«Όσο ζω παλεύω και όσο παλεύω, μαθαίνω να παλεύω χωρίς φόβο». Η Δανάη Κατσαμένη. Ο Μπρεχτ, αντικατοπτρίζει και τη δική της ματιά στα πράγματα. Ο λόγος του έδωσε στόμα στην οργή της.
Αριστούχα απόφοιτη του Εθνικού. Αυτό σημαίνει εκτός από αγάπη και πειθαρχία.
Το θέατρο όπως και όλες οι τέχνες απαιτούν φυσικά συνέπεια, αγάπη, προσήλωση και πειθαρχία. Έχουν όμως ανάγκη και από το χιούμορ. Πρέπει να διασκεδάζει κανείς όταν ασχολείται με τις τέχνες. Και αυτό το λέω, γιατί πολύ συχνά οι καλλιτέχνες μπαίνουν ή τους βάζουν στο "τριπάκι" μιας επιφανειακής σοβαροφάνειας και μιας νοσηρής ψυχολογίας. Το χιούμορ στη δουλειά και το να μην το βιώνω ενοχικά, ομολογώ πως κι εγώ το ανακάλυψα φέτος το καλοκαίρι, που είχα την τύχη να είμαι στις Νεφέλες και να δουλέψω-μαθητεύσω κοντά στον Γιάννη Μπέζο. Αυτός ο άνθρωπος έχει έναν μοναδικό τρόπο να αντιμετωπίζει με τόσο σεβασμό και συνέπεια τη δουλειά και παράλληλα να διασκεδάζει τόσο πολύ με αυτό που κάνει και να κάνει και όλο το θίασο να διασκεδάζει την ώρα της δουλειάς, που η δουλειά γίνεται ένα ευχάριστο παιχνίδι.
Το θέατρο θα υπήρχε στη ζωή σου ό,τι και να γινόταν, ε;
Όχι. Το θέατρο προέκυψε εντελώς τυχαία. Εγώ ήθελα από μικρή να ασχοληθώ με το τραγούδι. Με το θέατρο δεν είχα ιδιαίτερες σχέσεις ποτέ, παρότι οι γονείς μου με τραβολογούσαν σε παραστάσεις από παιδί και εγώ κοιμόμουνα στα καθίσματα. Όταν λοιπόν μπήκα στο πανεπιστήμιο της Πάτρας στο τμήμα της Θεατρολογίας μπήκα σε μια θεατρική ομάδα επειδή και μόνο θα τραγουδούσα. Πήρα καλές κριτικές από τους καθηγητές μου τότε και αποφάσισα έτσι να το πάρω λίγο πιο σοβαρά. Έκανα προετοιμασία ένα χρόνο με τη δασκάλα που με έχει ουσιαστικά διαμορφώσει σε αυτό που είμαι σήμερα, τη Σοφία Κακαρελίδου και τελικά πέρασα στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου.
Το τραγούδι; Έχεις παρακολουθήσει και μαθήματα κλασικού τραγουδιού;
Ναι, έχω παρακολουθήσει μαθήματα κλασσικού τραγουδιού αλλά θεωρώ πως ότι έχω κατακτήσει μέχρι τώρα σ' αυτό το κομμάτι είναι από πείσμα, επιμονή και άπειρες ώρες προσωπικής δουλειάς κλεισμένη στο δωμάτιο μου ακούγοντας μουσική, κάθε είδος μουσικής και τραγουδώντας. Πάλι και πάλι, πάλι και πάλι. Με πολλά γαμώτο, πολλή απογοήτευση και υπομονετικούς γείτονες.
Φέτος, είσαι σε μια παράσταση που αξίζει το πιο μεγάλο χειροκρότημα. Η "Αγία Ιωάννα" έχει ήδη βγει πρώτη.
Ναι, και δεν είναι καθόλου τυχαίο. Ο Νίκος Μαστοράκης επέλεξε να βάλει στοίχημα με ένα έργο, επικίνδυνα επίκαιρο και θεωρώ πως εν τέλει, μετά από πολύ μόχθο, το κέρδισε και με το παραπάνω. Θεωρώ πολύ τυχερό τον εαυτό μου που ο ίδιος τόλμησε και με εμπιστεύτηκε πραγματικά και μου έδωσε το βήμα να συμμετέχω σ’ αυτήν την παράσταση που έχει τόσα να καταγγείλει.
Πρόκειται για κείμενο που όσο το ακούς σε πιάνει εσωτερικό τρέμουλο. Το ένιωσα. Και δεν ήμουν η μόνη.
Λοιπόν, αυτό το κείμενο σε κάθε παράσταση που παίζουμε, κάθομαι και το ακούω από την αρχή μέχρι το τέλος σαν να είναι η πρώτη φορά. Και κάθε, μα κάθε φορά μου προκαλεί το ίδιο ρίγος. Είμαστε μια γενιά που είχε μάθει να έχει τα χέρια της γεμάτα και ξαφνικά δεν έχει τίποτα πια. Και είμαστε μια γενιά που στο σύνολό της δεν φίλτραρε τα όσα της πλασάρανε. Η γενιά μου βάδιζε με ένα αίσθημα υπεροψίας και διαστρεβλωμένου αλτρουισμού του τύπου, θα είμαι πάντα από τη μεριά των ισχυρών που θα δίνουν στους αδύναμους που δεν έχουνε να φάνε και το βράδυ θα κοιμάμαι ήσυχα, και δεν περνούσε καν από το μυαλό της πως η εποχή και η χώρα μας θα κλονιστούν από μια κρίση και πως θα βιώσουν την ανεργία και την πείνα. Τώρα όμως, που ήρθε αντιμέτωπη με τα συσσίτια και την εξαθλίωση, δηλαδή με το βίαιο πρόσωπο του καπιταλιστικού μοντέλου δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί την κατάσταση γιατί έχει άγνοια για το πώς και γιατί έφτασαν τα πράγματα σε αυτό το σημείο. Ο Μπρεχτ στην Αγία Ιωάννα των σφαγείων αναλύει τι σημαίνει καπιταλισμός, ποιοι είναι οι μηχανισμοί του, πώς δημιουργούνται οι κρίσεις και τον τρόπο με τον οποίο αυτό το σύστημα συνθλίβει κυριολεκτικά τον κόσμο για να ξεπεράσει αυτές τις κρίσεις. Το κείμενο καταγγέλλοντας το ρόλο της θρησκείας και την αφέλεια του να πιστεύει κανείς σε οποιονδήποτε Θεό, καταγγέλλοντας την αδράνεια σαν πολιτική επιλογή καταλήγει στο ότι η μοναδική λύση σε τέτοια αδιέξοδα είναι, η βία απέναντι στη βία αυτών που εξουσιάζουν. Και ομολογώ πως ο Μπρεχτ, αντικατοπτρίζει και τη δική μου ματιά στα πράγματα.
Πόσο ακόνισε την οργή της Δανάης ο λόγος του Μπρεχτ;
Η οργή μου υπήρχε ήδη και ήταν, και είναι ακόμα πολύ μεγάλη και όσο τα πράγματα αγριεύουν τόσο αυτή θα μεγαλώνει. Ο λόγος του Μπρεχτ της έδωσε στόμα. Και είναι μεγάλο πράγμα μέσα από τη δουλειά σου να μπορείς να μιλάς και να φωνάζεις τόσο επώδυνες αλήθειες.
Όσο ζω ελπίζω ή όσο ζω ψάχνω για βεβαιότητες;
Όσο ζω παλεύω και όσο παλεύω, μαθαίνω να παλεύω χωρίς φόβο. Μέχρι να καταφέρω να καταρρίψω το φόβο, που κάθε μέρα καλλιεργείται όλο και περισσότερο, τίποτα δεν είναι βέβαιο.
Ποιος είναι ο σταθμός που θα διαδεχθεί την Αγία Ιωάννα;
Η Ιταλία, ένα μικρό ταξίδι για να αλλάξω παραστάσεις, έπειτα θα δω.
Διάβασα ότι έχεις μεγαλώσει στο Ναύπλιο. Η φυγή από μια μεγάλη πόλη κινείται στο μυαλό σου;
Έχω μεγαλώσει στο Ναύπλιο και το αγαπάω πάρα πολύ. Πιο πολύ μου λείπουν οι ρυθμοί του και η ομορφιά του. Έχω πάντα μια αίσθηση ορφάνιας κάπου μέσα μου παρότι εγώ είμαι αυτή που εγκατέλειψα την πόλη μου. Αυτή τη στιγμή κινούνται τα πάντα μέσα στο μυαλό μου. Κι αυτό, γιατί δεν ξέρω τι μου ξημερώνει αύριο.
Ποιος στίχος από ποίημα ή τραγούδι θα ήθελες να ήταν δικός σου;
ΕΝΑΣ ΑΠΕΛΠΙΣΜΕΝΟΣ βλέπει, από την κορυφή ενός ουρανοξύστη, το πεζοδρόμιο να ανεβαίνει προς αυτόν, να ανεβαίνει ιλιγγιωδώς, και νιώθει ανίκανος να κάνει οτιδήποτε για να το σταματήσει. Αργύρης Χιόνης.
