Μάλλον τελευταία θα έχετε ακούσει συχνά τον όρο in-yer-face theatre, καθώς οι συγγραφείς αυτής της ιδιαίτερης ομάδας που ξεκίνησε από την Βρετανία, έχουν κατακτήσει τους Έλληνες δημιουργούς, αλλά και το κοινό. Τι είναι όμως αυτό το ιδιότυπο καλλιτεχνικό ρεύμα κι όχι κίνημα, μιας και δεν πρόκειται για μια συντονισμένη προσπάθεια, αλλά για συγγραφείς που λόγω της περιρρέουσας κοινωνικής και πολιτικής ατμόσφαιρας έχουν κοινά σημεία και χαρακτηριστικά;
Ο όρος in-yer-facetheatreδόθηκε από το δημοσιογράφο AlexSierzτις αρχές του δεκαετία του ΄90 για να περιγράψει μια νέα γενιά συγγραφέων που εμφανίστηκαν στη βρετανική σκηνή, μεταξύ των οποίων η Σάρα Κέην, ο Μάρτι Μακ Ντόνα, ο Μαξ Ρέιβενχιλ, ο Άντονι Νίλσον, ο Πάτρικ Μάρμπερ , ο Φίλιπ Ρίντλει και άλλοι. Στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν τίτλο-ομπρέλα κάτω από την οποία ενέταξε ο Sierzσυγγραφείς που έχουν κοινά χαρακτηριστικά κυρίως ως προς το περιεχόμενο και τον τρόπο έκφρασής τους. Έργα σκληρά, προκλητικά που θέλουν να σοκάρουν τους θεατές, που τους αντιμετωπίζουν «κατάμουτρα» ( αυτό ακριβώς σημαίνει in-yer-face), χωρίς προκαταλήψεις, χρησιμοποιώντας μια γλώσσα "βρώμικη" αλλά παράδοξα ποιητική.
Οι συγγραφείς του in-yer-facetheatreδεν αναπαριστούν ρεαλιστικά τα γεγονότα, συνθέτουν εικόνες του ασυνειδήτου. Τα πρόσωπα στα έργα τους είναι ακραία, φτάνουν πέρα από τα όρια, εκφράζουν όσα δεν μπορούμε να εκφράσουμε στη στείρα μας καθημερινότητα: βαθιές επιθυμίες, ψυχώσεις, φοβίες, σκοτεινές διαδρομές, αλλά πάντα μέσα την προσπάθειά τους να βγουν στο φως.
Η θεματολογία αυτών των έργων περιστρέφεται γύρω από τη βία (κανιβαλισμοί, δολοφονίες, ακρωτηριασμοί κτλ)- η βία όμως, είτε πραγματική είτε λεκτική είτε ψυχολογική, δεν έλειπε ποτέ από το θέατρο. Αυτά τα έργα είναι «"παιδιά" μιας ανελέητης εποχής κι επειδή η Τέχνη πάντα λειτουργεί ως αντικατοπτρισμός της κοινωνίας δεν είναι καθόλου παράξενο το γεγονός ότι αυτό το «ρεύμα» έχει τόσους οπαδούς.
Όταν στην αρχή πρωτοπαίζονταν έργα in-yer-face, σημειώθηκαν πολλαπλές αντιδράσεις από το κοινό: πολλοί δεν μπορούσαν να αντέξουν τη σκληρότητα και αποχωρούσαν, πολλοί εξεγέρθηκαν, πολλοί έλεγαν ότι ήταν η πιο φρικτή εμπειρία της ζωής τους. Μάλλον τότε όλο αυτοί οι συγγραφείς πρέπει να κρυφοχαμογελούσαν ικανοποιημένοι, γιατί κατάφεραν να ταράξουν το αστικό κοινό και να του δείξουν τα πράγματα όπως πραγματικά είναι κι όχι όπως φαίνονται.
Σήμερα, είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό ότι ακόμα και σε πολύ εμπορικά θέατρα, όπου οι θεατές κυρίως αντιμετώπιζαν το θέατρο ως μέσο διασκέδασης, παρουσιάζονται αυτά τα έργα, σημειώνοντας τεράστια όχι μόνο καλλιτεχνική, αλλά και εμπορική επιτυχία. Αυτό πιθανόν να σημαίνει την ανάγκη του κοινού, ακόμα και του αστικού κοινού, να ξεφύγει από τις παραδεδομένες αντιλήψεις και αισθητικές. Το κοινό θέλει να ταρακουνηθεί και το in-yer-face- theatre μπορεί να το κάνει!
A.K
