Το Θέατρο Τέχνης απέδειξε φέτος ότι είναι ένα θέατρο που σέβεται τη βαθιά και σπουδαία ιστορία του, αλλά ταυτόχρονα ακολουθεί τον παλμό της εποχής του. Η καλλιτεχνική του διευθύντρια, Μαριάννα Κάλμπαρη, με δύο δικές της σκηνοθεσίες, αλλά και μια ακόμα παραγωγή που ετοιμάζει για το καλοκαίρι σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθωνών, κάνει ένα μικρό απολογισμό της χρονιάς και μας εξομολογείται τα σχέδιά της.
Δύο παραστάσεις σου ανεβαίνουν ταυτόχρονα. Tο νησί των σκλάβων του Μαριβό και το Η λίλα λέει. Γιατί επέλεξες το Νησί των Σκλάβων; Ποιο είναι το βασικό του θέμα;
Το έργο επιλέχθηκε σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδας -που στηρίζει τη β’ θεατρική περίοδο της σκηνής του Υπογείου- για να αντικαταστήσει την επίσης γαλλική Ανταλλαγή του Κλωντέλ που ακυρώθηκε λόγω υπερβολικού φόρτου εργασίας του σκηνοθέτη της Νίκου Μαστοράκη. Ψάχναμε ένα έργο που να μπορούσε να ταιριάζει στο καστ της Ανταλλαγής. Καταλήξαμε στο Νησί των σκλάβων, που έτσι κι αλλιώς προσωπικά μ’ ενδιέφερε πολύ. Ένα εξαιρετικά επίκαιρο κλασικό πολιτικό κείμενο που δεν ανεβαίνει συχνά στην ελληνική σκηνή. Ένα έργο που μιλάει για την εξουσία και τη δύναμη της επιρροής της πάνω στις ψυχές και τις σχέσεις των ανθρώπων.
Πώς διαχειρίζεσαι στην παράσταση σκηνοθετικά τον περίεργο κόσμο του Μαριβό που κινείται ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα;
Το “νησί” όπου εκτυλίσσεται η δράση της παράστασής μας δεν είναι ένα ρεαλιστικό νησί. Πρόκειται για ένα χώρο που κινείται ακριβώς ανάμεσα στη φαντασία και στην πραγματικότητα. Έναν χώρο όπου τα πάντα μπορούν να συμβούν.
Η λίλα λέει είναι μια λογοτεχνική διασκευή. Ποια είναι η βασική ιστορία και πώς διαχειρίστηκες την προσαρμογή ενός λογοτεχνικού έργου, που πάντα έχει δυσκολία στο θέατρο, καθώς συνήθως χάνεται η αφηγηματικότητα.
Η βασική ιστορία είναι ερωτική. Ένα αγόρι και ένα κορίτσι συναντιούνται σε ένα υποβαθμισμένο προάστιο του Παρισιού. Σε μια γειτονιά όπου οι άνθρωποι νιώθουν “σκουπίδια”. Η Λίλα είναι ένας “άγγελος με γλώσσα πουτάνας’’. Ο Σιμώ είναι ένας απελπισμένος νεαρός άραβας, χωρίς δουλειά, χωρίς λεφτά χωρίς όνειρα. Η Λίλα τον μυεί σε έναν κόσμο ερωτικών εξομολογήσεων και ακραίων φαντασιώσεων που βάζει φωτιά στο μυαλό του. Ο Σιμώ νιώθει την ανάγκη να κάνει “κάτι” όλο αυτό που συμβαίνει μέσα του και που δεν είναι παρά έρωτας. Έτσι γράφει την ιστορία του με τη Λίλα, την ιστορία που παρακολουθούμε, μια ιστορία που θα έχει όμως βίαιο και αναπάντεχο τέλος. Στην παράσταση, το μεγαλύτερο μέρος του διηγήματος είναι δραματοποιημένο. Βλέπουμε δηλαδή τις σκηνές μεταξύ Λίλας και Σιμώ. Η αφήγηση-μονόλογοι του Σιμώ- αποτελούν επίσης μέρος της δράσης και οδηγούν την εξέλιξη της ιστορίας.
Γιατί χάνεται η αθωότητα του έρωτα σήμερα; Και γενικώς γιατί υπάρχει τέτοια δυσκολία στον έρωτα;
Για να ερωτευτείς αληθινά πρέπει να πιστεύεις αληθινά στον έρωτα. Πρέπει να τον αφήνεις να σε αφοπλίσει ολοκληρωτικά. Πρέπει να δίνεις “θεϊκή” αξία στα πρόσωπο που ερωτεύεσαι. Στην εποχή μας, οι άνθρωποι μεγάλωσαν με το “έλα μωρέ, μην τρελαίνεσαι”. Μα πώς θα ερωτευτείς αν δεν τρελαθείς; Αθωότητα στον έρωτα υπάρχει ακριβώς όταν τρελαίνεσαι. Όταν πιστεύεις ότι το πρόσωπο που αγαπάς είναι μοναδικό στη γη. Όταν θεωρείς ότι κανείς καλύτερος δε σε περιμένει στην επόμενη γωνία. Όταν δε θεωρείς τον έρωτα κάτι αναλώσιμο κι ας ξέρεις πολύ καλά πως όλα στη ζωή έχουν ημερομηνία λήξης. Για να ερωτευτείς με λίγα λόγια –όπως και για να κάνεις θέατρο- πρέπει να “παραμυθιαστείς”. Ο κυνισμός είναι, κατά τη γνώμη μου, υπεύθυνος για τη δυσκολία -της εποχής μας- στον έρωτα.
Το καλοκαίρι το Θέατρο Τέχνης συνεργάζεται με το Φεστιβάλ Αθηνών σε μια δική σου σκηνοθεσία. Μίλησε μας λίγο γι' αυτό το εγχείρημα και το έργο του Ανδρέα Φλουράκη.
Πρόκειται για ένα πολύ πρωτότυπο νέο ελληνικό έργο, που μιλάει για τη σύγχρονη Ελλάδα. Ένα έργο χωρίς χαρακτήρες, χωρίς σκηνές, χωρίς πλοκή. Ένα έργο για όλα αυτά που λέμε και ακούμε στην Ελλάδα σήμερα. Φράσεις κοινότοπες, φράσεις-δηλώσεις, φράσεις-εξομολογήσεις, φράσεις, φράσεις, φράσεις ενός λαού που θέλει να φύγει ή να μείνει; Θέλει να τα αλλάξει όλα, αλλά μπορεί; Θέλει μια χώρα… αλλά ποια χώρα; Υπάρχει αυτή η χώρα που θέλει; Μπορεί να τη φτιάξει; Ο Φλουράκης, με σύνθημα τη φράση “Θέλω μια χώρα”, χτίζει με χιούμορ, οργή και απελπισία ένα έργο για όλα αυτά που απασχολούν όλους τους Έλληνες και κυρίως τη νέα γενιά, σήμερα.
Πρόκειται για μια παράσταση με πάρα πολλούς ηθοποιούς. Θα λειτουργούν σαν σύνολο, σαν ένας σύγχρονος χορός, ας πούμε;
Η παράσταση θα ανέβει με 65 νέους ηθοποιούς, μαθητές και νεαρούς απόφοιτους της δραματικής σχολής του Θεάτρου Τέχνης. Θα λειτουργούν όντως σαν ένα σύνολο, που συνθέτει αυτό που αποκαλούμε “πλήθος” νέων Ελλήνων. Και εδώ είναι το μεγάλο στοίχημα της παράστασης. Τι σημαίνει -σκηνικά μιλώντας- πλήθος; Πώς συμπεριφέρεται σκηνικά το πλήθος; Και απέναντι στο πλήθος, σε ρόλο έκπληξη, η Ρένη Πιττακή…
Μετά την απώλεια του Διαγόρα Χρονόπουλου, τι θα γίνει με τη Δραματική Σχολή του Τέχνης; Θα την αναλάβεις εσύ;
Ο χαμός του Διαγόρα Χρονόπουλου ήταν ένα μεγάλο σοκ και μια επώδυνη απώλεια για όλους μας. Μας λείπει πολύ και είναι ακόμα νωρίς να μιλήσουμε για “αντικατάσταση”. Το έτος πλησιάζει έτσι κι αλλιώς στο τέλος του. Για την ώρα έχω αναλάβει σε συνεργασία με το σύλλογο των καθηγητών την ευθύνη για τη λειτουργία της σχολής.
Η θεατρική σεζόν φτάνει σε λίγες εβδομάδες στο τέλος της. Πώς ήταν η χρονιά για το Τέχνης;
Η συνολική αίσθηση είναι πολύ θετική παρ’ όλες τις τεράστιες –οικονομικές και άλλες –δυσκολίες και προβλήματα που αντιμετωπίσαμε. Το σημαντικό είναι ότι έγιναν τα πράγματα, ότι μπήκε κόσμος στο θέατρο, κόσμος που δεν είχε ξαναμπεί, τόσο από την πλευρά των θεατών όσο και των καλλιτεχνών. Η σεζόν για μας όμως τελειώνει στις 10 Ιουνίου. Μετά το Πάσχα έχουμε δύο ακόμα σημαντικές πρεμιέρες ( Αδερφοί Καραμάζοφ σε σκηνοθεσία της Νατάσας Τριανταφύλλη στο Υπόγειο και Τρελό αίμα σε σκηνηνοθεσία Άντζελας Μπρούσκου στη Φρυνίχου.) Στα μέσα Ιουνίου λοιπόν θα έχω μια σαφέστερη και συνολικότερη εικόνα της φετινής σεζόν.
Ποιοι είναι οι στόχοι σου και η επιθυμία για τη νέα θεατρική χρονιά;
Να δώσουμε χώρο και χρόνο σε αξιόλογους καλλιτέχνες μέσα από ένα ουσιαστικό, ενδιαφέρον και πιο “μαζεμένο” πρόγραμμα (λιγότερες παραγωγές). Να αναρωτηθούμε τι στ΄ αλήθεια συμβαίνει στο θέατρο σήμερα. Να δώσουμε βήμα σε νέους καλλιτέχνες. Να προχωρήσουμε σε πράγματα που δεν προλάβαμε να κάνουμε ή που κάναμε πολύ λίγο φέτος (εργαστήρια, συνεργασία με θέατρα εξωτερικού, προγράμματα για έλληνες συγγραφείς, σύνδεση με άλλες τέχνες κτλ). Να αποκτήσουμε ένα φανατικό κοινό με το οποίο θα επικοινωνούμε ουσιαστικά. Και κάτι πολύ δύσκολο αλλά τρομερά σημαντικό: να βρούμε λεφτά για να μπορέσουμε να κάνουμε σωστά όλα τα παραπάνω!
Σε ευχαριστώ πολύ.
Κι εγώ.
Δευτέρα 30 Μαρτίου 2015
Α.Κ.
