ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΣΤΟΝ ΜΑΝΟ ΛΑΜΠΡΑΚΗ
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΙΣΤΕ ΠΙΟ...ΜΠΛΑΝΣ ΚΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗ ΜΠΛΑΝΣ!
Είπαμε να αρχίσουμε αυτή τη συνέντευξη στην ταράτσα του Νέου Μουσείου
Ακρόπολης ωστόσο τα αδιάκριτα βλέμματα των τουριστών και ο καπνός των
τσιγάρων την ενοχλούσε. Έτσι βρεθήκαμε στην πλατεία απέναντι από το
μνημείο του Λυσικράτη. Αισθάνομαι ότι η Αθήνα δεν της πάει. Ζεσταίνεται.
Ξεφυσάει. Φοράει διαρκώς τα μαύρα της γυαλιά. Κάποια στιγμή μου χαμογελάει.
- Ξέρεις, σε όλη τη διαδρομή σκέφτομαι αυτό που με ρώτησες για την έναρξη
του « Λεωφορείου».
- Αυτό για τα σταφύλια;
- Ναι.
- Μα ήταν τόσο τεράστιο το ερωτηματικό...στην τελευταία σκηνή πια κατάλαβα.
- Λίγος κόσμος το παρατηρεί...έχεις ενδιαφέρον βλέμμα. Οπτική.
- Νομίζω σε αυτές τις ρώγες από τα σταφύλια της Μπλάνς είναι συμπυκνωμένη
η ουσία όλης της παράστασης του Warlikowski. Είναι το σύμβολο του
Διονύσου, είναι η μέθη της Μπλανς, o έρωτας, είναι ο θάνατος του Williams.
Ήμουν πολύ ευτυχισμένος όταν τα είδα στο τέλος πάλι της παράστασης. Η
παρέα μου δεν τα κατάλαβε αλλά δεν έχει σημασία.
- Χαίρομαι.
- Και το άλλο που ήθελα να σου πω είναι σχετικά με τις παρεμβολές των
λογοτεχνικών κειμένων. Ο φίλος μου τα βρήκε μεν εξαιρετικής συνάφειας με
την ηρωίδα αλλά αισθάνθηκε κάπως άτεχνη την ενσωμάτωση τους μέσα στην
δραματουργία. Γιατί δηλαδή τα λέει η Μπλανς. Τότε του διηγήθηκα ένα
περιστατικό από την Αθήνα. Είμαι σε ένα καφέ στο Κολωνάκι και μπροστά μου
στέκεται μια κυρία για να πάρει καφέ take away. Ξαφνικά απομακρύνεται από
τη σειρά της, αφήνει κάτω την τσάντα της κι αρχίζει να δίνει μια διάλεξη
πάνω στην πλατωνική ηθική σε ένα αόρατο κοινό. Όλοι γουρλώσανε τα μάτια.
Παραλίγο να βάλω τα γέλια εγώ. Μετά από 2-3 λεπτά επανήρθε στη σειρά της,
πήρε τον καφέ της κι έφυγε.
- (γελάει) Θα χαρεί πολύ να το ακούσει αυτό ο Krzysztof.
- Η Μπλάνς λοιπόν σήμερα φοράει Yves Saint Laurent και Christian Dior;
- Ναι, η δική μας Μπλανς τα χρησιμοποίει ως ερωτικό βοήθημα. Ως ερωτική
συμπεριφορά όμως κι όχι ως «πορνογραφία».
- Και χρησιμοποιεί το internet;
- Υποθέτω πως συμβαίνει σε όλες τις σύγχρονες γυναίκες που έχουν απωλέσει
την πίστη τους.
- Σε τί;
- Στον εαυτό τους μάλλον. Συναντάω όλο και περισσότερες τέτοιες γυναίκες
που έχει ενδυναμώσει μέσα τους αυτή η απελπισμένη πίστη στην διαδικτυακή
σωτηρία.
- Το τρίτο βράδυ που είδα πάλι την παράσταση, εκεί που πέφτει από το χέρι
της Μπλανς το μπουκέτο με τις βιολέτες όταν πάει να καρφιτσώσει στο γιακά
της, ήθελα να σου πω ότι πρώτη φορά στη ζωή μου στο θέατρο έκανα γκρο πλαν
στο ετοιμοθάνατο χέρι.
- Τί εννοείς;
- Θέλω να πω, ότι ξαφνικά μπροστά μου είδα την εντελή υποκριτική ακόμα κι
ενός άκρου μιας πολύ σπουδαίας ηθοποιού. Είδα μπροστά μου το ετοιμοθάνατο
χέρι της Μπλανς.
- Μα δεν μπορεί παρά το χέρι ενός ηθοποιού να είναι κι αυτό αντανάκλαση
προστατευτική της ψυχής του ηθοποιού. Είναι μέσο άμυνας της έξω ψυχής ενός
ρόλου.
- Ζεις μέσω της υποκριτικής;
- Με ρωτάς φιλολογικά; (γελάει)
- Φιλοσοφικά. (γελάω)
- Αυτοτροφοδοτείται η υποκριτική από τη ζωή. Ζω με ρήσεις όχι φιλοσόφων,
που σέβομαι κι εκτιμώ, αλλά με διλήματα καθημερινών ανθρώπων.
- Υπάρχει κόσμος που δεν σέβεται κι εκτιμά τους φιλόσοφους;
- (γελάει) Μα οι σύγχρονοι Έλληνες τουλάχιστον έτσι πλεόν διαφημίζεστε στη
Δύση. Έχετε χάσει τον προσανατολισμό σας. Και νομίζω πως αυτό έχει
ξεκινήσει από την απαξίωση του Ελληνικού Πολιτισμού σας.
- Η Μπλάνς όμως μιλάει και τη γλώσσα του Πλάτωνα.
- Στα γαλλικά. (γελάει)
- Αναρωτιέμαι όμως σήμερα ο Έλληνας, όταν πεινάει και πυροβολείται
συνέχεια από πληροφορίες που αφορούν την μελλοντική του φτώχεια πως να
ασχοληθεί με τον Ηράκλειτο.
- Μα ο σύγχρονος Έλληνας δεν ξέρει καν ποιος είναι ο Ηράκλειτος μου έλεγε
ο Κώστας Αξελός στο Παρίσι. Θέλω να πω ότι το θέμα της εθνικής σας
χρεωκοπίας είναι θέμα πρωτίστως θέμα πολιτιστικής σας χρεωοκοπίας. Κι
ακολουθούμε πίσω σας κι οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι σε αυτό το δρόμο δυστυχώς.
- Τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό στην Γαλλία τον γνωρίζετε;
- Δεν νομίζω. Ελάχιστοι.
- Γιατί δεν ταξιδεύουν παραστάσεις ελληνικές στο εξωτερικό νομίζετε;
- Δεν γνωρίζω. Σας λεω, έτσι κι αλλιώς γνωρίζουμε ελάχιστα για παράδειγμα
για τους συγγραφείς σας. Φέτος στο Odeon έγινε ένα αφιέρωμα για τον
Δημητριάδη. Αλλά δεν γνωρίζουμε ποιά είναι η νέα γενιά καλλιτεχνών σας.
- Ποιός νομίζετε ότι φταίει;
- Δεν μπορώ να γνωρίζω. Θα μπορούσα πολύ επιπόλαια να πω οι κυβερνήσεις
σας. Ή θα μπορούσα να πω ακόμα και η έλλειψη εμπιστοσύνης στον ευατό σας.
Ίσως οι Έλληνες να είναι πιο πολύ Μπλανς από την ίδια την Μπλανς. Θα σας
πω και κάτι που έπεσε στην αντίληψή μου πρόσφατα σε μια συζήτηση με έναν
Έλληνα φίλο στο Παρίσι. Υπάρχουν στην Ελλάδα μαθαίνω φαινόμενα κακών
αντιγραφών.
- Τί εννοείτε;
- Δεν μπορώ να επεκταθώ γιατί δεν γνωρίζω πιο συγκεκριμένα. Ξέρετε είναι
αρκετά σημαντικό ζήτημα στην Τέχνη η έννοια της πρωτοτυπίας. Δίνεται
ξέρετε έτσι το στίγμα της προσωπικής δημιουργίας του καλλιτέχνη.
- Τί σας πανικοβάλλει στη ζωή;
- Οι εξάρσεις βίας.
- Ο γαλλικός Μάης του ‘68 δεν εμπεριείχε βία;
- Εξαιρετικής ποιότητας συνθηματολογία προκάλεσε αυτή την άλογη βία. Είναι
άλλο πράγμα.
- Ζούσατε τότε στο Παρίσι;
- Όχι. Στο Ville d'Avray. Μαθαίναμε τι συμβαίνει από την τηλεόραση και τις
εφημερίδες.
- Θέλατε από πάντα να γίνετε ηθοποιός;
- Μάλλον. Η μητέρα μου, που ήταν καθηγήτρια Αγγλικών μου το
έχτισεμε έναν πολύ φυσικό τρόπο.
- Η Μπλανς υποφέρει από ερωτικές κοινοτοπίες;
- Μα η Μπλανς είναι εξοντωμένη από την ερωτική κοινοτοπία.
- Γιατί πολλές γυναίκες ερωτεύονται ομοφυλόφιλους άντρες;
- Γιατί νομίζω παγιδεύονται σε μια κίβδηλη κι εύθραστη φαντασίωση.
- Ποιά αλήθεια;
- Ότι θα είναι η μοναδική γυναίκα και δεν θα έχουν αντίζηλο, υποθέτω.
- Η Μπλανς γιατί παντρεύεται έναν ομυφιλόφιλο;
- Δεν το ξέρει. Κι από εκεί ξεκινάει και η ‘Υβρις της Μπλανς. Μοιάζει με
τον Οιδίποδα. Που όταν παντρεύεται την Ιοκάστη του δεν γνωρίζει ότι είναι
η μητέρα του. Και κάνει έρωτα και παιδιά μαζί της. Η άγνοια της αλήθειας
και μετά η γνώση της αλήθειας τον ακυρώνει.
- Αν δεν ήσασταν ηθοποιός τί θα θέλατε να είστε;
- Ζωγράφος. Αναμφίβολα. Μπορεί και τραγουδίστρια όμως..
- Γιατί σήμερα πολλοί άντρες και γυναίκες είναι μόνοι;
- Γιατί έχουν ξεχάσει να συμπεριφέρονται ανθρώπινα. Και γιατί έχουμε ξεχάσει να ευχαριστούμε έναν άνθρωπο ακόμα κι όταν έχει τελειώσει ερωτικά μέσα μας.
- Είναι η Μπλανς νυμφομανής;
- Η Μπλανς είναι χτυπημένη από το κύτταρο της ύπαρξης. Παραδέρνει ανάμεσα στην ποίηση και την πραγματικότητα. Είναι σαν μια πεταλούδα ελεύθερη που κάποια στιγμή συμπτώσεις της ζωής της δένουν ένα βαρίδι και την κρατάνε έτσι αιωρούμενη πάνω- κάτω στη γη.
- Είναι μοιραία γυναίκα η Μπλανς;
- Με ποια έννοια;
- Την θέλουν οι άντρες;
- Σήμερα οι άντρες θέλουν ακόμα και τους μετεωρίτες. (γελάει)
- Τί σας αρέσει πολύ στον Warlikowski;
- Η βαθειά του επινοητικότητα. Η ουσιαστική του περιφρόνηση για ωραίες εικόνες χωρίς διαλεκτικές έννοιες από κάτω. Δουλέψαμε εντελώς αντικινηματογραφικά μαζί. Και δεν αισθάνθηκα καμία απολύτως στιγμή να υπονομεύει πολλά μου λάθη κατά τη διάρκεια των δοκιμών.
- Μαζί διαλέξατε τα κείμενα;
- Όχι, όταν αρχίσαμε τις αναγνώσεις είχε ήδη οργανωθεί το υλικό από τον Krzysztof μαζί με τους Piotr Gruszczynski και Wajdi Mouawad. Από εκεί και μετά έγινε μια δουλειά από όλους τους συντελστές μαζί που νομίζω δικαιώνει εντελώς την διασκευή του Warlikowski.
- Flores para los muertos…
- Flores para los muertos. Θνητότητα
- Είναι οι βιολέτες που τελικά καρφιτσώνονται στον γιακά;
- Δεν ξέρω να σας απαντήσω.
- Σας άρεσε η Γκάρμπο;
- (γελάει) Μου αρέσει ακόμα η Γκάρμπο.
- Σας το λένε πολλοί ότι της μοιάζετε έτσι;
- Νομίζω ευθύνεται πολύ για αυτό ο κύριος Wilson.
- Είστε κι εσείς όμως όπως και η Γκάρμπο, δεσποινίς.
- Όχι όπως η Γκάρμπο. (γελάει) Η Γκάρμπο δεν παντρεύτηκε ποτέ. Ήταν γεννημένη Δεσποινίς. Εγώ όχι.
- Πόσο χρονών αλήθεια αποσύρθηκε η Γκάρμπο; Θυμάστε;
- Νομίζω 36. Θυμάστε τί είχε πει στην τελευταία της συνέντευξη;
- Όχι.
- «Αυτοί που δεν έχουν μέλλον δεν αντέχουν την σιωπή.»
- Διφορούμενο.
- Λέτε;
- Γιατί κάνετε περισσότερο κινηματογράφο;
- Κάνω πάντα θέατρο. Είναι απλά θέμα συγκυριών.
- Πώς επιλέγετε να κάνετε κινηματογράφο.
- Επιλέγω τον σκηνοθέτη που μου κάνει πρόταση, πάντα.
- Και στο θέατρο;
- Το ίδιο.
- Η 4.48 Ψύχωση της Sarah Kane είναι σταθερή αναφορά στο ρεπερτόριο σας τα τελευταία χρόνια.
- Είναι μια εξαιρετική συνεργασία με τον Claude Régy και την έχουμε περιοδεύσει αρκετά σε διάφορα θέατρα του κόσμου.
- Θα έρθετε και στην Ελλάδα;
- Από εσάς εξαρτάται. (γελάει)
- Εμείς θέλουμς πολύ.
- Θα δούμε. (γελάει)
- Θα κάνετε διακοπές στα ελληνικά νησιά, μετά το Φεστιβάλ Αθηνών;
- Δυστυχώς πρέπει να επιστρέψω πίσω στο Παρίσι. Εξάλλου διαβάζω στις εφημερίδες, δεν μπορεί να ταξιδέψει κανείς εύκολα στα νησιά του Αιγαίου, λόγω απεργιών. Έτσι δεν είναι;
- Ναι, κάπως έτσι. (γελάω)
- Στην Επίδαυρο έχετε πάει ποτέ;
- Όταν ήμουν μικρή. Με τους γονείς μου.
- Θα θέλατε να παίξετε στο αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου;
- Γιατί υπάρχει συνάδελφος ηθοποιός που ΔΕΝ θέλει;
- Απλά ρωτάω.
- Θέλω να παίξω στην Επίδαυρο Μήδεια. Και θα ήθελα να την «μιλούσα» στα ελληνικά. Τα ελληνικά είναι μια υπέροχη γλώσσα. Είναι κρίμα σήμερα που θεωρούμε τα αρχαία ελληνικά μια νεκρή γλώσσα. Λοιπόν ναι. Θα ήθελα η επόμενη φορά που θα επισκεφθώ την Ελλάδα να είναι με την Μήδεια. Και μετά να κάνω με Έλληνες διακοπές σε ελληνικά νησιά.
- Σας ευχαριστώ πολύ.
- Εγώ ευχαριστώ πολύ για την Ελληνική φιλοξενία.
