Από πότε ο πόλεμος έγινε ο πατέρας των πάντων; Από πότε; Στο "Μαύρο αίμα" την Κλυταιμνήστρα τη συμπαθούν. Και εγώ την συμπαθώ, πάντα. Από το σχολείο ακόμη. Για τους λόγους που έμαθα πολύ αργότερα.
"Μαύρο αίμα". Τίτλος που σε κάνει να θες διευκρινίσεις, κάτι παραπάνω.
Το «Μαύρο Αίμα» είναι το πρόσωπο αυτής της γυναίκας. Το «Μαύρο Αίμα» είναι η δολοφονία της μητέρας. Το έργο αντλεί το μεγαλύτερο μέρος του υλικού του από την Ορέστεια του Αισχύλου. Όταν μου έγινε η πρόταση από τον Τηλέμαχο Κρεβάικα, είπαμε ότι θα δούμε το θέμα από την πλευρά της Κλυταιμνήστρας.
Σαν πιο αδικημένης.
Η Κλυταιμνήστρα φέρει ένα αρνητικό φορτίο. Πρέπει να αποκατασταθεί κάποια στιγμή η φήμη της. Με τον κόσμο που κουβαλάει, η Κλυταιμνήστρα κατατάσσεται αυτόματα στα πολιτικά πρόσωπα. Είναι η τελευταία εκπρόσωπος της μητριαρχίας. Κρατάει το νήμα μεταξύ ανθρώπων και φυσικού κόσμου. Η περίπτωσή της δείχνει τη μετάβαση από την μητριαρχία στην πατριαρχία, καθώς και τον προπαγανδιστικό ρόλο, που έπαιζαν τα έργα, που γράφονταν τότε. Μας ενδιαφέρει αντιστικτικά η σύγκριση δύο αξιακών συστημάτων.
Η αντιπαράθεση ανάμεσα στα δύο φύλα και τις αξίες τις οποίες ενστερνίζεται το καθένα.
Ναι. Η Κλυταιμνήστρα είναι υπέρ της ισότιμης σχέσης, του ηθικού δικαίου, της κοινής διαχείρισης των αγαθών, σηματοδοτεί την άρρηκτη σχέση του ανθρώπου με τη φύση. Σε σύγκριση με τον Αγαμέμνονα που είναι προσηλωμένος στην εξουσία, τον πόλεμο και τον πλουτισμό. Βρήκαμε, λοιπόν, αυτή την αντιπαράθεση εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
Η βάση σας είναι μόνο το κείμενο του Αισχύλου;
Έχουμε χρησιμοποιήσει κι άλλα κείμενα για να φωτίσουμε τον κόσμο της Κλυταιμνήστρας. Κείμενα του Δ. Σολωμού, του Νικ. Βρεττάκου..κ.α.
Μόλις ξεκινήσατε στο Ι.Μ.Κ., έτσι δεν είναι;
Ξεκινήσαμε κατευθείαν με την επίσημη πρεμιέρα η οποία πήγε πολύ καλά. Κάναμε κι άλλες δύο παραστάσεις με κανονικό "κοινό" και συνειδητοποιήσαμε ότι περνάει πολύ ωραία το κείμενο στον κόσμο κι αυτό είναι κάτι που μας ανακουφίζει.
Την Κλυταιμνήστρα την έβλεπες πάντα με συμπάθεια; Μου φαινόταν πάντα δύσμοιρη και έλεγα, χωρίς δεύτερη σκέψη πάντα, από μικρή "καλά του έκανε του κερατά".
Με την Κλυταιμνήστρα πολύ ειδικά δεν είχα ασχοληθεί. Είχα δει δεκάδες παραστάσεις που την αφορούσαν, είχα διαβάσει πράγματα, αλλά ήμουν αφημένη στην περιρρέουσα άποψη, που υπάρχει γι' αυτή, που είναι το λιγότερο συκοφαντική. Ουσιαστικά εμβάθυνα στον κόσμο της τώρα, τώρα κατάλαβα πόσο ισχυρό πρόσωπο ήταν. Όλη αυτή η μελέτη κατ' επέκταση με οδήγησε στο να ερευνήσω την έννοια του μητριαρχικού κόσμου, όχι με την επιφανειακή μορφή του "οι γυναίκες από πάνω". Συνειδητοποίησα, λοιπόν, ότι είναι ένας άλλος κόσμος. Τελείως διαφορετικός και η μελέτη του έχει τεράστιο ενδιαφέρον για το σήμερα.
Τι σου έκανε περισσότερο εντύπωση;
Θυμάμαι ότι πάντα άκουγα ότι ο άνθρωπος είναι φύσει ανταγωνιστικό ον. Δογματικά επιχειρήματα του καπιταλιστικού συστήματος για να θεωρηθούν από το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου κάποια πράγματα αυτονόητα. Οι μητριαρχικές κοινωνίες λειτουργούσαν τελείως αντίθετα, τονίζοντας ότι η ανθρώπινη φύση μόνο ανταγωνιστική δεν είναι. Όλο αυτό τότε ήταν μια ισχυρή προπαγάνδα για να επικρατήσει βίαια η πατριαρχία. Έπρεπε με κάθε τρόπο να υποβιβαστεί ο ρόλος της γυναίκας, η ιερή της σημασία, η συνυφασμένη με την ζωή. Να καταρρακωθεί ο ρόλος της μάνας.
Την άλλη εβδομάδα θα είμαι στο κοινό. Με έπεισες. Βίκυ, είσαι και στο "Νησί των σκλάβων", στο Τέχνης.
Ναι, το οποίο είναι ένα επίσης πολιτικό έργο. Μιλάει για την εξουσία που έχουμε ο ένας πάνω στον άλλο, θέτοντας ερωτήματα όπως "πόσο εύκολα διαχειρίσιμη είναι η ελευθερία";
Τα λέμε πολύ σύντομα. Σ' ευχαριστώ.
Να' σαι καλά.
*Η Βίκυ Βολιώτη πρωταγωνιστεί στις παραστάσεις "Μαύρο αίμα" στο Ι.Μ.Κ. και στο "Νησί των σκλάβων" στο Θέατρο Τέχνης.
Χρύσα Φωτοπούλου
