"Δεν έχω τίποτα" του Ε. Μποντ στο θέατρο του Νέου Κόσμου. Βρισκόμαστε στο 2077 κι όλα έχουν αλλάξει πια. Ή μήπως όχι και τόσο; Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Μυλωνάς και ο πρωταγωνιστής της παράστασης Βασίλης Κουκαλάνι, δυο καλλιτέχνες με πολιτική σκέψη και δράση, μας εισάγουν στον παράδοξο κόσμο του Βρετανού συγγραφέα.
Το έργο είναι μεταφερμένο στο 2077. Προφητικό ή μια παραβολική αντιστοιχία με το σήμερα;
Β.Κ.: Ο Μποντ, με έντονη πολιτική ματιά και γερές δόσεις χιούμορ, επαληθεύει τους οιωνούς του παρόντος και την απαισιόδοξη προοπτική της σημερινής κατάστασης για να ταρακουνήσει: μας υπενθυμίζει πως μάλλον δεν έχουμε καταλάβει και σίγουρα δεν διαχειριζόμαστε το παρόν με τέτοιον τρόπο ώστε να αποφύγουμε μια ολότελα δυσοίωνη εξέλιξη του μέλλοντος.
Τι πιστεύεις ότι θα συμβεί το 2077;
Δ.Μ.: Το 2077 δεν είναι τόσο μακριά και για να μπορούμε να μιλήσουμε, χωρίς να πέφτουμε σε αόριστες θεωρίες συνομωσιολογίας, για το τι θα συμβεί τότε, πρέπει να σκύψουμε στο σήμερα, να κοιτάξουμε αυτό που τώρα συμβαίνει. Χιλιάδες κύματα προσφύγων από τη Συρία κι άλλες χώρες, άνθιση του ρατσισμού, πολιτικές ακραίας λιτότητας, κατασχέσεις σπιτιών, αυτοκτονίες, θρησκευτικός φανατισμός είναι ορισμένες από τις πληγές μιας πολιτικής που επιμένει να εξυπηρετεί το συμφέρον ενός ελάχιστου ποσοστού και να οδηγεί τους λαούς στην εξαθλίωση και τον αλληλοσπαραγμό.
Όντως οι ήρωες του Μποντ δεν έχουν τίποτα; Γιατί έχουν μείνει έτσι;
B.K.: Βρισκόμαστε σε ένα σημείο όπου οι άνθρωποι, κορεσμένοι από τα πάντα, είναι οι ίδιοι που ζητάνε να ζήσουν σε μια κοινωνία απόλυτης καταστολής και ομογενοποίησης όπου το παρελθόν, η μνήμη και η επαφή είναι ολότελα διαμελισμένες. Από αυτήν τη φαινομενικά μακρινή συνθήκη που έντεχνα στήνει ο Μποντ, εγείρονται μια σειρά καίρια ερωτήματα για το τώρα: ποια και πόσο σημαντικά είναι αυτά τα “πάντα” που είτε φοβόμαστε ότι θα χάσουμε, είτε ζητάμε να τα ξεφορτωθούμε ; Γιατί είμαστε έτοιμοι να αποδεχτούμε μια τέτοια κοινωνία; Τι είναι αυτό που μας εμποδίζει ή μας φοβίζει να αναλάβουμε την ευθύνη για ένα καλύτερο αύριο;
Στην κοινωνία του έργου το παρελθόν απαγορεύεται. Λύτρωση ή τιμωρία αυτή η λήθη;
Δ.Μ.: Κατάργηση του παρελθόντος σημαίνει διαγραφή της μνήμης, ατομικής όσο και συλλογικής, άγνοια της ιστορικότητας των πραγμάτων ως εκ τούτου πλήρης ανικανότητα πολιτικής και κριτικής σκέψης. Το να μην γνωρίζεις τι έχει συμβεί ή τι συμβαίνει ίσως σε κάνει να κοιμάσαι πιο εύκολα το βράδυ, όμως αυτό δεν είναι εξαιρετικά επικίνδυνο; Γινόμαστε άδεια δοχεία όπου εύκολα μπορούμε να γεμίσουμε ανεπεξέργαστα με κάθε είδους πληροφορία (ή και προπαγάνδα), βλέπουμε τη ζωή μας αποσπασματικά κι όχι ως το γρανάζι μιας συλλογικής μηχανής, καταλήγουμε ανίσχυροι να αντισταθούμε απέναντι στην αδικία και να διεκδικήσουμε ένα καλύτερο αύριο.
Γιατί επέλεξες, Δημήτρη, αυτό το έργο;
Δ.Μ.: Πρόκειται για ένα έργο έντονου πολιτικού προβληματισμού που όμως δεν στερείται σε τίποτα των στοιχείων εκείνων που το καθιστούν ένα υπέροχο θεατρικό κείμενο. Σε αυτήν τη δυστοπία που στήνει ο Μποντ, τα συστατικά του χιούμορ, της ποιητικότητας, της δραματικής έντασης ισορροπούν αρμονικά με την πολιτική σκέψη, κι έτσι μας δίνεται μία ποικιλόμορφη παλέτα πάνω στην οποία μπορούμε να δουλέψουμε σε βάθος.
Όλα γίνονται για μια καρέκλα στο έργο. Τι είναι τελικά αυτή η καρέκλα; Γιατί τους είναι τόσο σημαντική;
Β.Κ.: Σε αυτήν την ακραία συνθήκη όπου οι ανθρώπινες σχέσεις και η επαφή είναι πλήρως διαμελισμένες, η διεκδίκηση της καρέκλας έρχεται να καλύψει το κενό στην επικοινωνία και να γίνει αυτή το πρωτεύον υπαρξιακό ζήτημα. Παρακολουθούμε άτομα σε τέτοιο βαθμό αποσυναρμολογημένα που δεν είναι πια σε θέση ούτε καν να εκφράσουν αυτό που επιθυμούν, να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον. Προκειμένου να χρησιμοποιήσουν έναν κάποιο κώδικα επικοινωνίας, φαινομενικά λιγότερο επώδυνο από τα ίδια τους τα συναισθήματα, κατατρέχουν στην καρέκλα και τελικά η διεκδίκησή της, η οποία εκφράζεται με έντονες πινελιές μαύρου χιούμορ, θα μετατραπεί σε ζήτημα ζωής και θανάτου.
Τι ετοιμάζετε για το χειμώνα;
Δ.Μ: Θα σκηνοθετήσω το φθινόπωρο στο Εθνικό Θέατρο το νέο έργο του Βασίλη Κατσικονούρη "Καγκουρό". Επίσης θα συνεχιστεί η συνεργασία με το Θέατρο του Νέου Κόσμου, όπου θα ανεβάσω σε κοινή παράσταση, τρία διηγήματα του Τσέχωφ, τα «Ένας άνθρωπος σε θήκη», «Το φραγκοστάφυλο», «Για την αγάπη» . Επίσης θα ξεκινήσει μια συνεργασία με το Αγγέλων Βήμα, όπου μου προτάθηκε να σκηνοθετήσω το εργο "Διασκεδάζοντας τον κύριο Σλόουν" του Τζον Όρτον.
B.Κ.: Θα φτιάξω το τρίτο έργο για παιδιά και νέους της ομάδας Συντεχνία του Γέλιου που θα έχει θέμα το bullying, το σχολικό άγχος και τον ανταγωνισμό στο σχολείο με προσωρινό τίτλο "Είστε και Φαίνεστε".
Σας ευχαριστώ πολύ.
Κι εμείς.
Πέμπτη 30 Απριλίου 2015
Α.Κ.
