Mιλάμε για τον Λόρκα τη δεύτερη μέρα του χρόνου, για τον έρωτα και τη ζωή. Ευχόμαστε και επιμένουμε να συγκρατούμε ό,τι συγκλονιστικό υπάρχει.
Είναι αμείλικτος θεός ο έρωτας;
Σίγουρα και κυρίως ο έρωτας για τον οποίο μιλά ο Λόρκα. Γιατί σήμερα η λέξη αυτή & ο τρόπος που τη χρησιμοποιούμε είναι για μένα λίγο ευτελισμένη, λίγο εύκολη. Όμως εδώ μιλάμε για πάθος ουσιαστικό, που συνταράσσει τις ψυχές των ανθρώπων. Για ερωτικό, άλυτο πάθος που μετατρέπεται σε ποίηση, γιατί σημασία έχει ο τρόπος που επιλέγουμε να μιλήσουμε για τα πράγματα. Για πάθος και έρωτα που κυλάει από τα βάθη της αλήθειας της ύπαρξης. Ο Λόρκα μιλά γι' αυτό το μαγικό Ντουέντε (διαβάζω και ξαναδιαβάζω τι βιβλιαράκι του για το Ντουέντε και με ενθουσιάζει κάθε φορά) που μας καταβάλλει και οδηγεί σ' ένα συναίσθημα απελευθερωμένο από οτιδήποτε μικρό. Μ' αυτή την έννοια, ναι, είναι αμείλικτος θεός ο έρωτας γιατί μας κυριεύει και, αν του αντισταθούμε έχουμε καταστροφικές συνέπειες. Αυτό που με τρομάζει, αλλά και με συγκινεί στο έργο είναι ότι ο Λεονάρντο κι η νύφη είναι "ικανοί" να γευτούν τον απόλυτο έρωτά τους, είναι ικανοί να βγουν απ' τον εαυτό τους και να πλησιαστούν πραγματικά μόνο, όταν ξέρουν πια ότι θα σκοτωθούν. Δηλαδή, ενώ και οι δυο νιώθουν παρασυρμένοι απ' το πάθος τους, του αντιστέκονται τόσο πολύ και προσπαθούν τόσο πολύ να το πολεμήσουν και από εγωισμό, αλλά και για να υποταχθούν σε κοινωνικο-οικονομικές συμβάσεις, που αυτό μεγαλώνει, άθελα τους, και εκρήγνυται. Τότε πια, δεν υπάρχει επιστροφή..
Του Λόρκα του άρεσαν πολύ τα τσιγγάνικα τραγούδια και η λαϊκή μουσική τέχνη της Ισπανίας. Πώς τον έχεις ψυχολογήσει;
Νομίζω ότι ήταν ένας επί της ουσίας επαναστάτης. Και αυτό το επιβεβαιώνει και η ΖΩΗ και το έργο του. Η γραφή του συνδυάζει, με τρόπο μοναδικό, την ποίηση και το λυρισμό με την σκληρότητα. Τα έργα του έχουν απίστευτο βάθος και εσωτερικότητα, που εκφράζονται με υπέροχα λόγια. Επίσης, είχε την ικανότητα να αντλεί από την παράδοση, που τόσο αγαπούσε, αλλά να μην μένει μόνο εκεί, να προσθέτει σε αυτήν στοιχεία από την εποχή του, που τον γοήτευαν. Στο "Ματωμένο γάμο" συναντά κανείς στοιχεία απ' την ισπανική παράδοση, αλλά και έντονα σουρεαλιστικά στοιχεία. Είμαι σίγουρη ότι ο Λόρκα ήταν ιδιοφυής. Ένας σπάνιας ευαισθησίας και ευφυΐας άνθρωπος. Γι' αυόο και τα έργα του είναι τόσο μαγικά.
Ο "Ματωμένος γάμος" του Κακλέα πόσο "πειραγμένος" είναι;
Νομίζω ότι ο Κακλέας προσπαθεί πάντα να βρει στα έργα, τι είναι αυτό το οποίο αφορά στο σήμερα και όχι να αρκεστεί σε μια φιλολογική ανάλυση. Σπρώχνει την ομάδα να βρει μέσα στα έργα μια πλευρά του εαυτού της, που την αφορά ιδιαίτερα, που την καίει. Έτσι η δουλειά γίνεται πολύ ουσιαστική και προσωπική. Ο καθένας αποκτά μια ελευθερία έχοντας όμως μεγάλη ασφάλεια και καθοδήγηση από τον Γιάννη. Όλοι συντονίζονται και δουλεύουν για ένα κοινό στόχο, για την παράσταση. Κι όλα αυτά σε κλίμα εμπιστοσύνης και έμπνευσης. Το να γίνεται τέτοια δουλειά είναι για μένα ένα δώρο για τον ηθοποιό. Ο «Ματωμένος γάμος» είναι ένα αριστούργημα. Και ως έτσι τον αντιμετωπίσαμε. Ο Γιάννης μας οδήγησε να ψάξουμε τις ασυνείδητες επιθυμίες των ηρώων, ακόμα και αν αυτές υπονοούνται. Έπειτα, προσπαθήσαμε να τις κατανοήσουμε και να χαθούμε μέσα σ' αυτές. Σ' αυτά τα έργα το δύσκολο είναι οι ρόλοι να μην είναι μόνο σύμβολα που λένε πανέμορφα λόγια, αλλά να έχουν σάρκα και οστά. Και για να γίνει αυτό χρειάζεται πολλή και ειδική δουλειά. Ο Γιάννης, λοιπόν, για μένα θέλησε να φωτίσει το σκληρό πυρήνα του έργου και να αναδείξει την εσωτερικότητά του. Για να μπορέσει να γίνει αυτό έπρεπε όλη η ομάδα να ξαναψάξει απ' την αρχή το Λόρκα. Να αφεθεί, να μαγευτεί απ' τη λυρικότητα και τα ισπανικά στοιχεία, αλλά να μη μείνει μόνο εκεί, να προσπαθήσει να ανακαλύψει τι κρύβεται πίσω από αυτά, που' ναι η ουσία του έργου. Αν αυτό εννοείς, όταν μιλάς για "πειραγμένο" ανέβασμα, τότε ναι θα μπορούσα να πω ότι είναι τέτοιο ή καλύτερα ότι είναι μια άλλη ματιά πάνω στο έργο.
Είσαι η νύφη στο Αποθήκη, είσαι και η Κατερίνα στο Θησείον. Έχεις βρει τη μέση οδό..
Ανάμεσα Τουρναβίτου και Σαρρή είναι νομίζω η..οδός Λεωκορίου!! Ή κάνω λάθος; Κάπου εκεί θα με βρεις!
Είναι αλήθεια ότι δεν είναι εύκολο να κάνει κανείς δυο πράγματα ταυτόχρονα. Όμως, αν στις πρόβες έχει γίνει ουσιαστική δουλειά, αν δηλαδή κάθε φορά ξέρουμε τι παίζουμε και γιατί, τότε νομιίω ότι χρειάζεται λίγος χρόνος συγκέντρωσης για να περάσουμε απ' το ένα στο άλλο και μετά πρέπει κάποιος να αφεθεί στην κάθε παράσταση και να ταξιδέψει μαζί της. Η Κατερίνα και η νύφη είναι πολύ διαφορετικές, οπότε δεν τις συγκρίνω. Ξέρω μόνο ότι για να πραγματοποιηθούν απαιτείται αρκετή ενέργεια και αφοσίωση, αλλά επειδή απολαμβάνω πολύ και τις δυο παραστάσεις αυτό το κάνω με πολλή χαρά. Έχω αγωνία για το αν θα είμαι αρκετή, αν θα αντέξω κλπ, αλλά νομίζω ότι αυτό το' χω πάντα, έτσι και αλλιώς, είτε κάνω ένα, είτε δυο πράγματα.
Το 2015 είναι ήδη 2 ημερών. Τι εύχεσαι για τις υπόλοιπες 363 μέρες;
Να' μαστε καλά. Να' χουμε αγάπη, αλληλεγγύη, γενναιοδωρία, αποδοχή, σεβασμό ο ένας στον άλλον, ψυχραιμία και δυναμη..
*Η Λένα Παπαληγούρα πρωταγωνιστεί στην "Κατερίνα" σε σκηνοθεσία Γ. Νανούρη και στον "Ματωμένο γάμο" σε σκηνοθεσία Γ. Κακλέα.
Χρύσα Φωτοπούλου
