κουφό και άλαλο στην κριτική τους.
Ομως η στάση τούτη είναι άγονη
μόνο και μόνο επειδή ' ναι α δ ύ ν α μ η. Η οπλισμένη κριτική
μπορεί και κράτη να ξεμελιώσει.
Το μέρωμα ενός ποταμού,
το μπόλιασμα ενός δέντρου,
η μόρφωση ενός ανθρώπου,
η αλλαγή ενός κράτους
- αυτά είναι δείγματα γόνιμης κριτικής.
Κι είναι, όλα αυτά
και τέχνης δείγματα .
O ΦΩΤΙΣΜΟΣ
[ Die Beleuchtung ]
Περισσότερο φως, ηλεκτρολόγε, στη σκηνή ! Πώς θες ,
δραματουργοί κι ηθοποιοί, να δείξουμε τ' αντικαθρεφτίσματα
του κόσμου, μέσα στο μισοσκόταδο; Τούτο το σύθαμπο
καλεί σε ύπνο. Ενώ εμείς θέλουμε ξύπνιους
θεατές - κι ακόμα πιο πολύ: ξύπνιους ! Καν' τους
να ονειρευτούν στο πλέριο φως !...
( 1950 )
ΘΕΑΤΡΟ
[ Theater ]
Μέσα στο φως, φτάνουν εκείνοι
που μπορείς να τους συγκινήσεις
να τους διασκεδάσεις
να τους αλλάξεις.
( 1954 )
Μπ. Μπρεχτ
Μετάφραση : Μάριος Πλωρίτης
