Η Kathryn Hunter μου μίλησε στη σκηνή του ανακαινισμένου Δημοτικού θεάτρου του Πειραιά, που μόλις είχε αδειάσει από τους θεατές της απογευματινής παράστασης ,και που σε λίγο θα γέμιζε και πάλι ασφυκτικά για την τελευταία παράσταση στην Ελλάδα της «Kοιλάδας των εκπλήξεων» του Peter Brook. Καθισμένες αντικριστά πάνω στη σκηνή, στις καρέκλες του σκηνικού, αρχίζουμε μια κουβέντα στα ελληνικά που διακόπτεται από αγγλικές φράσεις ή λέξεις, και που συχνά εμπλουτίζεται με γαλλικές…
Τρυφερή, γαλήνια και προσιτή απαντά με αφοπλιστική ειλικρίνεια και ουσία, μεταδίδοντάς μου, χωρίς καν να το ξέρει, μια βαθιά συγκίνηση και χαρά για αυτή τη συνάντηση, που ξεκίνησε όταν την πρωτοείδα να παίζει στο «Théâtre Des Bouffes Du Nord» και ένιωσα να με παρηγορεί από τη μοναξιά του σκληρού Παρισιού με τη σπουδαία ερμηνεία της, και ολοκληρώθηκε σήμερα σε στιγμές που πάλι έχουμε όλοι ανάγκη από φως και ανάταση.
Κυρία Hunter, πόσο οδυνηρό είναι για μια ανθρώπινη ύπαρξη να μη λησμονεί τίποτα;
Φαντάζομαι είναι. Είναι πολύ οδυνηρό. Αυτό που με συγκινεί είναι ότι υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις ανθρώπων- μεταξύ αυτών και η ηρωίδα που πάιζω- που ζουν με αυτό το βάρος της μνήμης. Έχουν γίνει επιστημονικές έρευνες που το αποδεικνύουν. Μια γυναίκα που στην κυριολεξία δεν ξεχνάει τίποτα από τη ζωή της, από την παιδική της ηλικία μέχρι τη στιγμή που τη συναντάμε. Από τα πιο ασήμαντα μέχρι τα πιο σοβαρά. Αλλά νομίζω ότι αυτό που είναι όμορφο στο θέμα που έχει διαλέξει ο Peter είναι ότι όλοι μας έχουμε πράγματα που θέλουμε να ξεχάσουμε. Έτσι η ιστορία του ενός ανθρώπου γίνεται μια ιστορία που μας αφορά και μας αγγίζει όλους.
Υπάρχει ένα κομμάτι δικό σας , αυτοβιογραφικό, όχι σε σχέση με τη μνήμη, αλλά σε σχέση με την ανάμνηση…
Η αλήθεια είναι ότι η ηρωίδα του έργου βασίστηκε σε ένα υπαρκτό πρόσωπο τον S. Shereshevsky, που ήταν Ρώσος, και ο Peter είχε κάνει γι' αυτόν ένα έργο το: «Je suis un phénomène» - εκεί διηγήθηκε την ιστορία του. Τώρα ήθελε να κάνει μια διαφορετική σπουδή πάνω στο ίδιο θέμα, να εξερευνήσει περισσότερο την έννοια της «Συναισθησίας», να ξαναπεί την ιστορία αυτού του ανθρώπου, αλλά από άλλη οπτική. Αποφάσισε λοιπόν να είναι γυναίκα η ηρωίδα και να της δώσει στοιχεία δικά μου, όπως ας πούμε την ελληνική καταγωγή. Παραδείγματος χάριν, διηγείται σε μια στιγμή ότι όταν Shereshevsky δεν καταλαβαίνει κάτι, βλέπει κηλίδες που του θολώνουν τη σκέψη. Μέσα λοιπόν από ένα test που του κάνουν οι επιστήμονες, θυμάται ένα τραγούδι που του τραγουδούσε η μητέρα του όταν ήταν μικρός και τον γαλήνευε. Ο Peter μού ζήτησε να θυμηθώ ένα ελληνικό παιδικό τραγουδάκι, αλλά εγώ δεν ήξερα και έτσι φτιάξαμε ένα. Αυτό το έργο όμως -όπως και το προηγούμενο- ακουμπά πάνω σε αυτό που έχει γράψει ένας νευρολόγος, ο Al. Luria.
Η ηρωίδα ζει μια απολύτως γαλήνια και φυσιολογική ζωή, μέχρι που η επιστήμη της αποκαλύπτει ότι είναι «ένα φαινόμενο». Εκεί αρχίζει η δυστυχία της…
Νομίζω ότι όταν η Σάμι (σημ. η ηρωίδα που υποδύεται η Kathryn Hunter στην «Κοιλάδα των εκπλήξεων») πρωτοβγαίνει στο θέατρο νιώθει υπέροχα. Είναι μια καινούρια περιπέτεια γι' αυτήν. Αλλά μετά γίνεται εφιαλτικό. Το ίδιο συνέβη και στον πραγματικό ήρωα, τον Shereshevsky: τον έβγαλαν στο τσίρκο, είχε 4 παραστάσεις κάθε βράδυ! Και τρελάθηκε. Δεν μπόρεσε να τα βγάλει πέρα, η αλήθεια είναι. Όμως ο Peter άλλαξε την ιστορία. Ήθελε να δείξει ότι το εκπληκτικό δεν ήταν το μυαλό και η μνήμη, αλλά το κουράγιο να αντιμετωπίζουμε τους φόβους μας. Και στο τέλος, νομίζω, ότι η ηρωίδα τα καταφέρνει. Προκύπτει ένα πολύ θετικό μήνυμα. Βρίσκει τη γαλήνη μέσα από αυτό που είναι.
Ποιος είναι ο τρόπος που δουλεύει Peter Brook;
Η δουλειά του βασίζεται στο ότι όλα είναι συνεχώς εν εξελίξει. Ξεκίνησε με το "The man who” που ήταν βασισμένο στο έργο του Oliver Sacks. Μετά έκανε τη συνέχεια το « Je suis un phénomène», μετά είχε κάνει το «Συνέδριο των πουλιών». Νομίζω είναι σαν ζωγράφος: χαράζει και εμβαθύνει κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο πάνω στο ίδιο θέμα, αφήνοντάς το πάντα ανοικτό για μια νέα προσέγγιση στο μέλλον.
Σας ευχαριστώ από καρδιάς. Να είστε καλά.
Κι εγώ.
Υ.Γ.1 Ευχαριστώ θερμά τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Δημοτικού θεάτρου Πειραιά,Τάκη Τζαμαργιά, την Πασχαλιά Σιγγίκου, τον Κώστα Κουρμουλάκη και την Ευδοκία Δεληπέτρου για την πολύτιμη βοήθειά τους.
Υ.Γ2 Θα ήταν παράλειψη αν δεν ανέφερα την ευγένεια,την ποιότητα και τον επαγγελματισμό της «Αττικής Πολιτιστικής Εταιρείας», τους ευχαριστώ ολόψυχα.
