...Γηρατειά που έρχονται
γηρατειά που δεν έρχονται
ένα προμήνυμα που βουρκώνει τα πάντα
όμως
δάκρυ δε θέλει κυλήσει - κόλαση του χρόνου Τρομακτική εκκρεμότητα να υπάρχεις...
Αγνάντεμα με την πλάτη μου στραμμένη στο πέλαγος Μια ζωή ανεπανόρθωτη
Βύρων Λεοντάρης
Στις 19 Δεκέμβρη ο "Δον Κιχώτης" του Μπουλγκάκοφ Μιχαήλ, σε σκηνοθεσία Γ. Λεοντάρη έχει πρεμιέρα στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Ο Γιώργος Καύκας, που υποδύεται τον Δον Κιχώτη, μου μίλησε σαν κανονικός, ρομαντικός άνθρωπος, που πιστεύει στην ύπαρξη του καλύτερου κόσμου, αλλά και στο ότι "πρέπει να κουνήσουμε το δέντρο για να το κάνουμε να πέσει".
Μιλήστε μου για τον Δον Κιχώτη του Μπουλγκάκοφ.
Το έργο του Μπουλγκάκοφ δε διαφέρει από το έργο του Θερβάντες. Είναι ένα, επίσης, απαισιόδοξο έργο, αλλά με γελαστό τρόπο. Ο Δον Κιχώτης κινείται σε έναν σκοτεινό κόσμο. Ο Μπουλγκάκοφ έγραψε το έργο αυτό στο τέλος της ζωής του και μπορούμε να πούμε ότι ταυτίζεται με τον Δον Κιχώτη. Έχουν το ίδιο τέλος, μέσα σε έναν σκοτεινό και επισφαλή κόσμο. Ο Δον Κιχώτης διανύει όλη του την πορεία με καθαρότητα παιδιού, ενώ απουσιάζει κάθε ελπίδα. Πρόκειται για μια πορεία προς τα ακυρωμένα όνειρα.
Γιατί ο Δον Κιχώτης είναι ένας τραγικός ήρωας;
Ο Δον Κιχώτης πιστεύει σε έναν κόσμο που καταρρέει. Δεν μπορεί να μετατρέψει το ιδανικό του σε πράξη. Αυτό είναι που μας τρώει και εμάς, σήμερα. Που δεν μπορεί να συμβαδίσει το νοείν με το πράττειν. Ο Δον Κιχώτης προσδίδει στον εαυτό του μια ψεύτικη ταυτότητα. Πιστεύει στην παγκόσμια δικαιοσύνη. Τους ανθρώπους τους κάνει η πραγματικότητα, τελικά. Και αυτό είναι μια διαπίστωση τρομακτική.
Αξίζει να υπάρχεις για ένα όνειρο και ας είναι η φωτιά του να σε κάψει..
Το καλό δεν υπάρχει χωρίς το κακό. Ο θάνατος είναι αυτός που κάνει τη ζωή σημαντική. Ο Β. Ραφαηλίδης έλεγε ότι τα ιδανικά είναι σημαδούρες. Βοηθούν στον προσανατολισμό μας. Πρέπει να ονειρεύομαστε έναν καλύτερο κόσμο. Εγώ είμαι αισιόδοξος άνθρωπος, πιστεύω ότι ο κόσμος αλλάζει, μπορεί να αλλάξει. Απλώς, οι ρυθμοί του είναι κάπως αργοί. Υπάρχουν και αξιόλογοι πνευματικοί άνθρωποι που τον προχωρούν τον κόσμο. Το κακό όμως και το καλό πάνε μαζί. Το ιδανικό το κυνηγάμε. Μπορεί να μην το φτάσουμε ποτέ. Αξίζει όμως το κυνήγι του. Η πορεία προς την αυταπάτη μπορεί, όντως, να οδηγήσει σε κάτι καλύτερο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι στο τέλος όλοι είμαστε γελασμένοι. Είναι ανάγκη ζωτική να πιστεύουμε σε έναν καλύτερο κόσμο. Ο Νίτσε έλεγε "δεν υπάρχει ιστορία, μόνο ερμηνεία της ιστορίας".
Υπάρχουν αρχετυπικοί επαναστάτες;
Ο άνθρωπος γίνεται δυνατός όσο αντιστέκεται στη βαρύτητα. Υπάρχουν άνθρωποι καινοτόμοι και επαναστάτες. Το τίμημα είναι η βία που ασκείται πάνω τους γιατί δεν τους καταλαβαίνουν. Υπάρχουν όμως και πάνε μπροστά. Οι Δον Κιχώτες πάνε μπροστά και οι Σάντσο ακολουθούν. Χρειάζεται κάποιος να πηγαίνει μπροστά. Έρχεται στο νου μου ο Ρήγας που υπήρξε ιδεολόγος επαναστάτης και τον έπνιξαν. Πολέμησε πρωτοποριακά το κατεστημένο, το ίδιο κατεστημένο που είναι πάνω απ' τα κεφάλια μας. Ο Γ. Λεοντάρης λέει σε κάποιο σημείωμά του ότι ο ολοκληρωτισμός στις μέρες μας έχει αλλάξει στρατόπεδα, έχει περάσει και σε άλλα επίπεδα. Ο άνθρωπος όμως ρέπει προς τη σταθερότητα, ενώ είναι φύσει ανασφαλής. Φοβάται την ελευθερία, φοβάται το καινούριο. Γιατί το καινούριο σημαίνει ξε- βόλεμα, αποσταθεροποίηση.
Αισθάνομαι ότι όλη η ομάδα, εκεί στη Θεσσαλονίκη, η ομάδα του "Δον Κιχώτη", δεν είναι μια τυχαία ομάδα..
Είναι ευλογία να υπάρχεις σε κάτι που είναι αληθινό και σοβαρό. Ό, τι κάνεις, να το πιστεύεις. Και εδώ θέλω να σημειώσω κάτι σε σχέση με μας, τους ηθοποιούς και το κοινό. Η σχέση με το κοινό είναι διαδραστική, το κοινό πρέπει να το ανυψώνεις. Να του χαρίζεις τη βεβαιότητα ότι δεν είναι όλα άσχημα. Μέσα από δύσκολες καταστάσεις έρχονται και ωραία πράγματα. Νιώθω ευγνώμων για τους συναδέρφους μου, υπάρχουμε όλοι μαζί με κοινούς στόχους και όραμα, αλλά και για τον σκηνοθέτη μου, τον Γιάννη Λεοντάρη που παλεύει με τα στερεότυπα έχοντας ξεκάθαρη, πολιτική άποψη.
