Φτάνω στο θέατρο ΕΜΠΡΟΣ στου Ψυρρή, καλεσμένος της Έφης Βενιανάκη στην παράσταση ''Ιερή Πόρνη 2''. Κόσμος πολύς απ' έξω και μεγάλη αναστάτωση. ''Δεν θα γίνει η παράσταση'' μου λένε. Μπαίνω στον χώρο, βρίσκω τον συγγραφέα, σκηνοθέτη και εκδότη Γιάννη Σολδάτο, σύζυγο της Βενιανάκη, και τον ρωτάω τι συμβαίνει. ''Μας πετάνε έξω'' με ενημερώνει οργισμένος ''γι' αυτά που είπα στη σημερινή Ελευθεροτυπία''! Η Βενιανάκη μόνο που δεν κλαίει. Μαζεύει τα προπς του ντεκόρ από το πάτωμα και σχεδόν την κυνηγάω απ' άκρη σ' άκρη του θεάτρου. Ώσπου να συνομιλήσω με τους ανθρώπους που διαχειρίζονται τον χώρο, τ' αυτί μου πιάνει πολλά και διάφορα: άλλοι φωνάζουν να μην τολμήσει και πατήσει το πόδι του ο Τζαβάρας ως καλεσμένος και βασικά άμεσα συνδεδεμένος με τον Σολδάτο - υπήρχε αυτή η περίπτωση, αλλά εγώ τουλάχιστον μέχρι την ώρα που αποχώρησα δεν τον είδα! Άλλοι πάλι παραπονιούνται που πλήρωσαν βενζίνη και πάρκινγκ για να έρθουν και να σταθμεύσουν κοντά στο θέατρο. Ζητάω να μιλήσω με κάποιον αρμόδιο, ''δεν υπάρχει ένας'' μου απαντάνε ''είμαστε όλοι μαζί'' και με παίρνουν σε διπλανή αίθουσα να συνομιλήσουμε.
Δύο ερωτήματα έθεσα και οι απαντήσεις που πήρα ήταν πολλές, αλλά απόλυτα ευθυγραμμισμένες:
''Γιατί δεν θα γίνει η παράσταση που ήταν και η τελευταία;''
- Γιατί οι δηλώσεις του συστημικού Σολδάτου δεν συνάδουν με τον αντισυστημικό χαρακτήρα του αυτοδιαχειριζόμενου χώρου Θέατρο ΕΜΠΡΟΣ.
- Γιατί δεν μπορούμε σε έναν τέτοιο χώρο να φιλοξενήσουμε καμία παράσταση ανθρώπου που ακούγεται ως φερέφωνο της πιο απαξιωτικής συμπεριφοράς απέναντι σε κάθε έννοια πολιτισμού.
''Λίγο αργά δεν το σκεφτήκατε; Η συνέντευξη του Σολδάτου έχει δημοσιευθεί από νωρίς το πρωί. Έπρεπε να έρθουν εδώ σύσσωμος ο θίασος και οι καλεσμένοι τους για να ανακοινώσετε την απόφαση σας;''
- Έπρεπε να συνεδριάσουμε για να καταλήξουμε στην απόφαση κι αυτό έγινε το απόγευμα.
- Απόφαση δεν βγάζει μόνο ένας, αλλά όλοι οι οι άνθρωποι που διαχειριζόμαστε τον χώρο και κάνουμε συνέλευση κάθε φορά.
''Ξέρετε πως πάνε αυτά'' μου λέει κάποιος και σταματάω τις ερωτήσεις, άλλωστε έμαθα αυτά που ήταν να μάθω και κάνω να φύγω.
Δεν καταφέρνω να ξαναμιλήσω με τον Σολδάτο και τη Βενιανάκη, ο εκνευρισμός είναι μεγάλος και κυριολεκτικά ο ένας ψάχνει τον άλλο.
Λίγο παραέξω από το θέατρο πέφτω πάνω στον Αντώνη Παπαδόπουλο, καλλιτεχνικό διευθυντή επί σειρά ετών του Διεθνούς Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους της Δράμας - ένας θεσμός που επίσης απασχόλησε τον Σολδάτο στη διαβόητη συνέντευξη του. ''Μην πας'' τον ενημερώνω ''δε θα γίνει η παράσταση''. Και προτού να ανοίξει διάλογος, καταλαβαίνω πως ο Παπαδόπουλος σαν να μην εκπλήσσεται ιδιαιτέρως με την ενημέρωση μου.
Ποιος είναι όμως ο Γιάννης Σολδάτος και τι ακριβώς είπε στην Ελευθεροτυπία που από το πρωί ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στον καλλιτεχνικό κόσμο της χώρας; Παραθέτω από το site της ''Πρωτοπορίας'' ένα σύντομο βιογραφικό του:
http://www.protoporia.gr/author_info.php?authors_id=913351
Γνωρίζω τον Σολδάτο μία εικοσαετία και για ένα φεγγάρι τον είχα καθηγητή στη σχολή κινηματογράφου της Ευγενίας Χατζίκου, όπου φοιτούσα. Οι δρόμοι μας συναντήθηκαν εκτενέστερα το 2010 όταν μου ανάθεσε να σκηνοθετήσω μία βιογραφική ταινία για τον Νίκο Κούνδουρο, ένα ντοκιμαντέρ βασισμένο στο βιογραφικό βιβλίο του με τίτλο ''Νίκος Κούνδουρος - Οδύσσειες Σωμάτων''. Η ταινία έγινε, προβλήθηκε σε κάποια φεστιβάλ, κυνηγήθηκε ανελέητα από τον ίδιο τον Κούνδουρο και πλέον παραμένει κλεισμένη στα κουτιά της. Ομολογώ ότι η συνέντευξη του Σολδάτου με προβλημάτισε. Αφενός ο ίδιος ''εμφανίζεται'' σαν ένας άνθρωπος που χαράσσει μια άτεγκτη πολιτιστική πολιτική συντασσόμενος απολύτως με τον Κ. Τζαβάρα και μιλάει απερίφραστα για σφράγισμα του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, του ΕΚΕΒΙ (εκδότης γαρ), ακόμη και κατάργησης του διεθνιστικού χαρακτήρα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Αφετέρου, όμως, δεν είναι και λίγοι εκείνοι - ας τους χαρακτηρίσω ως τους ''λιγότερο ευνοημένους'' τις τελευταίες δεκαετίες - που ταυτίζονται με τις απόψεις του και θεωρούν ότι οι ''σφηκοφωλιές'' πρέπει να κλείσουν οριστικά
Σταχυολογώ μερικές απαντήσεις του μαζί με τις ερωτήσεις της δημοσιογράφου Ευάννας Βενάρδου:
- Μου λέτε πως θα εισηγηθείτε να κλείσει το Κέντρο;
«Εγώ τη γνώμη μου θα την προτείνω στα σωματεία. Θεωρώ, πάντως, πως αυτά τα λίγα χρήματα που υπάρχουν πρέπει να πηγαίνουν στην παραγωγή και όχι στα λειτουργικά έξοδα του Κέντρου: σε αποθήκες, επιτροπές, δ.σ., ταξίδια».
- Είστε σίγουρος πως και με το κλείσιμο του ΕΚΕΒΙ, τα λεφτά θα πάνε στο βιβλίο;
«Πάντως, σίγουρα δεν πήγαιναν τότε. Κάποιοι τα τρώγανε σε ταξίδια. Με μια σωστή διαχείριση μπορούν να επενδυθούν στον εκδοτικό χώρο. Κι εδώ έχουμε ένα plan Β. Βάσει νόμου, θα διασφαλιστεί πως τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν θα διοχετευθούν στην παραγωγή».
- Εννοείτε πως συζητείται το ενδεχόμενο το Φεστιβάλ Κινηματογράφου να είναι μόνο ελληνικό;
«Θα μπορούσε να γίνει Βαλκανικό. Αυτό έπρεπε να είχε γίνει 25 χρόνια πριν. Αντέχουμε σήμερα να κουβαλάμε τον Ταϊβανέζο, τη μάνα του και τον παραγωγό του, να τους φιλοξενούμε στο "Ηλέκτρα Παλλάς" και να έχουμε και τον Κόπολα ή την Ντάναγουεϊ να τους κάνουν αέρα; Αυτά ανήκουν στις εποχές των παχιών αγελάδων».
- Μου φαίνεται πως με όσα λέτε κάποιοι θα εκμανούν...
«Η καλή χαρά, όλων μας, τελείωσε. Πρέπει να περισώσουμε ό,τι σώζεται και να φτιάξουμε συμπεριφορές μεταξύ μας και σε σχέση με την πολιτεία, ούτως ώστε όταν ξανάρθουν οι παχιές αγελάδες να μην τα ξανακάνουμε κορδελάκια...».
Γιάννης Σολδάτος ο...Τροϊκανός, λοιπόν, να τον πούμε; Ένας άνθρωπος με μεγάλες και ισχυρές φιλίες στον καλλιτεχνικό χώρο (από τον Νίκο Κούνδουρο μέχρι τον συχωρεμένο τον Θόδωρο Αγγελόπουλο), με εξίσου μεγάλη ιστορία στα εκδοτικά του κινηματογράφου και με ένα διόλου ευκαταφρόνητο έργο πίσω του σε ραδιόφωνο, θέατρο, τηλεόραση και κινηματογράφο.
Όλα τα παραπάνω μια χαρά είναι για κάποιον, όντας καλλιτέχνης κι ο ίδιος, δραστήριο και πολυπράγμονα. Το θέμα είναι τι θέλει ακριβώς ένας τέτοιος άνθρωπος στο πλευρό μιας ανύπαρκτης και συνάμα καταστροφικής για τον πολιτισμό κυβερνητικής πολιτικής. Πιστεύει άραγε πως θα κατορθώσει να χαράξει γραμμή και να διορθώσει την κατάσταση με τακτικές του τύπου ''Αν το πόδι έχει γάγγραινα, το κόβεις''; ''Εδώ βάζει λουκέτο η μισή Ελλάδα'', μ' αυτές ακριβώς τις φράσεις απαντά στο ερώτημα της δημοσιογράφου τι θα γίνει με τους εργαζόμενους που θα βρεθούν στο δρόμο.
Επαναλαμβάνω, με τον Γιάννη Σολδάτο έχουμε συνεργαστεί στο παρελθόν και τον θεωρώ ακόμη έναν εξαιρετικά καλών προθέσεων άνθρωπο. Και στη συνέντευξη του αυτή, ενώ εκφράζει κάποια πράγματα, που όλοι ανεξαιρέτως έχουμε σκεφτεί κάποια στιγμή, το μόνο σίγουρο είναι ότι διάλεξε κακό timing. Πολύ κακό, όμως.
