Μίλησα με την Γλυκερία Καλαϊτζή για την "Προδοσία", τον Πίντερ και το θέμα του διδακτορικού της διπλώματος. "Με πηγαίνετε πολλά χρόνια πίσω. Ήταν πραγματικά ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα γιατί μου έμαθε πολλά και για το θέατρο και για την ιστορία". Η Γλυκερία Καλαϊτζή μ' έβαλε σε σκέψεις και την ευχαριστώ.
Ο Χάρολντ Πίντερ στην "Προδοσία", στήνει για τους ήρωές του ένα ευφυές παιχνίδι με τον χρόνο. Δηλαδή;
Στο έργο βλέπουμε την ιστορία ενός ερωτικού τριγώνου, αλλά την παρακολουθούμε με αντίστροφη φορά, από το τέλος προς την αρχή. Πρώτα βλέπουμε τις συνέπειες, μ’ άλλα λόγια, και μετά τις αιτίες και τις αφορμές. Το έργο ξεκινάει δύο χρόνια μετά το τέλος της σχέσης των δύο εραστών και κάθε μία σχεδόν από τις εννιά σκηνές του μας πηγαίνει πίσω στο χρόνο, σε σημαντικές στιγμές αυτής της σχέσης, για να καταλήξει στην πρώτη ερωτική σπίθα, από την οποία ξεκίνησαν όλα.
Πώς λειτουργεί όλο αυτό στο θεατή που παρακολουθεί τη δράση;
Ο θεατής στην αρχή νομίζει ότι θα παρακολουθήσει μια ιστορία ερωτικής απιστίας, επειδή ο Πϊντερ ξεκινάει το έργο από τη στιγμή που η γυναίκα-ερωμένη αποκαλύπτει στον πρώην εραστή της ότι ο άντρας της και στενός φίλος του εραστή τα έμαθε όλα. Και συνεχίζει αμέσως μετά με τη συνάντηση των δύο φίλων. Εκεί όμως έρχεται και η πρώτη έκπληξη για το θεατή, καθώς διαπιστώνει ότι αυτό είναι και το τέλος της ιστορίας. Πρόκειται ομως για ένα μάλλον απροσδόκητο τέλος, που από τη μια του οξύνει την περιέργεια να μάθει τι ακριβώς έγινε και κατέληξε έτσι αυτή η ιστορία, κι από την άλλη τον βάζει σε πλεονεκτική θέση, επειδή αρχίζει πια να παρατηρεί λεπτομέρειες και συμπεριφορές στις οποίες δεν θα έδινε την ίδια σημασία, αν τα γεγονότα εξελίσσονταν με την κανονική χρονολογική σειρά.
Απ' όλα αυτά που συνέθεταν την εκπληκτική προσωπικότητα του συγκεκριμένου συγγραφέα τι είναι αυτό που σας ελκύει περισσότερο;
Αυτό που δεν είχα προσέξει ιδιαίτερα, πριν ασχοληθώ, με την «Προδοσία» είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Πίντερ συλλαμβάνει τη σημαντική στιγμή μέσα στη ρευστότητα της ζωής και της καθημερινότητας. Ουσιαστικά μας δείχνει ότι αυτές οι μικρές στιγμές, κάποιες συγκυρίες, είναι που τελικά καθορίζουν τις επιλογές μας, την πορεία μας, τις αλλαγές μας στη ζωή, και εν τέλει, αυτό που είμαστε.
Με τους τρεις ηθοποιούς (Νίκος Γεωργάκης, Άγης Εμμανουήλ, Ειρήνη Μουρελάτου) συνεργάζεστε πρώτη φορά;
Με τον Νίκο και τον Άγη είχαμε ξανασυναντηθεί πριν μερικά χρόνια στη Αθήνα για μια δουλειά, η οποία όμως τελικά δεν έγινε. Και χαίρομαι πολύ που τώρα μας δόθηκε η ευκαιρία να ξαναβρεθούμε. Με την Ειρήνη είχαμε ξαναδουλέψει μαζί. Είχαμε συνεργαστεί πριν μερικά χρόνια, πάλι στο Κρατικό Θέατρο, σε μια παράσταση που πολύ αγαπήσαμε και οι δύο, στο “Σαν τα σκυλιά” του Ρίτσαρντ Ζάιντλικ.
Σχόλιο: Με εντυπωσίασε το θέμα του διδακτορικού σας διπλώματος "Θέατρο και Ιστορία, από την Κατοχή στον Εμφύλιο, 1940-1950". Θα 'χει ενδιαφέρον να μας πείτε δυο λόγια.
Με πηγαίνετε πολλά χρόνια πίσω. Ήταν πραγματικά ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα γιατί μου έμαθε πολλά και για το θέατρο και για την ιστορία, αλλά κυρίως με βοήθησε να δώσω και κάποιες απαντήσεις σχετικά με τη σημερινή κατάσταση του ελληνικού θεάτρου, σε ό,τι αφορά στον προσανατολισμό των ελλήνων συγγραφέων, κυρίως. Γιατί ακριβώς μέσα σ’ αυτά τα χρόνια των μεγάλων αντιφάσεων και των ιδεολογικών προβληματισμών και των πολιτικών αντιπαραθέσεων διαμορφώθηκαν σημαντικά καλλιτεχνικά αιτήματα, προοδευτικά τότε, επειδή συμβάδιζαν με τις ανάγκες της κοινωνίας, αλλά στη συνέχεια έγιναν κατά κάποιο τρόπο τροχοπέδη, επειδή απλώς άλλαξαν οι καιροί και οι ανάγκες.
Χρύσα Φωτοπούλου
*Πληροφορίες για την παράσταση "Προδοσία" θα βρείτε εδώ.
