Η Λυδία Φωτοπούλου είναι σίγουρα μια από τις σημαντικότερες Ελληνίδες ηθοποιούς. Όχι μόνο επειδή δίνεται σε κάθε της ρόλο ολοκληρωτικά, αλλά επειδή τολμάει, ρισκάρει και έχει μια ιδιαίτερη οπτική για τη ζωή. Φέτος ξανασυνεργάζεται με τον Νίκο Καραθάνο, έναν καλλιτέχνη που επίσης βλέπει τα πράγματα αλλιώς, στον «Βυσσινόκηπο» του Τσέχωφ, μια παράσταση που παρουσιάζεται στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και έχει γίνει αφορμή πολλών συζητήσεων εξαιτίας του ανατρεπτικού της χαρακτήρα.
Τι σας συγκινεί εσάς και την παράστασή σας στον Βυσσινόκηπο του Τσέχωφ;
Ο Βυσσινόκηπος είναι το τελευταίο έργο του Τσέχωφ, είναι μια ακόμα υπέροχη τρυφερή και διεισδυτική ματιά του συγγραφέα πάνω στους ανθρώπους και στον τρόπο που διαχειρίζονται την απώλεια. Οι ήρωές του είναι σαν μικρά παιδιά που δεν ξέρουν πώς να φερθούν στην αλλαγή που έρχεται. Για την εποχή ήταν μια τεράστια αλλαγή και ο Τσέχωφ την περιγράφει εξαιρετικά: η πτώση μιας αριστοκρατίας και η άνοδος μια νέας τάξης. Αυτό που έμενα με συγκινεί είναι ότι δεν υπάρχει ποτέ ένας κακός στον κόσμο του Τσέχωφ, είναι όλοι άνθρωποι που παλεύουν για τη ζωής τους και κάνουν λάθη, αλλά είναι λάθη μικρού παιδιού. Δουλεύοντας με τον Νίκο Καραθάνο που επίσης έχει μια τρυφερή ματιά πάνω στα ανθρώπινα, αυτή η επιπόλαια παιδική συμπεριφορά των ηρώων δε θα μπορούσε παρά μα μην αποτελέσει βάση της προσέγγισής μας.
Δεν έχουν λοιπόν καμία ευθύνη οι ήρωες του Τσέχωφ;
Δεν τον ενδιαφέρει να κριτικάρει τη συμπεριφορά τους, πιστεύει ότι έτσι είναι και τη δέχεται. Ακόμα και τον Λοπάχιν δεν τον αντιμετωπίζει σαν ένα σκληρό επιχειρηματία, αλλά σαν έναν άνθρωπο που προσπαθεί κι αυτός με τις δικές του ιδέες και το δικό του μυαλό. Επίσης ποιος άραγε μπορεί να κατηγορήσει τη Λιούμποβα που ξεπερνάει το θάνατο ενός παιδιού μέσα από έναν έρωτα; Ο Νίκος είναι ένας ανθρωποκεντρικός σκηνοθέτης και στάθηκε σε αυτό παρόλο που μπορεί η παράστασή μας να φαίνεται ανατρεπτική.
Σε τι οφείλεται η ανατροπή της;
Οι άνθρωποι στην παράστασή μας είναι πολύ ζωντανοί, σε αντίθεση με την εικόνα που έχουμε για τα έργα του Τσέχωφ, όπου οι ήρωες σέρνονται από πλήξη. Κι αυτοί πλήττουν, και φοβούνται το χρόνο, αλλά στη δική μας εκδοχή υπάρχει μια τρέλα κίνησης με έντονο ρυθμό και έντονη εξωτερίκευση. Τελικά πάλι δεν κάνουν τίποτα, κάνοντας πολλά, άσχετα όμως από αυτό που θέλουν πραγματικά. Οι άνθρωποι ζουν με λαχταρά, απαρηγόρητα: αυτή τη λέξη χρησιμοποίησε ο Νίκος στην πρόβα. Μερικές φορές όταν ξέρεις ότι κάτι χάνεις, κάθεσαι και περιμένεις να χαθεί. Εδώ όμως τα πρόσωπα ζουν με πάθος, επειδή δεν ξέρουν τι να κάνουν μπροστά στην απώλεια, μπορούν να κάνουν υπερβολικά πράγματα, επειδή δεν έχουν τη σοφία ενός ενήλικα. Ζουν τη ζωή στη νιοστή.
Και η διανομή της παράστασης είναι περίεργη, σε σχέση με τις ηλικίες…
Έγινε ένα παιχνίδι, αλλά όχι χωρίς νόημα. Ήθελε ο Νίκος να κάνω εγώ την Άνια. Η Άνια είναι πιο ώριμη από τη μητέρα της, ένα παιδί με ένα πρόωρο γήρας, όποτε ταίριαξε με τις δικές μου εμπειρίες ζωής. Όταν λέει στο τέλος «Πάμε να φύγουμε», γίνεται σχεδόν αυτή η μαμά. Δεν είναι ότι ήθελε ο Νίκος συμβολικά να περάσει κάτι, όλοι δοκιμάζαμε πράγματα, αλλά σε αυτή την διανομή, όπου έχουμε και δυο ηθοποιούς σε προχωρημένη εγκυμοσύνη, την Έμιλυ Κολιανδρή και τη Γαλήνη Χατζηπασχάλη, βρέθηκε η μεγαλύτερη τρυφερότητα.
Τελικά τι είναι ο βυσσινόκηπος;
Η απολυτή ομορφιά που ενώ είναι δίπλα μας πολλές φορές δεν ξέρουμε πώς να ζήσουμε κοντά της. Ο Νίκος είπε πολύ εύστοχα: « Γιατί τόση αγωνία κάτω από τόσο ομορφιά». Ο Τσέχωφ περιγράφει όλα αυτά τα υπέροχα που πλάι τους θα έπρεπε να είμαστε γίγαντες, αλλά εμείς δεν μπορούμε να ηρεμήσουμε. Η προσωπική αγωνία πάντα σκοτώνει τα όμορφα πράγματα που μας περιβάλλουν.
Και ετοιμάζεστε για τη Λουκρητία Βοργία σε σκηνοθεσία του Ν. Μιλιβόγιεβιτς στο Φεστιβάλ Αθηνών…
Ναι, ακόμα δεν έχουμε αρχίσει πρόβες, όποτε δεν έχω να πω πολλά. Χαίρομαι που θα ξαναδουλέψω με τον Νικίτα. Είναι από τους σκηνοθέτες που μου αρέσει πολύ να δουλεύω, μου αρέσει η σκέψη του, που είναι αμιγώς θεατρική. Και επίσης είναι πολύ ωραία και η διανομή. Είναι ένα έργο απερίγραπτο, για μια εποχή που όλο λίγο πολύ γνωρίζουμε, μια εποχή απάνθρωπης εξουσίας. Πιστεύω ότι ο Νικίτα θέλει να κάνει αυτό το έργο για να πει κάτι για το σήμερα. Γιατί είναι ένας σκηνοθέτης που πάντα ενώνει τα κείμενα που κάνει με το σήμερα. Επίσης θα ξαναγίνει η παράσταση του Γιάννη Μόσχου Διασκεδαστικές ιστορίες περί θνητότητας του Τσέχωφ και χαίρομαι πολύ γι’ αυτό..
Σας ευχαριστώ.
Κι εγώ.
Δευτέρα 4 Μαΐου 2015
Α.Κ
