Η Μαρίνα Ψάλτη φέτος αντιμετωπίζει τον αγαπημένο της συγγραφέα, τον Τσέχωφ, αυτό τον ανατόμο των ανθρώπινων συμπεριφορών και ερμηνεύει ένα ρόλο τελείως διαφορετικό απ’ όσα έχει κάνει ως τώρα, την Ελένα στην παράσταση της Λ. Μελεμέ , « Ο Θείος Βάνιας» που παρουσιάζεται στο θέατρο Χορν.
Φέτος παίζετε στον «Θείο Βάνια» του Τσέχωφ σε σκηνοθεσία Λ. Μελεμέ, και μάλιστα ένα ρόλο πολύ διαφορετικό από αυτά που συνήθως έχετε κάνει…
Ξέρετε, έγινα ηθοποιός λόγω Τσέχωφ. ¨Όταν διάβασα τον «Θείο Βάνια», αποφάσισα να δώσω στη δραματική σχολή. Έχω ξαναπαίξει αυτό το έργο με τον Γιάννη Μπέζο, τότε βέβαια έκανα τη Σόνια. Η Ελένα είναι ένας ρόλος πολύ επικίνδυνος, γιατί αν αφεθεί ςμόνο σε μια εξωτερική εικόνα της ωραίας που περιφέρεται χάνεται η ουσία του ρόλου. Είναι κρυφός ρόλος, περίεργος, και ο ηθοποιός δεν έχει και πολλά πιασίματα. Πρέπει να βρει έναν εσωτερικό δρόμο. Κάναμε πολλές συζητήσεις και με την Λίλυ Μελεμέ, τη σκηνοθέτη μας. Το σκεφτόμουν αν έπρεπε να το κάνω, όταν μου το πρότεινε, γιατί είναι ένας ρόλος κόντρα σε μενα, θα λέγαμε. Η Λίλυ με χαλάρωσε και αρχίσαμε σιγά μέσα από αυτοσχεδιασμούς να μελετάμε τις ανθρώπινες συμπεριφορές αυτών των προσώπων. Μας έδωσε χώρο να αναπτυχθούν σχέσεις σκηνικές. Ένας συνάδερφος που είδε την παράσταση μας είπε ότι δεν είδε ένα ποιητικό έργο, αλλά ποιητικές σχέσεις και πολύ με χαροποίησε αυτό.
Τι πραγματικά συμβαίνει στην Ελένα; Τι την εμποδίζει να γίνει ευτυχισμένη;
Η δειλία και η αβουλία της. Κάποιοι άνθρωποι έτσι είναι, δεν τολμούν να κάνουν πράγματα και κρύβονται πίσω από τις επιθυμίες της. Κι εγώ δειλή είμαι, δεν είμαι κανένας ηρωικός τύπος… Μόνο στη δουλειά μου, κάποιες φορές έχω κάνει κάτι μετόλμη. Η Ελένα μπλέχτηκε σε ένα γρανάζι που μόνη της έφτιαξε και δεν μπορεί να ξεφύγει. Ερωτεύεται τον καθηγητή, ερωτεύεται το στάτους του, αλλά όταν τα χρόνια περνούν, δε μένει τίποτα. Μέτα ερωτεύεται τον Αστρώφ κι αυτό που της συμβαίνει είναι πιο δυνατό από αυτή, γι’ αυτό δεν μπορεί να το ζήσει. Έχει μια αφέλεια η Ελένα, δεν ξέρει να κάνει ίντριγκες, έχει μια αδεξιότητα και ό,τι κάνει γίνεται από μια μη σκέψη, όχι από υστεροβουλία.
Σε όλα τα έργα του Τσέχωφ οι ήρωες αποτυγχάνουν να ζήσουν τη ζωή τους…
Ακριβώς. Μου είπε ένα παιδάκι 12 χρονών που είδε την παράσταση: « Ενώ δεν πέθανε κάποιος, το τέλος ήταν σαν κηδεία». Κι είχε δίκιο... Όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να πάρουν μια πρωτοβουλία για τη ζωή τους κι έτσι τη χάνουν μέσα από τα χέρια τους.. Θέλουν, αλλά δεν κάνουν κάτι γι’ αυτό που θέλουν και συμβιβάζονται. Εγώ δεν νομίζω ότι ο Τσέχωφ είναι αισιόδοξος, θεωρώ ότι είναι πάρα πολύ σκληρός συγγραφέας, τα έργα του είναι σαν μάθημα ανατομίας… που κάποιοι το αντέχουν και κάποιοι λιποθυμάνε. Δείχνει την πραγματικότητα χωρίς στολίδιά, ωμή και σκληρή. Είναι η πέμπτη φορά που παίζω Τσέχωφ και κάθε φορά αισθάνομαι μια αμηχανία απέναντι σε αυτούς τους ήρωες γιατί μου θυμίζουν πράγματα της δικής μας ζωής. Στον «Θείο Βάνια» μάλιστα αποδεικνύεται και εξαιρετικά προφητικός, όλα όσα λέει ο Αστρώφ για την καταστροφή της φύσης, εκείνος τα είδε μπροστά του, ενώ τότε δεν υπήρχε κανένα τέτοιο θέμα.
Γιατί ο χρόνος είναι βασανιστικός στα έργα του;
Όταν περνάει ο καιρός μέσα σε απραξία, ο χρόνος πολλαπλασιάζεται και σου πέφτει βαρύς. Όταν δημιουργείς κάτι, ο χρόνος δεν είναι βασανιστικός, όταν όμως δεν κάνεις τίποτα γίνεται βαρίδι. Ο πρωταγωνιστής σε όλα του τα έργα είναι ο χρόνος, οι ήρωες βουλιάζουν στην αδράνεια και αυτό πολλές φορές έχει παρεξηγηθεί. Η πλήξη τους είναι ενεργητική και τα πρόσωπα αυτοσαρκάζονται. Ο Τσέχωφ βλέπει πολύ συμπαθητικά τους χαρακτήρες του, αλλά τους βλέπει έξωθεν και δεν ωραιοποιεί τίποτα, δείχνει τις μικρότητές τους, τα λάθη, τις γκάφες τους… Δε χαρίζεται.
Ετοιμάζετε κάτι άλλο;
Αν μου γίνει μια πρόταση για καλοκαίρι και με ενδιαφέρει θα το συζητήσω. Συνήθως δε δουλεύω τα καλοκαίρια πολύ, αλλά τώρα πρέπει να δουλεύουμε συνέχεια με αυτή την κατάσταση
Σας αγχώνει αυτή η κατάσταση;
Πάρα πολύ, γιατί υπάρχει μια περιρρέουσα ανασφάλεια και δυσκολία στους ανθρώπους. Μπορεί να μην αντιμετωπίζω προσωπικά κάποιο πολύ ζωτικό πρόβλημα, αλλά γύρω μου οι άνθρωποι τραβάνε μεγάλο ζόρι. Πολλοί χρειάζονται βοήθεια… Το ότι δουλεύουμε είναι σημαντικό. Βέβαια οι απολαβές μας έχουν πέσει κάτω από τα μισό. Και μιλάω εγώ που ποτέ δεν είχα τις τρελές απολαβές ποτέ. Είμαι πάντως από τους ψύχραιμους, γιατί μπορώ να ζήσω και με λίγα χρήματα.
Σας ευχαριστώ.
Κι εγώ.
Α.Κ.
