Μιλώντας με τον Θοδωρή Αμπαζή, τον καλλιτεχνικό διευθυντή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Πάτρας , πραγματικά δεν ξέρεις πού να βάλεις τελεία, γιατί πέρα από το γεγονός ότι ο ίδιος είναι χειμαρρώδης, το έργο του είναι πολυποίκιλο και σημαντικό για την περιφέρεια. Κι ενώ τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ κυριολεκτικά στενάζουν από την σχεδόν ανύπαρκτη επιχορήγηση, άνθρωποι σαν τον Αμπάζη επιμένουν με πείσμα και στηρίζουν το θέατρο εκτός Αθηνών.
Κύριε Αμπαζή, έχετε αναλάβει το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Πάτρας. Ποιοι θα λέγατε ότι είναι οι βασικοί άξονες λειτουργίας του;
Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ λειτουργεί βάσει ενός «στρατηγικού σχεδιασμού» που έχει κάνει με το θέατρο στην περιφέρεια, απουσία του Υπουργείου Πολιτισμού, καθώς η επιχορήγηση έχει φτάσει σε επίπεδα μιας ομάδας, ήτοι 40.000 ευρώ που είναι τίποτα για έναν τόσο μεγάλο οργανισμό.
Στόχος μας είναι η επέμβαση στην τοπική κοινωνία, η εκπαίδευση και το καλλιτεχνικό έργο. Λειτουργεί από πέρσι στην Πάτρα Ανώτερη δραματική σχολή, τα εργαστήρια για παιδιά, στούντιο όπερας που παρέχει μεταπτυχιακές γνώσεις σε λυρικούς τραγουδιστές.
Κάνουμε και δικές μας παραγωγές λυρικού θεάτρου, καθώς ο Απόλλων είναι ένα μπαρόκ θέατρο που δημιουργήθηκε για όπερα και μπαλέτο. Έτσι ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε το δικό μας στούντιο- έχουμε ήδη 25 μέλη που είναι ένας πολύ καλός αριθμός- για να μπορούμε να κάνουμε τις δικές μας παραστάσεις. Πολλοί μαθητές μας είναι στο εξωτερικό και έχουν πάρει βάσεις για τη σκηνική παρουσία ενός λυρικού τραγουδιστή- κάτι σπάνιο στην Ελλάδα. Επίσης έχουμε ένα σχολείο θεάτρου για ενήλικες με καθηγητές από τη δραματική σχολή, ένα εργαστήρι ενηλίκων δηλαδή που θέλουν να μάθουν για το θέατρο.
Κάνουμε μαθήματα σε μετανάστες, συνεργαζόμαστε με κέντρα ψυχικής υγιεινής, προσφέρουμε δωρεάν μαθήματα εισαγωγής στην τέχνη του θεάτρου με σκοπό να δημιουργήσουμε καλύτερους θεατές. Μιλάμε για 4-5 μαθήματα που γίνονται τη μέρα. Και δράσεις παράλληλα για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Θα μπορούσα να μιλάω ατέλειωτες ώρες για τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα.
Επενδύετε πολύ στην εκπαίδευση…
Υπάρχουν δυο τρόποι για να δημιουργήσει κανείς μια θεατρική κουλτούρα. Μέχρι τώρα φέρναμε διάσημους ηθοποιούς για να έρθει ο κόσμος στο θέατρο, εμείς προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα κοινό εκπαιδευμένο για μπορεί να παρακολουθεί τις παραστάσεις μας.
Έχετε έναν κοινό θεματικό άξονα για τα έργα που επιλέγετε;
Όπως καταλαβαίνετε, δεν μπορεί να ζει κανείς σε αυτή την εποχή και να μην ασχολείται με την κρίση και τη διαχείρισή της. Φέτος επίσης ασχολούμαστε με το μουσικό θέατρο, αλλά ο βασικός άξονας έχει να κάνει με την πίστη: σε τι πιστεύω, πόσο απαραίτητο είναι να πιστεύω, σε τι χρειάζεται η πίστη. Ξέρετε, η πίστη είναι ένας κινητήρας σε μια κοινωνία που βάλλεται, μπορεί να την κρατήσει όρθια. Αυτός είναι και ο στόχος του θεάτρου, κατά τη γνώμη μου: να δώσει κίνητρο κι ελπίδα στο κοινό να συνεχίσει να μάχεται.
Εσείς σε τι πιστεύετε;
Πιστεύω στη δύναμη του συνόλου και αυτό πρεσβεύουμε και σαν θέατρο. Να μάθουμε να δεχόμαστε και να αποδεχόμαστε ο ένας τον άλλον. Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ πηγαίνει αντίθετα στο ρεύμα: ενώ κόβονται τα χρήματα, αυξάνονται οι δράσεις κι αυτό συμβαίνει γιατί πολλοί άνθρωποι συνασπίζονται και δουλεύουν, ακόμα και χωρίς χρήματα για να γίνουν όλα αυτά. Όλα τα χρήματα που παίρνουμε τώρα ήταν κάποτε μια μόνο παραγωγή του θέατρο, όποτε καταλαβαίνετε ...
Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχετε να αντιμετωπίσετε ως διευθυντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ ; Το οικονομικό;
Όχι, το ότι δεν υπάρχει πολιτιστική πολιτική, σχεδιασμός και απόφαση κρατική για τον πολιτισμό που θέλουμε να έχουμε στα επόμενα χρόνια. Ποιος είναι ο στόχος μας, πού πάμε, προς κατεύθυνση κινούμαστε . Τα χρήματα είναι δευτερεύον ζήτημα. Τα λειτουργικά μας έξοδα είναι 60.000 το μήνα κι εμείς παίρνουμε, όπως σας είπα, μόνο 40.000. Αλλά αυτό είναι μια πολιτική πράξη. Είναι σαν το υπουργείο να λέει «δε με ενδιαφέρει η περιφέρεια», αλλά για να μη βγει και κλείσει τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ δίνει ένα συμβολικό ποσό. Το θέμα δεν είναι αν έχουμε ή όχι χρήματα, αλλά πως διαχειριζόμαστε αυτά τα χρήματα που έχουμε. Εμείς κάνουμε έναν αγώνα: όλες οι εκπαιδευτικές μας δράσεις καλύπτονται από τα δίδακτρα, αξιοποιούμε ευρωπαϊκά προγράμματα και καλύπτουμε έξοδα από τα εισιτήρια μας . Η επέμβαση του υπουργείου λείπει ώστε να νιώσουμε ότι όλοι πως κάνουμε κάτι από κοινού…
Σας αρέσει αυτή η θέση τελικά;
Όχι (γέλια). Είμαι καλλιτέχνης, δεν είναι η δουλειά μου να διοικώ, να κάνω υπολογισμούς, αλλά από την άλλη όταν ξεκίνησα να πάω πρώτα στην Καβάλα και μετά στην Πάτρα στόχος μου ήταν να πάω στην επαρχία και να στηρίξω το θέατρο στην περιφέρεια. Φτιάχνοντας αυτό τον παιδότοπο, όπως λέω γύρω, ζω σ’ ένα ονειρικό περιβάλλον για έναν καλλιτέχνη και αυτό έχει το κόστος, την προίκα, αν θέλετε, ότι πρέπει και να διοικώ αυτό τον οργανισμό.
Δίνετε μεγάλη σημασία στο μουσικό θέατρο. Γιατί;
Η Πάτρα είναι μια πόλη που έχει μια παράδοση μουσικού θεάτρου, εγώ είμαι μουσικός και ως σκηνοθέτης έχω ως επί το πλείστον ασχοληθεί με το μουσικό θέατρο. Όταν μιλάω για μουσικό θέατρο δεν αναφέρομαι στο μιούζικαλ. Έχει επικρατήσει στην Ευρώπη η μίξη των τεχνών κι ένα μεγάλο κομμάτι των ευρωπαϊκών παραγωγών αγγίζει το μουσικό θέατρο. Η μουσική έχει πλέον ένα μεγάλο κομμάτι μέσα στο θέατρο, γιατί έχει δύναμη, σημαίνει πράγματα που δε λέγονται. Πάντα βέβαια το θέατρο είχε να κάνει με τη μουσική. Μια παράσταση μάς κερδίζει όταν έχει καλό ρυθμό. Άλλωστε υπάρχει μια μουσική αντιμετώπιση και στη ζωή μας, μην ξεχνάτε πως ο πρώτος ήχος του ανθρώπου είναι ο χτύπος της καρδιάς μας. Όταν λοιπόν μιλάω για μουσικό θέατρο , να αναφέρομαι στη μουσική σκέψη και πώς αυτή επιδρά σε μια παράσταση.
Γιατί επιλέξατε να δημιουργήσετε μια δραματική σχολή στην Πάτρα;
Η δραματική σχολή ανακουφίζει ένα μέρος των οικογενειών που τα παιδιά τους θέλουν να σπουδάσουν θέατρο και δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν οικονομικά. Έχουμε πολλούς διακεκριμένους καθηγητές, το κόστος σπουδών είναι πολύ χαμηλό. Ένα μεγάλο θέατρο, όπως θέλουμε να οραματιζόμαστε το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ, πρέπει να έχει το δικό του φυτώριο, για να "φτιάξει" τους δικούς του ηθοποιούς με την αισθητική και το ήθος που πρεσβεύουμε. Κλείνουμε έτσι ένα ισοσκελές τρίγωνο που έχει να κάνει με το τμήμα θεατρικών σπουδών του Πάτρας, τον Απόλλωνα και τη δραματική σχολή που εγγυάται μια ανθοφορία του θεάτρου στο μέλλον… Επίσης λόγω γεωγραφικής θέσης είμαστε κοντά και στην Αθήνα, αλλά και την Ιταλία με την οποία έχουμε επαφές.
Προσπαθείτε να ανοίξετε ένα κύκλο επαφών με το εξωτερικό;
Κάνουμε συμπαραγωγές με την Ιταλία και συνεχίζουμε να φτιάχνουμε ένα δίκτυο σε καλλιτεχνικό και εκπαιδευτικό επίπεδο με την Ευρώπη. Θα θέλαμε να μπορούμε να στείλουμε παραγωγές μας στο εξωτερικό.
Εσείς φέτος αποφασίσατε να σκηνοθετήσετε την παιδική παραγωγή, μια όπερα για παιδιά τη" Βασίλισσα του χιονιού"...
Ναι, παράγεται μια όπερα από το μηδέν που δεν είναι σύνηθες στην Ελλάδα. Το παιδικό μας είναι η πιο μεγάλη μας παραγωγή και αυτό είναι μια πολιτική πράξη, γιατί τα παιδιά πρέπει να παίρνουν το καλύτερο από τα « προϊόντα» μας. Είναι σημαντικό ότι τα παιδιά ακούνε όπερα στο δημοτικό, και μάλιστα χαίρονται, δε βαριούνται, έχουν μάθει κι ένα τραγούδι που τους το στείλαμε στα σχολεία και όλοι μαζί το τραγουδάμε στο τέλος. Και είναι μια παραγωγή υψηλής αισθητικής και αυτό όπως αποδεικνύεται μας αποδίδει και οικονομικά, καθώς έχουμε κλείσει παραστάσεις μέχρι τον Μάρτιο, και μάλλον θα επαναληφθεί και του χρόνου.
Τι άλλες παραστάσεις προγραμματίζετε;
Το «Effect» της Λούσι Μπρέμπελ σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Αρβανιτάκη που θα παιχτε εδώ και μετά στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και έχει μια ιδιαιτερότητα η παράσταση: όλος ο σκηνικός χώρος θα γίνει με mapping, νέα τεχνική που το βίντεο δημιουργεί σκηνικούς χώρους. Ο Στάθης Μήτσιος, ένας εικαστικός από τη Θεσσαλονίκη. θα το κάνει με διπλές προβολές και είναι πολύ εντυπωσιακό. Το κείμενο επίσης είναι πολύ ενδιαφέρον, είναι ένα τραγελαφικό έργο και θέτει ζητήματα του τι είναι πραγματικότητα και τι είναι «χημεία», αν πρέπει να πιστεύει κανείς στον έρωτα....
Και κλείνοντας μοιραστείτε μαζί μας ένα σας όνειρο…
Ζούμε τώρα ένα όνειρο, αυτή τη στιγμή περιβάλλομαι από παιδιά που μελετούν και κάνουν πρόβες. Είμαστε σε ένα παλιό εργοστάσιο σταφίδας, βλέπουμε τη θάλασσα και κάνουμε θέατρο, από μόνο του αυτό είναι μια πολύ ωραία κατάσταση. Το όνειρο μου είναι να γίνει ένα μοντέλο ανάπτυξης και να μπορεί να φύγει το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ από τα όρια του δήμου, όπως γίνεται στην Ευρώπη. Επίσης θα ήθελα ένα καινούργιο θέατρο, γιατί ο Απόλλωνας σε λίγο θα πρέπει να κλείσει για ανακαίνιση. Αυτός είναι ο επόμενος στόχος μας..
Σας ευχαριστώ πολύ.
Κι εγώ.
Α.Κ.
