O Γιάννης Καλατζόπουλος σκηνοθετεί το έργο του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή « Του Κουτρούλη ο Γάμος» για το ΚΒΘΕ, ένα έργο που αν και εκδόθηκε το 1845 θα μας θυμίσει όσα ζούμε σήμερα, μέσα από τη ματιά ενός έξυπνου και καλλιεργημένου ανθρώπου, που με χιούμορ στηλιτεύει τα κακώς κείμενα…
Κύριε Καλατζόπουλε, τι είναι Του Κουτρούλη ο γάμος; Μια σάτιρα;
Το έργο εκδόθηκε το 1845, αλλά φαίνεται ότιγράφτηκε μετά την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου, όταν η Ελλάδα εξαρτημένη από τις ξένες δυνάμεις βρέθηκε σε μια κατάσταση ανάλογη με αυτή που ζούμε σήμερα. Ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, ένας άνθρωπος της κυβέρνησης, αλλά πολύ έξυπνος, γράφει μια κωμωδία που με πρόσχημα μία αστεία ιστορία σατιρίζει τα ρουσφέτια, την εξάρτηση από τους ξένους, την απληστία για την εξουσία… Ο Κουτρούλης είναι φραγκοράφτης από τη Σύρο κι έρχεται στην Αθήνα, όπου ερωτεύεται μια νεαρή κοπέλα. Αυτή για να τον αποφύγει του λέει ότι θα τον παντρευτεί αν γίνει Υπουργός. Και έτσι αυτός ξεκινάει να αγοράζει συνειδήσεις, για να πετύχει το σκοπό του. Αυτή πείθεται ότι θα γίνει υπουργός και τον παντρεύεται..,. Έχει πολύ χιούμορ το έργο, μια λαϊκή πανηγυριώτικη θα έλεγα, κατάσταση, αλλά αφήνει και μια πίκρα στο τέλος, γιατί βλέπουμε ότι όλα επαναλαμβάνονται.
Είναι ένα έργο που θυμίζει παλαιότερες εποχές του θεάτρου;
Γράφτηκε όταν δεν υπήρχε καν θέατρο στη Ελλάδα. Μόνο ο Καραγκιόζης υπήρχε για το λαό, ενώ οι αστοί έβλεπαν ιταλικές όπερες. Ο Ραγκαβής κάνει το εξής τόλμημα: γραφεί το έργο στα πρότυπα της κωμωδίας του Αριστοφάνη, λέγοντας ότι ακόμα και στο θέμα του θεάτρου, πρέπει να σταθούμε στις δικές μας ρίζες. Το έργο έχει Χορό, παράβαση κι αγώνα. Η γλώσσα του είναι παλιά, γιατί εκείνη την εποχή προσπαθούσαμε να βρούμε και σε ποια γλώσσα θα μιλάμε. Ο Ραγκαβής γράφει σε αρχαΐζουσα καθαρεύουσα, την οποία πειράξαμε λίγο, χωρίς όμως να αλλοιώσουμε τα νοήματα. Έχουμε αφήσει το έργο στην εποχή του όμως, δεν κάνουμε δήθεν μοντερνιές, κι έτσι δίνεται στο θεατή η δυνατότητα να κάνει τις δικές του αναγωγές. Είναι μια λαϊκή εξωστρεφής κωμωδία που ο κόσμος θα γελάσει και θα προβληματιστεί, χωρίς να ντρέπεται που γέλασε και χωρίς να του κουνάμε το δάχτυλο.
Περνάμε δύσκολα σήμερα όπως και τότε… Εσείς πώς βλέπετε την όλη κατάσταση;
Το έργο είναι σαν να γράφτηκε σήμερα, όλα αυτά που μας συμβαίνουν σήμερα και μας κόβουν την ανάσα. Είμαι αισιόδοξος άνθρωπος, γιατί πιστεύω ότι ο λαός μας θα βρει τρόπο να ανακάμψει. Η ιστορία προχωράει πολύ αργά. Δεν πρέπει να απογοητευόμαστε όμως. Οι άνθρωποι του θεάτρου έχουμε στα χέρια μας αυτή την παρηγορητική τέχνη. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο, αλλά να μπορούμε κάτι να προσφέρουμε στη ψυχή του.
Ο Κουτρούλης είναι ένας χαρακτήρας με θετικό πρόσημο που αλλοιώνεται;
Είναι ένα χαρακτήρας που πράγματι αλλάζει, είναι θετικός και καλοπροαίρετος στην αρχή, αλλά ερωτεύεται. Όμως με το που του μπαίνει το μικρόβιο της εξουσίας αλλοτριώνεται… Αυτό το βλέπουμε κάθε μέρα. Ξαφνικά αλλάζει ο μεταβολισμός σου… Όποιον ακουμπά η εξουσία και τα γρανάζια της, αλλάζει. Ακόμα και ο Χορός που είναι υπάλληλοι του ξενοδοχείου Ελλάς, όπου εκτιλίσσεται η δράση, μεταστρέφονται και αργότερα ξαναλλάζουν: οι μισοί γίνονται κουτρουλικοί και οι άλλοι μισοί κινούνται εναντίον του.
Θα κάνετε περιοδεία;
Μικρή, γιατί δυστυχώς δεν έχουμε λεφτά στο Κρατικό για μια μεγαλύτερη περιοδεία, αλλά θα είναι το εναρκτήριο έργο το χειμώνα στη Μονή Λαζαριστών. Κατά πάσα πιθανότητα θα παίξω κι εγώ το χειμώνα, αν πάνε καλά τα πράγματα…
Το Κρατικό επίσης περνάει δύσκολη περίοδο…
Τη χειρότερη της ιστορίας του, θα έλεγα. Αυτό δεν έγινε ξαφνικά, υπάρχουν προσωπικές ευθύνες στις διοικήσεις βέβαια, αλλά αυτό δεν είναι το χειρότερο. Το κύριο πρόβλημα είναι ότι τα κρατικά θέατρα έγιναν σε μια εποχή που οι κυβερνήσεις δεν τα θεώρησαν μοχλούς ανάπτυξη , αλλά βιτρίνες. Η βιτρίνα ξεχάστηκε, ψήφους δεν φέρνουν όποτε παραμεριστήκαν. Το θεσμικό τους πλαίσιο είναι τέτοιο που ακόμα και άγιος να διοικήσει δεν υπάρχει φως... Δεν είμαι αισιόδοξος, ο Γιάννης Βούρος είναι από τις καλές περιπτώσεις, αλλά έχει μείνει δυο μήνες χωρίς διοικητικό συμβούλιο, πέντε μήνες χωρίς επιχορήγηση, οι άνθρωπο είναι απλήρωτοι… Φοβερή απαξίωση από την πολιτεία. Κι επανέρχομαι σε μια φράση του Ραγκαβή από το έργο: «Όλες οι Μούσες σώπαιναν και νύχτα σκλαβιάς την Ελλάδα τη σκέπαζε μαύρη. Έφτανε ένα στιχάκι, δυο νότες γλυκές και οι ψυχές των Ελλήνων σκιρτούσαν… Αλλά αφότου ξημέρωσε αυγή λευτεριάς και φωτίζει τη χώρα ο ήλιος, τυφλωμένοι από το φως υλικών αγαθών τη σεμνή αμελήσατε γλώσσα…»
Σας ευχαριστώ.
Κι εγώ.
Παρασκευή 19 ιουνίου 2015
Α.Κ.
